A tu kiedyś płynęła marsjańska Wisła! Łazik Perseverance znowu zaskakuje
Łazik Perseverance dokonał kolejnego zaskakującego odkrycia, które zmusza naukowców do zredefiniowania tego, co sądzili o środowisku wodnym starożytnego Marsa. Liczne dowody pozostawione w skałach sugerują, że po powierzchni Czerwonej Planety płynęła kiedyś głęboka rzeka, będąca częścią całej sieci dróg wodnych.
Naukowcy już wiele lat temu zauważyli na powierzchni Marsa, a konkretniej w kraterze Jezero, serię zakrzywionych pasm skalnych, które mogły sugerować, że kiedyś płynęła tu rzeka, ale dopiero po wylądowaniu łazika Perseverance mogą z bliska przyjrzeć się tej ciekawej formacji. Zrozumienie tych wodnych środowisk jest ich zdaniem kluczowe dla poszukiwań życia mikrobiologicznego, które mogło zachować się w marsjańskiej skale, a jednym z pytań, na które szukają odpowiedzi, jest "czy woda płynęła stosunkowo płytkimi strumieniami, czy też silniejszym systemem rzecznym".
To nie mały strumyk, ale "prawdziwa" rzeka
Nic więc dziwnego, że nowe zdjęcia, pokazujące pozostałości po czymś, co mogło być kiedyś wielką marsjańską rzeką, głębszą i poruszającą się szybciej, niż wydawało się to możliwe, wzbudziły tak duże zainteresowanie. A mowa o dwóch mozaikach zszytych z setek zdjęć wykonanych przez instrument Mastcam-Z z wierzchołka badanego obecnie stosu skał osadowych o wysokości 250 metrów, które ujawniają ważne wskazówki, a mianowicie grube ziarna i większe fragmenty skał osadowych, wskazujące na rzekę o wysokiej energii, przenoszącą dużo materiału.
Im silniejszy przepływ wody, tym łatwiej jest przenosić większe kawałki materiału (...) To była przyjemność patrzeć na skały na innej planecie i widzieć procesy, które są tak znajome
Pierwsza mozaika przedstawia miejsce nazwane Skrinkle Haven, a naukowcy są już pewni, że zakrzywione warstwy zostały tu utworzone przez energicznie płynącą wodę. Oglądane z powierzchni ziemi wydają się ułożone w rzędy, które rozchodzą się po całym krajobrazie i zdaniem naukowców mogą to być pozostałości brzegów rzeki, które przesunęły się z czasem i w przeszłości były dużo wyższe, ale zostały "przycięte" przez wiatr.
Druga mozaika Perseverance pokazuje inną lokalizację, oddaloną od Skrinkle Haven o ok. 450 metrów - Pinestand, bo tak zostało nazwane, to odizolowane wzgórze, na którym znajdują się warstwy osadowe zakrzywiające się ku niebu, niektóre nawet na wysokość 20 metrów. Badacze uważają, że i te wysokie warstwy mogły zostać utworzone przez potężną rzekę, chociaż badają również inne wyjaśnienia.
Te warstwy są anomalnie wysokie jak na rzeki na Ziemi. Ale jednocześnie najczęstszym sposobem tworzenia tego rodzaju form terenu jest rzeka
Zespół kontynuuje badanie obrazów Mastcam-Z w poszukiwaniu dodatkowych wskazówek i spogląda również pod powierzchnię, używając radaru Perseverance RIMFAX (Radar Imager for Mars’ Subsurface Experiment). Wiele wskazuje jednak na to, że środowisko wodne starożytnego Marsa mogło się pochwalić czymś więcej niż tylko płytkie strumyki - głębokimi dzikimi rzekami.
