Tyranozaur był tak inteligentny jak współczesne małpy? Nowa teoria wywołała prawdziwą wojnę

• Do zaskakujących wniosków doszła neuronaukowczyni z Uniwersytetu Vanderbilta, Suzana Herculano-Houzel. Wyniki swoich badań opublikowała w czasopiśmie Journal of Comparative Neurology.
• Chcąc poszerzyć wiedzę nad inteligencją dinozaurów, postanowiła zbadać gęstość neuronów w ich korze mózgowej.
• Suzana wykorzystała mózgi ptaków. Technicznie są potomkami teropodów, mięsożernych dinozaurów, do których zalicza się m.in. Tyranosaurus rex.
• Wyniki badań wskazały, że kora mózgowa teropodów mogła mieć podobną liczbę neuronów, jak u współczesnych ssaków naczelnych.
• Badanie wywołały burzę w środowisku naukowym. Część osób chwali je za nowatorskie podejście i zebrane dane. Inni zauważają w nich masę błędów. Efektem jest swoista wojna o faktyczną wartość badań.

Naukowców od dawna interesuje kwestia inteligencji dinozaurów. Badania z ostatnich lat pokazują nam, że te gady były mądrzejsze, niż wcześniej zakładaliśmy. Jednak praca Suzany Herculano-Houzel może być ogromną rewolucją paleontologiczną, która wywróci dotychczasową wiedzę o dinozaurach do góry nogami.

Suzana postanowiła zbadać inteligencję wymarłych gadów za pomocą nowatorskiej metody oszacowania gęstości neuronów w korze mózgowej. Założyła przy tym, że nie wszystkie dinozaury miały taką samą liczbę neuronów. Do badań potrzebowała jednak mózgu zwierzęcia, a jak dobrze wiemy, dziś trudno znaleźć mózg dinozaura. Suzana miała jednak pomysł jak obejść ten problem z pomocą anatomii porównawczej.

Dla Suzany zastępczym mózgiem dinozaura był mózg ptaka. Techniczne są one najbardziej spokrewnione z teropodami, dwunożnymi mięsożernymi dinozaurami, do których należy m.in. Tyranosaurus rex.

Drugim krokiem było oszacowanie, ile neuronów mieści się w korze mózgowej ptaków, w stosunku do masy ich mózgów. Autorka wykorzystała do tego bazę danych opracowaną w zeszłym roku, gdzie naukowcy dowiedli, że mózgi ptaków mają większą liczbę neuronów niż mózgi gadów. Na podstawie tej bazy Suzana opracowała równanie korelujące masę mózgu ptaków z przybliżoną liczbą neuronów w korze mózgowej.

Wstępne szacunki wykazały, że istnieje różnica w masie mózgów dinozaurów, w zależności od ich poszczególnych rodzajów. Wśród teropodów widoczne było podobieństwo do skalowania masy mózgu, jaka występuje u współczesnych ptaków.

Suzana miała więc potwierdzenie, rozróżnienia mózgów wśród dinozaurów, dzięki któremu mogła wykorzystać wiedzę o stosunku neuronów do masy mózgu u ptaków. W ten sposób oszacowała liczbę neuronów niektórych teropodów w tym Tyranozaurusa rexa. Okazuje się, że ten przerażający jaszczur mógł mieć nawet 3,3 miliarda neuronów w korze mózgowej. To poziom współczesnych ssaków naczelnych.

Badanie wskazuje, że potężny Tyranozaur rex mógł być inteligentniejszy niż niektóre współczesne ssaki naczelne. Dodatkowo na bazie wcześniejszych badań Suzany o połączeniu liczby neuronów z długością życia, wyliczyła ona, że gad mógł żyć nawet 40 lat. Co jednak ważniejsze Suzana sugeruje, że dzięki tak dużej liczbie neuronów, teropody mogły zbierać się w bardzo rozwinięte społeczności, tworzyć zalążki kultury, czy nawet korzystać z prostych narzędzi.

To bardzo odważne sugestie, które naturalnie wzbudziły zainteresowanie świata naukowego. I jak ogólnie wszyscy chwalą wprowadzenie przez osobę niebędącą paleontologiem zupełnie nowych danych nt. inteligencji dinozaurów, to duża część naukowców dopatruje się w badaniu ogromnej nadinterpretacji. Podkreśla się, że bazują one na zbyt małej ilości dowodów jak na rewolucyjną teorię, którą proponują.

Rozgłos twierdzeń Suzany o superinteligentnym Tyranozaurze jest już na tyle duży, że paleontolodzy przerzucili dyskusję nawet do mediów społecznościowych. Tam prowadzą analizy, tworząc całe listy problemów, jakie posiada badanie.

Niektórzy z widocznym przytykiem wypominają autorce problemy jej badań. Ta zaś nie pozostaje dłużna, odbijając piłeczkę.

Suzana zaczęła wręcz odpowiadać na każdą krytykę rzuconą w stronę jej pracy. Zaznacza przy tym, że niektóre środowiska naukowe po pierwszym odrzuceniu teorii i tak zaczęły ją rozpowszechniać.

Paleontologiczna wojna prawdopodobnie potrwa jeszcze długo, przypominając, że naukowcy to także ludzie i mogą wdawać się w internetowe batalie. Na razie w konflikcie jednak warto przyjąć sceptyczną stronę krytyków badania. Jak bowiem koncepcja inteligentnych Tyranozaurów wydaje się fascynująca i może zmienić postrzeganie ewolucji inteligencji, to jednak posiada dużo luk. Podstawa naukowa badania jest jednak na tyle silna, że nie można całkowicie go odrzucić. Kolejne eksperymenty z metodą szukania neuronów powinny więc bardziej rozjaśnić kwestię szokującej inteligencji dinozaurów.