Tylko 1 procent Polaków ma taką grupę krwi. Najrzadsza i wyjątkowa
Czy znasz swoją grupę krwi? To wiedza, która może być kluczowa w nagłych sytuacjach, takich jak transfuzja czy przeszczep. Określa, kto może być dawcą lub biorcą. Znajomość grup krwi rodziców jest także ważna dla przyszłych rodziców, bo pomaga uniknąć konfliktu serologicznego. Ujednolicona klasyfikacja wprowadzona w 1928 roku, pozwala nam dziś ustalić, która grupa krwi jest najmniej powszechna zarówno w Polsce, jak i na świecie.
Spis treści:
Jaka jest najrzadsza grupa krwi?
Najrzadszą grupą krwi w Polsce i na świecie jest AB-. U nas ma ją zaledwie 1 procent populacji, ana świecie tylko pół procenta.
Co jakiś czas pojawia się informacja o najrzadszej krwi na świecie, którą ma być tzw. krew bombajska odkryta wśród populacji Bombaju w Indiach. To grupa krwi 0 z dodatkowym antygenem H w osoczu, a częstotliwość jej występowania wynosi 4:1 000 000 i została ograniczona do Indii.
Jeszcze nie tak dawno mogliśmy też usłyszeć o tzw. złotej krwi, którą ma mieć tylko 46 osób na świecie (grupa krwi, w której nie znaleziono żadnego z 61 wyodrębnionych antygenów). W ogólnej klasyfikacji oznaczenia - i + stosuje się jedynie w kontekście antygenu D, jednak w rzeczywistości wyodrębniono ich aż 61.
Podobne informacje pokazują tylko, jak jeszcze niewiele wiemy o krwi człowieka. Jej klasyfikacja przyjęta w 1928 roku może okazać się już niedługo nieadekwatna do poziomu wiedzy.
Obecnie istnieją także inne układy pozwalające sklasyfikować grupę krwi, do których należą układy: Kell, Duffy, Kidd, MNS, Diego i Colton. Nie są jednak powszechnie stosowane do oznaczania grupy krwi.
Dziecko dziedziczy grupę krwi po rodzicach
Do opisu grupy krwi stosuje się dwa układy AB0 oraz Rh. Krew zawiera poszczególne antygeny A, B, na krwinkach i przeciwciała w osoczu krwi.
Dla przykładu grupa krwi A ma antygeny A zlokalizowane na krwinkach i przeciwciała przeciwko nieobecnemu antygenowi B w osoczu.
Krew AB ma oba antygeny na krwinkach i żadnych przeciwciał w osoczu krwi.
Grupa krwi 0 nie ma natomiast żadnych antygenów na krwinkach, ale za to przeciwciała A i B w osoczu.
Przy określaniu grupy krwi bierze się też pod uwagę antygen D, który oznaczany jest symbolem Rh - lub Rh +
Według tej klasyfikacji mamy:
- grupę krwi A Rh-
- grupę krwi A Rh+
- grupę krwi B Rh-
- grupę krwi B Rh+
- grupę krwi AB Rh-
- grupę krwi AB Rh+
- grupę krwi 0 Rh-
- grupę krwi 0 Rh+
Grupa krwi dziedziczona jest po rodzicach. Istnieją trzy allele, które odpowiadają za grupę krwi w układzie AB0. Są to IA, IB, i0. Allele IA, IB są dominujące, a allel i0 jest recesywny.
Rodzice mający grupę krwi A mogą mieć allele IA, IA lub IA, i0. Podobnie jest z układem Rh. Allele wpływające na obecność antygenu D są dominujące względem alleli wpływających na jego brak.
Zgodnie z powyższym przykładowe dziedziczenie grup krwi może wyglądać następująco.
Ojciec 0 | Ojciec A | Ojciec B | Ojciec AB | |
Matka 0 | 0 | A, 0 | B, 0 | A, B |
Matka A | A, 0 | A, 0 | 0, A, B, AB | A, B, AB |
Matka B | B, 0 | 0, A, B, AB | B, 0 | A, B, AB |
Matka AB | A, B | A, B, AB | A, B, AB | A, B, AB |
Kiedy jest konflikt serologiczny?
Konflikt serologiczny może wystąpić w sytuacji, w której matka ma grupę krwi Rh-, a ojciec Rh+.
Występuje także w układzie głównym AB0, najczęściej kiedy matka ma grupę krwi 0, a płód A lub B.
Uniwersalna grupa krwi i transfuzja
Przy transfuzji krwi niektóre grupy krwi są uprzywilejowane, adawcami mogą być osoby z różną grupą krwi. Niektóre mogą natomiast przyjąć krew tylko od osób z tą samą grupą.
Zły dobór dawcy i biorcy krwi może doprowadzić do konfliktu i potrnasfuzyjnej choroby, która objawia się gorączką, wysypką, rumieniem, niewydolnością nerek i wątroby. Może także stanowić zagrożenie życia.
Najrzadsza grupa krwi w Polsce i na świecie, czyli AB Rh- jest uważana za uniwersalnego biorcę.
W układzie AB0 - osoba z krwią AB może otrzymać krew od osób z grupą krwi AB, 0, A, i B. Czynnikiem ograniczającym grupę dawców może być obecność lub brak antygenu-D.
Osoby z grupą krwi 0 uważane są z kolei za uniwersalnych dawców, ponieważ mogą przekazać ją osobom z grupą krwi A, B, AB, 0, jednak same mogą przyjąć krew jedynie od osób z grupą krwi 0.
***
Bądź na bieżąco i zostań jednym z 87 tys. obserwujących nasz fanpage - polub GeekWeek na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!
