Nasze mózgi jak komputery. Dostajemy wstępnie skonfigurowane
Czy mózg zaczyna działać dopiero wtedy, gdy poznajemy świat, czy może ma wgrane instrukcje już od pierwszych chwil? Badania pokazują, że człowiek rodzi się z wbudowanym planem rozumienia rzeczywistości.
Naukowcy od lat zastanawiają się, czy rodzimy się z "czystą kartą", czy może nasz mózg już od początku działa według pewnego planu. Nowe badania zespołu z University of California w Santa Cruz sugerują, że człowiek przychodzi na świat z wbudowanymi instrukcjami, które określają, jak będzie rozumiał i porządkował świat.
Jak rodzi się aktywność mózgu?
Kluczem do odkrycia stały się organoidy. to miniaturowe modele tkanki mózgowej hodowane z ludzkich komórek macierzystych. Organoidy umożliwiają badanie wczesnych etapów rozwoju mózgu, jeszcze zanim pojawią się pierwsze bodźce zmysłowe.
W laboratorium, w izolacji od wpływu środowiska, po raz pierwszy zaobserwowano, że neurony zaczynają działać w zorganizowany sposób. - Te komórki wyraźnie oddziałują na siebie i tworzą obwody, które samoorganizują się, zanim będziemy mogli doświadczyć czegokolwiek ze świata zewnętrznego - wyjaśnia dr Tal Sharf, współautor badania. Naukowiec porównuje ten proces do uruchamiania "systemu operacyjnego", który pojawia się w "pierwotnym stanie".
Badacze zauważyli, że już w pierwszych miesiącach rozwoju komórki nerwowe organoidów generują charakterystyczne sekwencje impulsów. Co ważne, są one podobne do tzw. trybu domyślnego mózgu, tj. bazowej aktywności, na której później nakładają się reakcje na zapach, smak czy obraz. Mimo że organoidy nie mają dostępu do żadnych bodźców, ich neurony spontanicznie wytwarzają złożone wzorce czasowe, jakby mózg od początku miał zapisany plan działania.
Mapa świata zapisana w genach
Dr Sharf zwraca uwagę, że "te samoorganizujące się systemy mogą służyć jako podstawa do konstruowania wyglądu otaczającego nas świata". To sugestia, że ewolucja wyposażyła ludzki mózg w genetyczną mapę, która pozwala później dopasowywać się do doświadczeń.
Warto zauważyć, że wyniki nie tylko zaspokajają naszą ciekawość odnośnie funkcjonwania naszych mózgów i naszej świadomości. Modele takie mogą pomóc w zrozumieniu zaburzeń rozwojowych, a także w ocenie wpływu toksyn na rozwijający się mózg. Jak podkreśla dr Sharf, obserwacja wczesnej aktywności może pomóc opracować przyszłe terapie i narzędzia diagnostyczne.
Źródło: University of California - Santa Cruz
Publikacja: Preconfigured neuronal firing sequences in human brain organoids, Nature Neuroscience (2025). DOI: 10.1038/s41593-025-02111-0
Jak dobrze znasz swój mózg? Sprawdź, co dzieje się w Twojej głowie [QUIZ]
