Liczby nie kłamią. A do tego są fascynujące - przekonuje Vaclav Smil

Bill Gates twierdzi, że nie ma autora, na którego książki czekałby bardziej. To Vaclav Smil, urodzony w Czechach, wykształcony w USA i mieszkający w Kanadzie naukowiec. Jego specjalnością jest środowisko i ekonomia, ale pasją - liczby.

W nowej książce "Liczby nie kłamią", wydanej niedawno nakładem wydawnictwa Insignis, Smil pokazuje, jak kiepską mamy intuicję co do danych. Unika przy tym mentorskiego tonu i długich wywodów. Każdy z krótkich rozdziałów przedstawia fakty - głównie liczby. 

Jest to fascynująca podróż po świecie i zakamarkach nauki. Czy Stany Zjednoczone są gospodarczą potęgą, której Europa nie dorównuje? Wręcz przeciwnie. Europejczycy o tym nie wiedzą, bo nie znają danych. A liczby nie kłamią - na USA przypada 22 proc., a na Unię 24 procent. Więcej światowej produkcji gospodarczej przypada na Unię Europejską. 

Inna zagadka. Co przynosi najwyższy zwrot z inwestycji, a często kosztuje mniej niż dolara? To szczepionki. Jedna kosztuje zwykle poniżej dolara, a pozwala zaoszczędzić miliony na leczeniu chorób zakaźnych. To najlepsza stopa zwrotu w historii naszej cywilizacji - żaden wynalazek im nie dorównuje.

Zaskakujące są też liczby dotyczące samochodów. Ich silniki pozwalają na rozwinięcie coraz większej mocy, ale znacznie szybciej rośnie ich masa. Dzisiejszy samochód ma mniej mocy w przeliczeniu na kilogram ładunku niż sto lat temu (nadal niedościgniony jest w tym przeliczeniu zwykły rower). 

Czy samochody elektryczne uratują nas od klimatycznej katastrofy? Niekoniecznie - wylicza Smil. A czy wiecie, co najbardziej pożytecznego możecie zrobić w walce z globalnym ociepleniem? Przesiąść się z samochodu na rower? Przestać jadać mięso? Blisko, ale nie.

Większość zużycia energii na świecie przypada na ogrzewanie i chłodzenie budynków - aż 40 proc. (na drugi w kolejności transport przypada 28 procent). Smil wylicza, ile energii słonecznej wpada za dnia przez okna i ile ciepła uchodzi przez nie nocą. Najlepsze co można robić dla klimatu to wymieniać stare okna. To jedyne energooszczędne rozwiązanie, które można zastosować na naszej planecie na masową skalę.

Takich rozdziałów-pigułek w “Liczby nie kłamią" znajdziecie kilkadziesiąt. Dowiecie się, czemu transformatory są niedocenianymi bohaterami naszej cywilizacji (zaraz po silnikach Diesla!), jakich zwierząt na świecie jest najwięcej (licząc ich łączną masę). A nawet to, czy światu bardziej szkodzą smartfony, czy samochody. Bo to wcale nie jest takie oczywiste.

W zasadzie nic nie jest oczywiste - póki nie przyjrzymy się liczbom - pokazuje najnowsza książka Vaclava Smila.