Czemu kobiety przeżywają mężczyzn? Naukowcy już znają odpowiedź
Nie jest żadną tajemnicą, że kobiety żyją dłużej od mężczyzn, np. w naszym kraju płeć piękna żyje średnio blisko 8 lat dłużej. Z czego wynika ta różnica? Najnowsze badania pokazują, że może chodzić o komórki, które odgrywają kluczową rolę w reprodukcji człowieka.
Naukowcy z Japonii po raz pierwszy wykazali na kręgowcach, że komórki, które przekształcają się w komórki jajowe u samic i plemniki u samców, powodują różnice w długości życia między płciami. Udowodnili także, że usunięcie tych komórek prowadzi do powstania zwierząt o tej samej oczekiwanej długości życia.
Eksperymenty przeprowadzono na małych turkusowych proporczykowcach - gatunkach ryb słodkowodnych, które osiągają dojrzałość płciową w ciągu dwóch tygodni i żyją przez kilka miesięcy, ale naukowcy podejrzewają, że podobny mechanizm biologiczny może wpływać na różnicę w długości życia u ludzi i innych gatunków.
Proces starzenia się proporczykowców jest podobny do tego u ludzi, więc nie sądzę, że u ludzi jest to bardziej skomplikowane. Myślę, że te badania będą krokiem w stronę zrozumienia kontroli starzenia się ludzi
Kobiety żyją dłużej. Na całym świecie
Na całym świecie kobiety żyją średnio o około 5 proc. dłużej niż mężczyźni. Na tę dysproporcję składa się wiele czynników: młodzi mężczyźni są bardziej narażeni na śmierć w wypadkach i samobójstwach, a kobiety często prowadzą zdrowszy tryb życia. Jednak tę różnicę widać także u innych gatunków: samice małp człekokształtnych i małpy koczkodanowate żyją zwykle dłużej niż ich samce.
W przypadku ludzi wielkość różnicy w oczekiwanej długości życia jest różna w poszczególnych krajach. Średnia długość życia osób w Polsce, według danych GUS to 73,4 lat dla mężczyzn i 81,1 lat dla kobiet. Tymczasem w Rosji mężczyźni umierają około 13 lat wcześniej niż kobiety, częściowo z powodu częstszego picia i palenia.
Prof. Ishitani zwrócił jednak uwagę również na fakt, że posiadanie plemników lub komórek jajowych to jedna z najbardziej oczywistych różnic między mężczyznami i kobietami, dlatego warto zbadać, czy mają one wpływ na długość życia. I najwyraźniej trafił idealnie, bo w serii eksperymentów jego zespół wykazał, że zahamowanie produkcji komórek rozrodczych, które przekształcają się w plemniki lub komórki jajowe, doprowadziło do zmniejszenia różnicy w długości życia obu płci.
Spodziewaliśmy się, że usunięcie komórek rozrodczych wydłuży życie zarówno mężczyzn, jak i kobiet, ale wydłuża tylko życie mężczyzn, a skraca życie kobiet. To było nieoczekiwane, ale zdaliśmy sobie sprawę, że to odkrycie może rzucić światło na różnice w długości życia między płciami
Zmiany hormonalne a długość życia
W artykule opublikowanym w Science Advances naukowcy opisują, w jaki sposób blokowanie produkcji plemników i komórek jajowych wywołało efekt domina u ryb. Zmiany hormonalne u samic pobudziły wzrost kosztem utrzymania zdrowych tkanek, podczas gdy obniżony poziom estrogenu zwiększał ryzyko chorób sercowo-naczyniowych. Mężczyźni wytwarzali więcej witaminy D w wątrobach, co potencjalnie wyjaśnia ich lepszy stan kości, mięśni i skóry.
Zespół zbadał następnie, czy podawanie rybom witaminy D wydłuża życie i odnotował wzrost o 21 proc. u samców i 7 proc. u samic. Chociaż nie zaobserwowano żadnych negatywnych skutków, Ishitani stwierdził, że ważne jest, aby stosować "odpowiednią ilość". W przypadku ludzi zaleca się codzienną suplementację witaminy D w dawce 10 mikrogramów lub 400 jm w okresie jesienno-zimowym. Przyjmowanie więcej niż 100 mikrogramów, czyli 4000 jm dziennie, może być szkodliwe.
***
Co myślisz o pracy redakcji Geekweeka? Oceń nas! Twoje zdanie ma dla nas znaczenie.
***
Bądź na bieżąco i zostań jednym z 90 tys. obserwujących nasz fanpage - polub Geekweek na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!
