F. jurassica, czyli poznaliśmy odpowiedź na "odrażającą" zagadkę Darwina
Chińscy naukowcy poinformowali, że znaleźli najstarszy pąk kwiatowy w historii. Jego badania potwierdzają, że okrytonasienne wyewoluowały dziesiątki milionów lat wcześniej niż się nam dotąd wydawało.
Większość współcześnie występujących roślin to rośliny okrytonasienne, które pojawiają się jednak w zapisie kopalnym bardzo późno, nagle i od razu w ogromnym stopniu zróżnicowania, co od lat jest jedną z największych łamigłówek botaniki.
Bo skoro najstarsza znaleziona skamieniałość rośliny okrytonasiennej liczy sobie 130 mln lat, to w jaki sposób te zaczęły dominować w ekosystemach zaledwie 20-30 mln lat później? Swego czasu zagadka ta spędzała sen z powiek samego Darwina, który w liście do swojego przyjaciela nazwał ją wręcz odrażającą!
Ojciec ewolucji nie doczekał się wprawdzie rozwiązania, ale my mamy szansę, bo w ostatnich latach udało się znaleźć kilka dowodów na to, że jest ono łatwiejsze niż się wydaje - rośliny okrytonasienne pojawiły się po prostu dużo wcześniej niż sądziliśmy, więc miały odpowiednio dużo czasu na ewolucję.
W 2016 roku chińscy naukowcy odkryli "idealny kwiat" liczący ponad 145 mln lat - Euanthus miał nie tylko płatki, ale i działki kielicha oraz części płodne, w tym zalążnię podobną do współczesnych kwiatów. W 2018 roku dołączył do niego kolejny, nazwany Nanjinganthus, którego wiek określono na 174 mln lat, podobnie jak u obecnych kwiatów, jego nasiona było kompletnie zamknięte w zalążni.
Naukowcy byli jednak podzieleni tymi odkryciami - zdaniem niektórych znalezione rośliny były zbyt prymitywne na okrytonasienne, a inni twierdzili, że są zbyt zaawansowane jak na nagonasienne. W przypadku najnowszej skamieniałości nie powinno być jednak wątpliwości i może być ona fazą przejściową, której naukowcy - łącznie z Darwinem - szukali od lat.
Skamieniałość nazwana Florigerminis jurassica liczy najpewniej ponad 164 mln lat i wciąż pozostaje w świetnej kondycji, co pozwala na dokładne analizy. Co najważniejsze, jego łodyga jest połączona nie tylko z pąkiem kwiatowym, ale i owocem i liściem, czyli naukowcy mają do dyspozycji bardzo rzadko spotykane trio.
Kwiaty są bardzo delikatnymi strukturami, dlatego znalezienie skamieniałości sprzed kredy jest bardzo trudne i w tym kontekście F. jurassica jest jedyna w swoim rodzaju - oczywiście z pewnością znajdą się badacze, dla których dowody te nie będą wystarczające, ale zdaniem autorów badań obecność owocu wystarczająco mocno wspiera teorię wczesnych okrytonasiennych i zmusza do “przepisania ich ewolucji".
