Zalane miasta i wsie. Czym powódź różni się od podtopienia i wezbrania?
Gwałtowne burze, intensywne opady powodują, że obszary zabudowane zostają zalane przez wodę. Czasem tylko w pobliskiej rzece wzrasta stan wody, a bywa, że woda przesiąka na przyległe do koryta tereny. Kiedy mówimy o powodzi, podtopieniach, a kiedy o zwykłym wezbraniu?
Zalane piwnice, zatopione samochody, woda wdzierająca się do mieszkań. To skutki nawalnych opadów, które zamieniają codzienne życie wielu osób w prawdziwy horror i walkę o przetrwanie, po którym następuje liczenie strat.
Kanalizacja burzowa w mieście projektowana jest tak, aby odprowadziła konkretną ilość opadu. Wylicza się go dla średnich wartości wysokości opadu w danym regionie, wielkości powierzchni i współczynnika spływu danej powierzchni. Ale w sytuacji nawalnych opadów, gdy w ciągu zaledwie 24 godzin spada średnia miesięczna ilość deszczu widzimy, że woda nie jest wystarczająco odprowadzana i zaczynają się problemy.
Warto też zauważyć, że część miast i wsi położona jest nad rzekami, które dynamicznie reagują na zmiany pogody. Gdy jest susza, wyraźnie zaznaczają się niskie stany. Po intensywnych opadach podnosi się także poziom wody w rzekach. Zdarza się, że taka fala wezbraniowa przechodzi przez miasto powodując powodzie.
O wezbraniu mówimy wówczas, gdy stan wody w cieku ulega podniesieniu powyżej przyjętej wartości granicznej w wyniku wzmożonego zasilania lub wskutek piętrzenia wody. Zależnie od genezy możemy je podzielić na: opadowe (wywołane opadami nawalnymi lub rozlewnymi), roztopowe (wywołane gwałtownym topnieniem pokrywy śnieżnej), zimowe, związane z rozwojem zjawisk lodowych (śryżowe, zatorowe i lodowe) oraz sztormowe.
Na skutek wezbrania wód może dojść do zalania przez wodę terenów nadbrzeżnych, wzdłuż koryta rzeki lub morza, które w normalnych warunkach nie są pokryte wodą. Wówczas mamy do czynienia z powodziami. Możemy je podzielić na: opadowe (wywołane przez obfite opady, mogą występować od kwietnia do października), roztopowe (powstają wskutek gwałtownego topnienia pokrywy śnieżnej, najczęściej występują w marcu i kwietniu), zimowe (spowodowane spiętrzeniem wody w wyniku nasilonych zjawisk lodowych, takich jak śryż i lód denny; zdarzają się najczęściej w grudniu i styczniu) oraz sztormowe (wywołane silnym wiatrem wiejącym w kierunku lądu, co powoduje napływ wód morskich do koryta rzecznego, utrudniony odpływ i spiętrzenie wody).
Wyróżnia się także powodzie błyskawiczne, czyli zdarzenia o lokalnym zasięgu, bardzo szybkim przebiegu i krótkim czasie trwania (zwykle mniej niż 6 godzin). Więcej o powodzi błyskawicznej przeczytasz tutaj.
Oprócz powodzi występują również podtopienia. Są to zalania terenów z przyczyn innych, niż powódź. Przyczynami mogą być m.in. wypełnienie retencji gruntowej zlewni, duże opady deszczu, a także przesiąki wody przez wały przeciwpowodziowe
Często nie ma szybkiej metody uniknięcia powodzi i podtopień. Stosując różne zabezpieczenia jesteśmy jednak w stanie ograniczyć straty spowodowane zalaniem domu czy dobytku.
Źródła: IMGW, Rządowe Centrum Bezpieczeństwa
