Abrams, Leopard, K2 i Challenger. O tych czołgach mówią wszyscy

Wielka Brytania zatwierdziła wysłanie czołgów Challenger, a Polska chce przekazać niemieckie Leopardy. Jednocześnie armia szykuje się na przyjęcie nowych czołgów Abrams ze Stanów Zjednoczonych oraz K2 z Korei Południowej. Zobaczmy te konstrukcje.

Niemiecki czołg podstawowy 3-ciej generacji produkowany jest od 1979 roku. Miał zastąpić produkowanego od 1965 r. Leoparda 1.

Podstawowym seryjnym uzbrojeniem czołgu jest działo gładkolufowe Rheinmetall kal. 120 mm (zaadoptowane później do użycia w M1 Abrams). Amunicję stanowią 42 naboje - 27 nabojów przechowywanych w przedniej części kadłuba oraz 15 w wieży. Zakres ruchu działa wynosi od +20 st. do -9 st. Dodatkowe wyposażenie stanowią dwa karabiny maszynowe z zapasem 4750 sztuk amunicji.

Dowódca ma do dyspozycji stabilizowany panoramiczny celownik peryskopowy, zapewniający widok 360 st. Obraz termowizyjny z peryskopu wyświetlany jest na monitorze wewnątrz czołgu. Dalmierz laserowy jest zintegrowany z komputerem i głównym celownikiem strzelca. Strzelec może bezpośrednio odczytać cyfrowy pomiar odległości, a dane przesyłane do komputera służą do obliczeń pozwalających jak najskuteczniej prowadzić ostrzał. Maksymalny zasięg dalmierza wynosi 10 tys. m przy dokładności pomiaru do 10 m. System umożliwia też atakowanie ruchomych celów z odległości do 5 tys. m, podczas gdy sam Leopard 2 porusza się po nierównym terenie.

Konstrukcja Leoparda zapewnia załodze bezpieczeństwo dzięki podziałowi na przedziały. Odsunięte zostały możliwe źródła ognia lub eksplozji. Mimo zastosowania układu hydraulicznego do obrotu wieży i ruchu działem, to całość, wraz z amunicją jest odseparowana od załogi. W przypadku detonacji panele wydmuchowe skierują ogień z dala od żołnierzy. Załoga jest też chroniona przed zagrożeniami nuklearnymi, biologicznymi i chemicznymi. Po obu stronach wieży zamontowane są  dwie grupy moździerzy dymnych Wegmann 76 mm.

System przeciwpożarowy zawiera cztery 9-kilogramowe butle gaśnicze Halon, zainstalowane po prawej stronie za stanowiskiem kierowcy. Aktywowane są automatycznie przez system wykrywania pożaru, gdy temperatura wzrośnie powyżej 82 st. C w przedziale bojowym. Może być również aktywowany ręcznie za pomocą panelu sterowania w kabinie kierowcy. Pod głównym działem dostępna jest także dodatkowa 2,5-kilogramowa gaśnica halonowa.

Po wprowadzeniu Leoparda 2 do służby w 1979 roku, przez lata pancerz był stopniowo ulepszany. Dodatkowe moduły pancerza montowane podczas modernizacji do wersji 2A5 mają charakterystyczny kształt grotu strzały i poprawiają ochronę zarówno przed penetratorami kinetycznymi, jak i ładunkami kumulacyjnymi. Wkładka przeciwodłamkowa o grubości 25 mm zwiększa bezpieczeństwo załogi w przypadku przebicia pancerza.

Premier Wielkiej Brytanii Rishi Sunak zatwierdził plan wysłania 12 czołgów Challenger 2 na Ukrainę. Cztery mają być wysłane natychmiast, a dostawa kolejnych będzie rozłożona na przyszłe miesiące. To podstawowy czołg bojowy trzeciej generacji w służbie Wielkiej Brytanii.

Wyposażony jest w 120-milimetrowe działo L30A1 oraz karabiny maszynowe: L94A1 EX-34 7,62 mm oraz L37A2 kal. 7,62 mm. Istnieje również możliwość zamontowania zdalnie sterowanego systemu uzbrojenia Leonardo "Enforcer" z karabinem maszynowym L37A2 (GPMG) 7,62 mm, ciężkim karabinem maszynowym 12,7 mm lub automatycznym granatnikiem 40 mm.

Czołg Challenger 2 jest ciężko opancerzony i dobrze chroniony, o co zadbano już w projekcie - bezpieczeństwo załogi było nadrzędnym celem. Aby uchronić żołnierzy przed poparzeniem w wyniku uszkodzenia hydraulicznego układu poruszającego wieżą i działem, użyto półprzewodnikowego napędu elektrycznego.

Cyfrowy komputer kierowania ogniem firmy Computing Devices Co z Kanady zawiera dwa 32-bitowe procesory z magistralą danych MIL STD1553B. Ma miejsce na dodatkowe systemy, takie jak System Kontroli Informacji o Polu Bitwy.

Dowódca czołgu ma do dyspozycji panoramiczny żyroskopowy celownik SAGEM VS 580-10 z dalmierzem laserowym, którego zakres ruchu wynosi od +35 st. do -35 st. Wyposażenie stanowiska w osiem peryskopów zapewnia mu również widok w zakresie 360 st. Prowadzenie walk w nocy umożliwia obraz termowizyjny wyświetlany zarówno na celownikach jak i monitorach strzelca i dowódcy.

Challenger 2 z ulepszonym pancerzem posiada również po pięć wyrzutni granatów dymnych po każdej stronie wieży. Dym może wytwarzać też przez wtryskiwanie oleju napędowego do kolektorów wydechowych.

Polska wyposaża się w amerykańskie czołgi, łącznie trafić ma 250 sztuk nowych M1A2 SEP V3 Abrams. Od 2022 roku wojsko posiada 28 czołgów w wersji SEPv2 wypożyczonych do szkolenia załóg. Produkcja czołgu podstawowego M1 Abrams rozpoczęła się w 1980 roku, ale istniejące czołgi są stale modernizowane.

Głównym uzbrojeniem Abramsa jest działo M68A1 105 mm oraz gładkolufowe działo M256 120 mm. Według producenta M256 120 mm pozwala na niszczenie służących obecnie w rosyjskim wojsku czołgów z odległości ponad 2 km. Uzbrojenie dodatkowe stanowią trzy karabiny maszynowe: 12,7 mm karabin maszynowy M2, 7,62 mm karabin maszynowy M240 i 7,62 mm karabin maszynowy M240. Na wieży znajdują się także dwie wyrzutnie granatów dymnych, ale zasłonę dymną można uzyskać również dzięki silnikowi.

M1 Abrams dzięki silnikowi o mocy 1500 KM osiąga prędkość około 67 km/h na utwardzonej nawierzchni oraz około 48 km/h w terenie.

Produkcję wersji M1A2 rozpoczęto w 1986 roku, a do służby weszła w 1992 roku. Wersja ta oferuje dowódcy niezależny celownik termowizyjny i możliwość strzelania do dwóch celów jednocześnie w krótkich sekwencjach.

W wersji SEPv2 poprawione zostało uzbrojenie i ulepszono pancerz. Dodano również kolorowe wyświetlacze, ulepszono interfejs i zainstalowano nowy system operacyjny. W wersji SEPv3 m.in. poprawiono system komunikacji, ulepszono opancerzenie oraz dodano nowe mocowania pancerza reaktywnego.

W ramach modernizacji Wojska Polskiego Polska Grupa Zbrojeniowa i Hyundai Rotem 27 lipca 2022 roku podpisały umowę na dostarczenie 180 czołgów K2 (ze stanów Koreańskiej Armii) i 820 AHS K9PL (produkowane w Polsce od 2026 roku).

W ramach dostosowania koreański koncern zaproponował wydłużenie czołgu z 6 do 7 par kół nośnych. Ten zabieg umożliwiłby wzmocnienie opancerzenia wieży oraz kadłuba. W seryjnym K2 dodatkowa amunicja znajduje się obok stanowiska kierowcy. Dzięki wydłużeniu może być składowana w nowym miejscu, między silnikiem a przedziałem bojowym.