Pionierski "test ciążowy". Identyfikuje hormony w starożytnych szkieletach
Jak dowiadujemy się z badań opublikowanych w czasopiśmie "Journal of Archaeological Science", naukowcy opracowali wyjątkowy "test ciążowy", który może zrewolucjonizować sposób badania historii reprodukcyjnej dawnych populacji. Za jego pomocą po raz pierwszy w historii udało się wykryć estrogen, progesteron i testosteron w ludzkich tkankach szkieletowych sprzed wieków.
Jeszcze niedawno wykrycie ciąży u kobiety, która żyła ponad tysiąc lat temu, wydawało się praktycznie niemożliwe. Archeolodzy mogli co najwyżej domyślać się, że dana osoba była w ciąży, jeśli znaleźli w jej grobie szczątki płodu, co zdarza się niezwykle rzadko. Teraz jednak dokonali przełomu, który może całkowicie zmienić sposób, w jaki patrzymy na kobiece życie w przeszłości.
Nietypowy test ciążowy
Po raz pierwszy w historii udało się wykryć trzy kluczowe hormony płciowe, tj. estrogen, progesteron i testosteron, w ludzkich tkankach kostnych. Oznacza to, że naukowcy są w stanie zidentyfikować ciążę nawet w bardzo starych szczątkach - wystarczy niewielka próbka kości, zęba lub kamienia nazębnego, by z pomocą nowoczesnej metody immunoenzymatycznej (ELISA - ang. enzyme-linked immunosorbent assay) odczytać hormonalny zapis sprzed wieków.
Potrzebne są nowe metody, które pozwolą dokładnie określić ciążę na podstawie szczątków kostnych, jeśli chcemy wiernie odtworzyć historie reprodukcyjne kobiet z przeszłości, zrozumieć ich doświadczenia w kontekście społecznym i kulturowym oraz porównywać populacje współczesne i archeologiczne
Zespół badaczy przebadał szczątki dziesięciu osób z okresu od I do XIX wieku, w tym kobiet, które były w ciąży lub pochowane razem z noworodkami. Wysokie stężenia progesteronu wykryto w kościach i zębach jednej kobiety w ciąży, której szczątki pochodzą z XI-XIV wieku. Inna kobieta, z XVIII lub XIX wieku, również miała podwyższone poziomy progesteronu w kościach.
Ustalili profil hormonalny starożytnych
Umiarkowane stężenia hormonu - istotnego w ciąży, ponieważ wspiera rozwój endometrium (błony śluzowej macicy) - wykryto zaś w kamieniu nazębnym dwóch kobiet pochowanych z dziećmi w V-VI wieku. W niektórych próbkach wykryto także ślady estrogenu w kościach, ale u żadnej z kobiet nie stwierdzono obecności testosteronu (był on za to w męskich próbkach kontrolnych), czyli jak podkreślają badacze, mamy tu do czynienia z profilem hormonalnym typowym dla ciężarnych.
Nowa metoda otwiera więc możliwość opracowania swoistego testu ciążowego dla osób z przeszłości, dając wyjątkowy wgląd w kwestie reprodukcyjne w historii. Badacze przyznają wprawdzie, że wciąż jest ona w początkowej fazie rozwoju, ale jednocześnie zachęcają do dalszych badań w celu jej udoskonalenia, bo jak przekonują może "zrewolucjonizować sposób badania historii reprodukcyjnej dawnych populacji".
