Ekstremalne upały jak papierosy. Naukowcy alarmują o przyśpieszonym starzeniu
Długotrwałe działanie wysokich temperatur na organizm przekłada się na szybsze zużywanie się i starzenie tkanek. Naukowcy sugerują, że mieszkańcy regionów z częstymi falami upałów mogą mieć wyższy wiek biologiczny, niezależnie od swojego wieku kalendarzowego. Zmiany klimatyczne sprawiają, że konieczne jest wypracowanie strategii ochrony zdrowia dla szczególnie wrażliwych grup społecznych.
Długotrwała ekspozycja na wysokie temperatury może powodować wiele skutków ubocznych, m.in. nudności, zawroty głowy i odwodnienie, jednak to nie wszystko. Najnowsze badania wskazują również na mniej oczywistą konsekwencję: upał przyśpiesza proces starzenia.
Wysokie temperatury przyśpieszają nasz wiek biologiczny
Upalne dni mocno odbijają się na naszych organizmach, pogarszając również stan komórek i tkanek, co przyśpiesza wiek biologiczny. Mierzy on, jak dobrze funkcjonuje nasze ciało w porównaniu do wieku chronologicznego - odnoszącego się do długości życia danej osoby. Jeśli wiek biologiczny jest wyższy niż chronologiczny, wiąże się to z ryzykiem chorób lub nawet przedwczesnej śmierci.
Zmiany klimatyczne powodują coraz bardziej ekstremalne pogody, w tym również długotrwałe fale upałów, więc istnieje realna pilna potrzeba lepszego zrozumienia wpływu wysokich temperatur na zdrowie człowieka.
DNA otrzymujemy w chwili narodzin i nie możemy go zmienić - jednak mamy wpływ na plan jego funkcjonowania, m.in. przez nasze nawyki, jak palenie tytoniu czy brak ruchu. Oddziałują na nie także czynniki środowiskowe - np. ciepło, które obciąża cały organizm, zmuszając go do intensywniejszej pracy w celu ochłodzenia, co może prowadzić do uszkodzenia komórek.
Szybsze starzenie się osób mieszkających w cieplejszych regionach
W tym roku pierwsze badania na ludziach zostały przeprowadzone przez Jennifer Ailshire i Eunyoung Choi. Zespół przeanalizował próbki krwi pobrane od grupy ponad 3600 osób w Stanach Zjednoczonych w wieku 56 lat i starszych, i wykorzystał tzw. zegary epigenetyczne, które rejestrują sposób modyfikacji DNA i pozwalają oszacować wiek biologiczny. Następnie powiązano te informacje z codziennymi danymi klimatycznymi w miejscach zamieszkania uczestników.
W lutym opublikowano wyniki tego badania, które wykazały, że osoby doświadczające minimum 140 dni w roku ekstremalnie gorących (powyżej 32 st. Celsjusza) starzały się o nawet 14 miesięcy szybciej niż osoby, zamieszkujące regiony, w których temperatura taka występowała maksymalnie 10 razy w roku.
- Mieszkańcy okolic, w których częściej występują dni z wysokimi upałami, wykazują średnio większe starzenie się biologiczne niż mieszkańcy chłodniejszych regionów - twierdzi Ailshire.
Okazuje się, że ekstremalnie wysokie temperatury mają taki sam wpływ na starzenie się, jak palenie papierosów czy nadużywanie alkoholu. Wpływ ten widać szczególnie u kobiet, które mogą być bardziej wrażliwe na upały ze względu na mniejszą potliwość, a co za tym idzie - trudności w ochłodzeniu organizmu.
Według Alishire powinniśmy już teraz mądrzej podchodzić do strategii łagodzenia skutków zmian klimatycznych ze względu na starzejące się społeczeństwo, ponieważ wraz z wiekiem nasza zdolność do chłodzenia organizmu zanika.
