Wygrywając z naturą. Czy można cofnąć zegar biologiczny?
Na możliwość odwrócenia procesu starzenia wskazują wstępne, zaskakujące wyniki małego programu badawczego, obejmującego zaledwie 9 osób. Uczestnicy testu dostali koktajl leków, który cofnął ich zegar biologiczny, a dokładnie zegar epigenetyczny, przeciętnie o 2,5 roku. Wyniki testu, zaskakujące nawet dla samych jego autorów, a opublikowane na łamach czasopisma "Aging Cell", opisuje na swej stronie internetowej czasopismo "Nature".
Autorzy brali pod uwagę odkryty kilka lat temu tak zwany zegar epigenetyczny, określający wiek tkanek organizmu na podstawie obserwacji procesu metylacji DNA. Proces ten, prowadzący do modyfikacji genomu i zmiany aktywności niektórych genów bez zmiany oryginalnej sekwencji DNA, może być uważany za miarę procesu starzenia się organizmu, niezależną od liczby przeżytych przez nas lat i bardziej precyzyjnie opisującą stan naszego zegara biologicznego.
Autorzy pracy, badacze z University of California w Los Angeles, zaprosili do udziału w eksperymencie 9 mężczyzn w wieku od 51 do 65 lat. Przez rok podawali im koktajl leków zawierający trzy składniki: hormon wzrostu i dwa leki przeciw cukrzycy.
Naukowcy spodziewali się, że terapia może spowolnić proces starzenia, okazało się jednak, że wiek epigenetyczny badanych cofnął się o średnio 2,5 roku. Po zakończeniu testu okazali się 1,5 roku młodsi, niż w chwili, gdy go zaczynali. Zauważono też lekkie odmłodzenie ich układu odpornościowego. Wyniki są niezwykłe, choć mała próba i fakt, że nie było grupy kontrolnej, każą traktować je bardzo ostrożnie.
Spodziewałem się zwolnienia zegara biologicznego, ale nie cofnięcia - mówi genetyk Steve Horvath, który przeprowadził analizę epigenetyczną. To wyglądało bardzo futurystycznie - przyznaje. Horvath, który jest pionierem badań zegara epigenetycznego, sam opracował niektóre z najdokładniejszych metod jego oceny.
Pierwotnym celem eksperymentu była ocena możliwości bezpiecznego zastosowania hormonu wzrostu do odbudowy tkanki grasicy. Gruczoł ten ma kluczowe znaczenie dla poprawnego działania układu odpornościowego, dojrzewają w nim wytwarzane w szpiku kostnym białe ciałka krwi. Grasica po okresie dojrzewania zaczyna się jednak kurczyć.
Naukowcy wiedzieli z poprzednich badań, że hormon wzrostu może wspomóc regenerację grasicy, jego podawanie może jednak zwiększyć ryzyko cukrzycy. Dlatego w koktajlu leków wykorzystano aż dwa preparaty przeciwcukrzycowe: dehydroepiandrosteron (DHEA) i metforminę.
Program badawczy TRIIM został zaakceptowany przez amerykańską Komisję ds. Żywności i Leków w maju 2015 roku, prowadzono go pod kierunkiem immunologa Gregory'ego Fahy w Stanford Medical Center w Palo Alto.
Korzystne zmiany wykazano zarówno w badaniach krwi, jak i obrazach grasicy wykonanych z pomocą rezonansu magnetycznego. Dopiero po zakończeniu testu pomyślano o badaniach epigenetycznych. Do udziału w badaniach zaproszono Horvatha.
Ocenę wieku biologicznego uczestników eksperymentu przeprowadzono aż czterema metodami analizy wskazań zegara epigenetycznego. Wszystkie wykazały zauważalne odmłodzenie u wszystkich. Co więcej, u 6 osób, którym pobrano krew jeszcze pół roku po zakończeniu eksperymentu, efekt wciąż się utrzymywał. Autorzy pracy nie wykluczają, że każdy ze składników leku przyczynia się do tego na inny sposób. Zapowiadają kolejne badania, tym razem zakrojone na znacznie szerszą skalę.
Autor: Grzegorz JasińskiOpracowanie: Edyta Bieńczak
