Najstarsza czarna dziura z początków wszechświata. Przełomowe odkrycie

Astronomowie cały czas starają się przesuwać granice i docierać do najstarszych obiektów we wszechświecie. Umożliwia im to m.in. Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba, który pozwolił już na zidentyfikowanie bardzo starych galaktyk istniejących już kilkaset mln lat po Wielkim Wybuchu. Teraz dokonano kolejnego przełomu. Odkryto najstarszą czarną dziurę wśród wszystkich znanych.

Najstarsza czarna dziura została zidentyfikowana w centrum galaktyki o nazwie CAPERS-LRD-z9. Astronomowie szacują, że liczy około 13,3 mld lat, a więc istniała już po około 500 mln lat po Wielkim Wybuchu. Nasz wszechświat miał wtedy około 3 proc. swojego wieku.

Odkrycia dokonał zespół kierowany przez Anthony'ego Taylora z Uniwersytetu Teksańskiego w Austin. Astronomowie nie kryją podekscytowania i mówią o przełomie.

W poszukiwaniu czarnych dziur to praktycznie najdalszy punkt, jaki można znaleźć. Naprawdę przesuwamy granice możliwości wykrywania za pomocą obecnej technologii 

---

CAPERS-LRD-z9, w której znajduje się najstarsza czarna dziura, została oznaczona z wykorzystaniem Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba w roli jednej z kandydatek do poszukiwania najstarszych galaktyk. Celem badania jest zgłębiane powstawania i ewolucji tego typu obiektów we wczesnym wszechświecie.

Galaktyki jak CAPERS-LRD-z9 nazywa się małymi czerwonymi kropkami, co jest efektem ich wyglądu na zdjęciach z teleskopów, gdzie mają jaskrawoczerwony odcień. Pamiętają one pierwsze 1,5 mld lat wszechświata. Namierzenie czarnej dziury w takim obiekcie nie było prostym zadaniem.

Astronomowie wykorzystali technikę spektroskopii, co pozwala na rozszczepienie światła na składowe długości fal i następnie znaleziono odpowiednie sygnatury dla materii krążącej wokoło czarnych dziur. Tak dokonano odkrycia. Naukowcy oszacowali, że obiekt ma masę około 300 mln mas Słońca. Nie jest to rekord, ale to blisko połowa masy wszystkich gwiazd znajdujących się w CAPERS-LRD-z9.

To oznacza, że czarna dziura z zamierzchłych czasów była naprawdę monstrualna. Dokładniejsze badania pozwolą na lepsze poznanie powstawania i ewolucji tego typu obiektów we wczesnym wszechświecie oraz uzyskanie odpowiedzi na pytania związane z jego postępującą ekspansją.

W ramach ciekawostki warto dodać, że niedawno odkryto najmasywniejszą czarną dziurę. Jej masę szacuje się na 36 mld mas Słońca. Dla porównania Sagittarius A* z centrum Drogi Mlecznej ma masę "tylko" około 4,3 mln masy naszej gwiazdy.