Rozszyfrowali podstępną "sztuczkę" raka. Tak unika leczenia

Nowo odkryty mechanizm dotyczy enzymu DFFB (DNA Fragmentation Factor B), czyli kluczowego elementu procesu apoptozy, czyli zaprogramowanej śmierci komórki. Naukowcy zauważyli, że niektóre komórki rakowe aktywują ten enzym na bardzo niskim poziomie - zbyt słabym, by doprowadzić do ich zniszczenia, ale wystarczającym, by zakłócić sygnały kontrolujące ich wzrost.

W efekcie powstaje niewielka populacja tzw. komórek przetrwałych, odpornych na terapię, zdolnych do przetrwania leczenia i ponownego wzrostu po jego zakończeniu. Co ważne, ten proces nie wymaga mutacji genetycznych, więc może pojawić się na samym początku leczenia, zanim klasyczna oporność zdąży się rozwinąć. 

To całkowicie odwraca nasze rozumienie śmierci komórkowej w nowotworach. Komórki, które przeżywają pierwszą falę leczenia, wykorzystują subletalne sygnały śmierci, by uruchomić proces ponownego wzrostu. Jeśli uda się zablokować ten sygnał, być może uda się zapobiec nawrotom

---

Dotychczas większość badań nad opornością koncentrowała się na mutacjach genetycznych pojawiających się po dłuższym czasie terapii. Tymczasem mechanizm opisany przez zespół z UCSD działa niezależnie od DNA i może być jednym z pierwszych etapów adaptacji nowotworu do leczenia.

Nasze dane pokazują, że niegenetyczne mechanizmy przetrwania mogą działać znacznie wcześniej niż sądziliśmy. To oznacza, że można je potencjalnie blokować farmakologicznie, zanim jeszcze komórki nowotworowe nabiorą trwałej odporności

---

Eksperymenty na modelach czerniaka, raka płuca i piersi wykazały, że usunięcie enzymu DFFB z komórek przetrwałych powodowało ich całkowite uśpienie - nie rosły nawet podczas dalszego leczenia. Co więcej, enzym ten nie jest niezbędny dla zdrowych komórek, co czyni go obiecującym celem dla przyszłych terapii skojarzonych, które mogłyby wydłużyć okres remisji i zapobiec nawrotom.

To naprawdę ważne odkrycie, bo oporność na leczenie pozostaje jednym z największych wyzwań współczesnej onkologii. Jak podkreślają autorzy badań, zrozumienie tak wczesnych, niegenetycznych procesów może pozwolić opracować leki nowej generacji, które nie tylko leczą nowotwory, ale także blokują ich zdolność do odradzania się.

Źródło: Nature Cell Biology, 2025; DOI: 10.1038/s41556-025-01810-x