Ta szczepionka nowej generacji powstrzymuje 88 proc. agresywnych nowotworów
Jak wynika z badań opublikowanych 9 października 2025 roku w czasopiśmie Cell Reports Medicine, naukowcy opracowali szczepionkę, która potrafi zapobiegać nowotworom. W testach na myszach preparat oparty na nanocząsteczkach skutecznie powstrzymał rozwój czerniaka, raka trzustki i potrójnie ujemnego raka piersi.
Zespół naukowców z Uniwersytetu Massachusetts Amherst ogłosił przełom w walce z rakiem. Jego nowa szczepionka oparta na nanocząsteczkach skutecznie zapobiega rozwojowi czerniaka, raka trzustki oraz potrójnie ujemnego raka piersi u myszy. W zależności od typu nowotworu nawet 88 proc. zaszczepionych zwierząt pozostało całkowicie wolnych od guzów, a w wielu przypadkach szczepionka całkowicie powstrzymała rozprzestrzenianie się choroby.
Projektując te nanocząsteczki tak, aby aktywowały układ odpornościowy wielotorowo, w połączeniu z antygenami charakterystycznymi dla raka, możemy zapobiec wzrostowi guzów przy zdumiewających wskaźnikach przeżycia
Skuteczność sięgająca blisko 90 proc.
Jej zespół już wcześniej udowodnił, że ta sama technologia potrafi zmniejszyć lub całkowicie wyeliminować istniejące nowotwory. Teraz badaczka pokazała, że może ona działać także jak tarcza ochronna, swoista "szczepionka przeciwrakowa". W testach czerniaka aż 80 proc. zaszczepionych myszy pozostało zdrowych przez 250 dni, podczas gdy grupa kontrolna nie przeżyła nawet półtora miesiąca.
Co więcej, nanocząsteczkowa formuła nie tylko zatrzymała wzrost guza, lecz także zablokowała jego przerzuty do płuc, czyli największe wyzwanie w onkologii. Autorka nazywa to "pamięcią immunologiczną", długotrwałą odpowiedzią układu odpornościowego, który potrafi rozpoznawać i niszczyć komórki nowotworowe, zanim te zdążą się rozprzestrzenić.
Nanocząsteczki do walki z rakiem
W drugiej fazie badań naukowcy poszli jeszcze dalej, tworząc szczepionkę z wykorzystaniem lizatu guza, czyli martwych komórek nowotworowych pochodzących bezpośrednio z tkanki pacjenta. Efekty? 88 proc. myszy uniknęło raka trzustki, 75 proc. raka piersi, a 69 proc. czerniaka. Żadne z tych zwierząt nie rozwinęło przerzutów, nawet po ponownym kontakcie z komórkami nowotworowymi.
To, że potrafimy tak silnie aktywować komórki T specyficzne dla guza, stanowi klucz do przetrwania
Sukces leży w konstrukcji szczepionki. Każdy preparat immunizacyjny składa się z antygenu (czyli celu) i adjuwantu (czyli sygnału alarmowego dla układu odpornościowego). Zespół Atukorale stworzył lipidową nanocząsteczkę zdolną do przenoszenia dwóch różnych adjuwantów jednocześnie, co prowadzi do zsynchronizowanej i wyjątkowo silnej odpowiedzi odpornościowej. W praktyce może to oznaczać początek nowej generacji szczepionek przeciwnowotworowych - zarówno prewencyjnych, jak i terapeutycznych: "To nie jest tylko nauka dla nauki - to technologia, która może naprawdę uratować ludzkie życie" - podsumowuje Kane.
