Nowy sposób walki z opornymi prątkami gruźlicy
Naukowcom udało się namierzyć rzadkie markery genetyczne w bakteriach Mycobacterium tuberculosis, które mogą poprawić wczesne wykrywanie lekoopornych szczepów. To z kolei pozwoli na skuteczniejszą walkę z patogenami.
Mycobacterium tuberculosis, czyli prątek gruźlicy, to bakteria wywołująca groźną chorobę zakaźną - gruźlicę. Istnieją już szczepy oporne na standardowe leczenie - aby je wykryć lekarze pobierają próbki śluzu z dróg oddechowych i poddają je działaniu antybiotyków.
- Ponieważ gruźlica rozwija się tak wolno, trwa to tygodniami. W ciągu tych tygodni pacjent rozprzestrzenia gruźlicę, która może być odporna na antybiotyki - powiedział dr Faramarz Valafar, profesor zdrowia publicznego na Uniwersytecie Stanowym w San Diego.
Diagnostyka jest znacznie szybsza, choć wciąż zbyt mało dokładna. Naukowcy starają się wykryć markery genetyczne oporności na leki i szybsze podjęcie leczenia. Szczepy prątków gruźlicy z rzadkimi mechanizmami oporności nadal pozostają nieuchwytne molekularnie.
- Nie mają one wspólnych markerów genetycznych, ale są oporne. Prowadzi to klinicystów do błędnego wniosku, że standardowe leki na gruźlicę zabiją bakterie. Pacjentowi podaje się niewłaściwe leki i zaraża innych przez wiele tygodni, a czasem miesięcy, zanim zda sobie sprawę, że leki te nie działają. Dlatego naprawdę chcemy temu zapobiec - dodał prof. Valafar.
Zespół prof. Valafara otrzymał próbki prątków gruźlicy z siedmiu różnych krajów, w których oporność na antybiotyki jest powszechna. Hodowla próbek ujawniła, że niektóre z nich rzeczywiście były lekooporne, mimo że diagnostyka molekularna nie zdołała ich wykryć.
Naukowcy zidentyfikowali jeden zestaw rzadkich mutacji genetycznych, które mogą pomóc w zablokowaniu zdolności kanamycyny - leku powszechnie stosowanego w leczeniu gruźlicy - do syntezy potrzebnych patogenowi białek, co czyni ją nieszkodliwą dla patogenu. Inny zestaw mutacji może działać podobnie w przypadku kapreomycyny, leku na gruźlicę.
Mutacje punktowe w genie rrs i promotorze eis są znane z nadawania oporności na leki: amikacynę (AMK), kapreomycynę (CAP) i kanamycynę (KAN). Podczas gdy mutacje w tych genach powodują większość przypadków oporności na wymienione leki, alternatywne mechanizmy oporności nie są rzadkie i zagrażają podjęciu skutecznych decyzji dotyczących leczenia przy zastosowaniu konwencjonalnej diagnostyki molekularnej.
- Ta praca identyfikuje potencjalne markery; przed nami prace potwierdzające w celu wyboru markerów dla następnej generacji bardziej kompleksowych molekularnych platform diagnostycznych. Biorąc pod uwagę ewolucję oporności na antybiotyki, diagnostyka molekularna będzie musiała być często aktualizowana i dostosowana do różnych regionów świata, w których oporność na antybiotyki w gruźlicy jest powszechna - podsumował prof. Valafar.
