Nowe prognozy dotyczące prądów morskich. Bardziej optymistyczne
Nowe badania z Caltech uspokajają klimatologów: atlantycki układ prądów oceanicznych osłabnie wskutek ocieplenia klimatu, ale nie załamie się całkowicie. Zamiast katastrofalnego scenariusza czeka nas raczej umiarkowana zmiana. To ważna korekta w ocenie jednego z największych zagrożeń klimatycznych.
Nowe badania z California Institute of Technology (Caltech) zmieniają naszą wizję przyszłości Prądu Atlantyckiego. Naukowcy przewidują, że atlantycka południkowa cyrkulacja wymienna (AMOC), kluczowy układ prądów regulujący klimat, osłabnie do końca XXI wieku, ale nie załamie się, jak sugerowały wcześniejsze modele.
Badanie ukazało się w Nature Geoscience i powstało we współpracy z zespołami prof. Tapio Schneidera i prof. Andrew Thompsona z Caltech.
AMOC osłabnie, ale nie załamie się
Zamiast dramatycznego kolapsu, którego obawiało się wielu klimatologów, najnowsze prognozy wskazują na umiarkowane osłabienie AMOC o 18-43 proc. To wciąż poważna zmiana, ale nie zwiastuje klimatycznej katastrofy.
Zespół Dave'a Bonana z Caltech opracował uproszczony model fizyczny, który łączy podstawowe prawa cyrkulacji oceanicznej z danymi z ostatnich 20 lat. Pomiarów dokonywano dzięki specjalnym sieciom czujników na całym Atlantyku. Podejście to pozwoliło zawęzić rozbieżności między dotychczasowymi prognozami.
Nasze wyniki sugerują, że zamiast dramatycznego załamania, AMOC doświadczy umiarkowanego osłabienia w XXI wieku.
Dlaczego wcześniejsze prognozy były tak pesymistyczne?
Według autorów badania wcześniejsze modele przeszacowywały wpływ ocieplenia, ponieważ zakładały, że AMOC jest dziś silniejszy i głębszy niż w rzeczywistości. A głębszy prąd jest bardziej podatny na zakłócenia wywołane przez zmiany temperatury i zasolenia wód powierzchniowych.
Nowe podejście pokazuje, że płytszy układ cyrkulacyjny może być bardziej odporny na skutki globalnego ocieplenia.
Optymizm, ale z nutą ostrożności
Choć wyniki napawają nadzieją, naukowcy nie bagatelizują zagrożeń. W przeszłości AMOC przechodził poważne załamania, np. podczas ostatniego maksimum zlodowacenia 20 tys. lat temu, co miało dramatyczne skutki klimatyczne. Teraz jednak scenariusz gwałtownego załamania wydaje się mało prawdopodobny.
Wyniki badań mogą również pomóc w poprawie przyszłych modeli klimatycznych, zwłaszcza tych o wyższej rozdzielczości, które uwzględniają bardziej złożone procesy zachodzące w oceanach. Bonan podkreśla, że przedstawiona praca dostarcza ram teoretycznych, które mogą posłużyć jako narzędzie do testowania i ulepszania bardziej złożonych symulacji.
Nasz model może pomóc w kalibracji bardziej złożonych symulacji i lepszym zrozumieniu procesów zachodzących w oceanach.
Źródło: California Institute of Technology
Publikacja: David B. Bonan et al, Observational constraints imply limited future Atlantic meridional overturning circulation weakening,Nature Geoscience(2025).DOI: 10.1038/s41561-025-01709-0
