Lek na raka skuteczny z zwalczaniu wirusa HIV? Nowe ustalenia
Międzynarodowy zespół naukowców odkrył, że lek stosowany w immunoterapii nowotworów - pembrolizumab - może cofać latencję wirusa HIV, czyli jego zdolność do ukrywania się w organizmie człowieka. Zdolność ta jest główną przeszkodą w skutecznym leczeniu HIV za pomocą leków antyretrowirusowych.
Pembrolizumab jest przeciwciałem monoklonalnym stosowanym w leczeniu zaawansowanego czerniaka oraz raka płuc. Lek ten pozwala podtrzymać aktywność układu odpornościowego podczas walki z nowotworem. Jest to niezwykle ważna umiejętność, bo limfocyty Tc "zużywają się", a na ich powierzchni dochodzi do ekspresji różnych białek. Jedno z nich to PD1.
Przeciwciała monokolonalne są uważane za anty-PD1 i pozwalają limfocytom Tc odzyskać sprawność i dalej działać. Pembrolizumab okazał się przełomowy w leczeniu niektórych agresywnych postaci nowotworów. Okazuje się, że może być przydatny także w kontekście walki z wirusem HIV. Badania przeprowadzone przez naukowców z Doherty Institute pod kierownictwem prof. Sharon Lewin, jedną z najwybitniejszych specjalistek w leczeniu HIV na świecie.
Odkryć ukrytego wirusa
Badania opublikowane w "Science Translational Medicine" dotyczą osób z rakiem, które również żyją z HIV. Prof. Lewin wyjaśniła, że do tej pory efekt anty-PD1 w leczeniu HIV nie był dobrze znany, bo grupa osób zakażonych wirusem i cierpiących z powodu nowotworów, jest stosunkowo niewielka.
- Efekty uboczne immunoterapii są obecnie znaczące - u 5-10 proc. osób wystąpią zdarzenia niepożądane. W przypadku raka nie jest to duży problem, ponieważ mamy do czynienia z chorobą zagrażającą życiu, ale w przypadku HIV sytuacja jest zupełnie inna. Ludzie mogą obecnie prowadzić normalne i zdrowe życie z HIV, więc każda interwencja mająca na celu wyleczenie musi mieć bardzo niską toksyczność. W tym badaniu byliśmy w stanie wykazać, że w grupie 32 osób, które mają raka i żyją z HIV, że pembrolizumab był w stanie ujawnić ukryty rezerwuar HIV, co jest bardzo ekscytującym wynikiem i zaangażowało wiele grup na całym świecie - powiedziała prof. Lewin.
Badania kliniczne przeprowadzono w USA za pośrednictwem Cancer Immunotherapy Network. Lekarze pobierali krew pacjentom przed i po leczeniu pembrolizumabem. Wirus HIV był badany przez zespół prof. Lewin z Doherty i współpracowników z Uniwersytetu w Montrealu i National Cancer Institute. Konieczne jest kontynuowanie badań, gdyż uzyskane wyniki nie są jednoznaczne. Niewątpliwie jednak pembrolizumab modyfikuje odpowiedź immunologiczną na HIV.
- To niesamowita okazja, ponieważ wiemy dokładnie, na co reagują limfocyty T. Staramy się ustalić, jaki wpływ ma anty-PD1 na swoiste dla HIV limfocyty Tc w nadziei, że oprócz odwrócenia latencji HIV, ożywi on również układ odpornościowy do zabijania komórek zakażonych HIV w sposób, w jaki robi to w przypadku raka - dodała prof. Lewin.
