Nabiał przyczynia się do raka wątroby i piersi? Zaskakujące wyniki badań

Dane dotyczące wpływu produktów mlecznych na ryzyko zachorowania na nowotwory są niejasne. Badania przeprowadzone na populacjach zachodnich wskazują, że nabiał może być związany z obniżonym ryzykiem raka jelita grubego, ale jednocześnie podwyższonym ryzykiem raka prostaty. Wcześniej nie wykazano wyraźnego związku z rakiem piersi lub innymi rodzajami nowotworów. Warto wspomnieć, że wyniki mogą nie być takie same w innych populacjach, gdzie ilości i rodzaje spożywanego nabiału są różne.

W Chinach spożycie sera i masła jest bardzo małe, a spożycie mleka i jogurtu jest również znacznie niższe niż w populacjach zachodnich. Ponadto większość dorosłych Chińczyków nie może prawidłowo metabolizować produktów mlecznych ze względu na brak laktazy, kluczowego enzymu rozkładającego laktozę.

Naukowcy z Uniwersytetu Oksfordzkiego postanowili sprawdzić, czy produkty mleczne mają inny wpływ na ryzyko zachorowania raka u Chińczyków. W badaniu zebrano dane od ponad 500 000 ochotników (China Kadoorie Biobank Study).

Uczestnicy badania pochodzili z dziesięciu geograficznie zróżnicowanych regionów Chin, którzy przystąpili do badania w latach 2004-2008 i nie chorowali wcześniej na raka. Każdy z uczestników (w wieku 30-79 lat) wypełniał kwestionariusz dotyczący częstotliwości spożywania różnych produktów spożywczych, w tym nabiału. Ochotników podzielono na trzy grupy: osoby regularnie spożywające nabiał (co najmniej raz w tygodniu), osoby spożywające nabiał raz w miesiącu oraz osoby, które nigdy nie spożywały nabiału lub spożywały go rzadko (osoby niespożywające nabiału). Ochotników obserwowano średnio przez 11 lat. Co wykazały badania?

Osoby, które regularnie spożywały produkty mleczne, miały znacznie większe ryzyko zachorowania na raka wątroby i piersi. Na każde spożycie 50 g/dzień ryzyko wzrastało odpowiednio o 12 proc. i 17 proc. Regularne spożywanie nabiału wiązało się ze zwiększonym ryzykiem zachorowania na chłoniaka (choć nie wykryto różnic istotnych statystycznie). Nie wykazano związku między spożyciem nabiału a rakiem jelita grubego, rakiem prostaty ani żadnym innym badanym typem nowotworu. Zarówno rak wątroby, jak i rak piersi należą do najczęstszych rodzajów nowotworów w Chinach, powodując odpowiednio około 393 000 i 368 000 nowych zachorowań na raka każdego roku.

Chociaż wyniki tych badań nie potwierdzają związku przyczynowego, istnieje kilka prawdopodobnych mechanizmów biologicznych, które zdaniem badaczy mogą wyjaśniać te powiązania. Większe spożycie nabiału może na przykład zwiększać poziom insulinopodobnego czynnika wzrostu-I (IGF-I), który sprzyja proliferacji komórek i jest związany z wyższym ryzykiem zachorowania na kilka rodzajów raka. Potencjalnie żeńskie hormony płciowe obecne w mleku krowim (takie jak estrogen i progesteron) mogą odgrywać rolę w zwiększonym ryzyku zachorowania na raka piersi, podczas gdy kwasy tłuszczowe nasycone i trans z produktów mlecznych mogą zwiększać ryzyko zachorowania na raka wątroby. Dla większości Chińczyków, którzy nie wytwarzają wystarczającej ilości laktazy, produkty mleczne mogą być również rozkładane na produkty, które wpływają na ryzyko zachorowania na raka.

- To było pierwsze duże badanie badające związek pomiędzy produktami mlecznymi a ryzykiem zachorowania na raka w populacji chińskiej. Konieczne są dalsze badania w celu potwierdzenia obecnych wyników, ustalenia, czy związki te są przyczynowe, oraz zbadania potencjalnych mechanizmów leżących u ich podstaw - powiedziała dr Maria Kakkoura z Uniwersytetu Oksfordzkiego.