Skyborg. Powstaje broń przyszłości?

Prawdopodobną platformą dla nowego drona będzie oblatany w niedawno demonstrator technologii Kratos XQ-58A Valkyrie. Konstrukcja Valkyrie jest opracowywana od 2016 roku w ramach programu Low Cost Attritable Strike jako uzupełnienie przede wszystkim samolotów F-35A Lightning II i F-22A Raptor, ale także starszych 4. generacji czy samolotów bombowych.Napędzany silnikiem turbowenylatorowym XQ-58A Valkyrie wykonał samodzielny lot trwający 76 minut. Dron był gotowy do prób w dwa i pół roku od rozpoczęcia prac w lipcu 2016 roku. Zaplanowano łącznie pięć lotów testowych, podczas których zostanie oceniona funkcjonalność konstrukcji, własności aerodynamiczne oraz sprawność systemów sterowania i zarządzania lotem.Valkyrie został zaprojektowany przez Unmanned Systems Division jako dron o dużej manewrowości, charakteryzujący się niskim przekrojem radarowym. Jest zdolny zdolny do wykonywania lotów z prędkością okołodźwiękową. 8 stycznia 2018 spółka Kratos podpisała 12-miesięczny kontrakt o wartości 23 mln USD (87,5 mln zł) na budowę prototypu. Producent zakłada, że jednostkowy koszt produkcji zamknie się w przedziale 2 lub 3 mln USD (7,6-11,4 mln zł), w zależności od ilości zamówionych egzemplarzy - więcej lub mniej niż 99 statków powietrznych rocznie.Bezzałogowiec, oznaczony pierwotnie jako XQ-222, ma 9,14 m długości i 8,2 m rozpiętości skrzydeł. Zasięg określono na nieco ponad 5500 km przy pułapie 13 700 m i prędkości maksymalnej Ma0,85. Masa przenoszonego ładunku w wewnętrznych komorach uzbrojenia to 272 kg - dwie bomby GBU-39/B SDB lub wyposażenie do walki elektronicznej albo obserwacji.

Laboratorium Badawcze Amerykańskich Sił Powietrznych planuje oblot prototypu z autonomicznym systemem sterowania Skyborg do 2021 roku, tak aby pełne zdolności uzyskał w dwa lata później. Program ma na celu opracowanie wspólnej platformy dla wielu typów dronów, która stanie się wirtualnym drugim pilotem, wspierającym działania ludzi w załogowych statkach powietrznych. W połowie marca Will Roper, zastępca sekretarza Sił Powietrznych ds. zakupów, technologii i logistyki ujawnił publicznie program Skyborg podczas konferencji zorganizowanej w Waszyngtonie przez spółkę McAleese and Associates oraz bank Credit Suisse. Poinformował, że program będzie realizowany w ramach dwóch inicjatyw związanych ze sztuczną inteligencją: 2018 USAF Artificial Intelligence Strategy oraz 2019 Executive Order of Maintaining American Leadership in Artificial Intelligence.

Najpierw wirtualny pilot będzie uczyć się latać na symulatorze, by później rozpocząć współpracę z bezpilotowymi celami QF-16 FSAT (Full-Scale Aerial Target) i Composite Engineering BQM-167 Skeeter. Docelowo, Skyborg ma stać się centralnym elementem modułowego, bezzałogowego samolotu myśliwskiego o otwartej architekturze, który ma działać przy minimalnej interakcji człowieka. Walorem sztucznej inteligencji ma być szybsza analiza, aktualizowanie danych i przyspieszone podejmowanie decyzji w powietrzu w oparciu o z góry zdefiniowane parametry zebrane w bazie danych. Pozwoli to wyeliminować potencjalne błędy ludzkie w chaotycznym środowisku działań.

Pierwsze próby z dronami mają wykazać czy Skyborg będzie prawidłowo identyfikować cele powietrzne oraz komunikować się z pilotami statków załogowych. Według Willa Ropera, piloci wytypowani do przyszłych testów są podekscytowani całym przedsięwzięciem i jego przełomowym znaczeniem dla Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych.

Bezzałogowe statki latające, wyposażone w system Skyborg, mają pełnić rolę tzw. lojalnych skrzydłowych, wspierających działania załogowych myśliwców i innych statków powietrznych. Jednak jak dotąd pierwsze próby obejmowały klasyczne bsl zdalnie sterowane przez operatorów. Oprócz wspomnianego XQ-58A Valkyrie, należy tu wskazać oblatany w 2015 UTAP-22 Mako, który był testowany jako wsparcie dla samolotu AV-8B Harrier II.Podobną inicjatywą do Skyborga jest jednak zaproponowany w ostatnim czasie królewskim australijskim wojskom lotniczym (RAAF) bsl Boeing Airpower Teaming System, opracowywany w ramach programu Loyal Wingman - Advanced Development Program. Bsl ma być wyposażony w system sterowania, oparty na sztucznej inteligencji, która pozwoli na w pełni autonomiczne działanie, w tym wykonywanie bezpiecznych manewrów w ramach wspólnych operacji z załogowymi statkamiRafał Muczyński