Odkryto niezwykle rzadką galaktykę pierścieniową sprzed 10,8 mld lat

Galaktyka nazwana R5519 jest pierwszą kolizyjną galaktyką pierścieniową, czyli taką która przetrwała zderzenie z inną galaktyką. Znajduje się kilkaset lat świetlnych od nas i jest jedynym obiektem tego typu pochodzącym z czasów młodego Wszechświata.

- Jest to bardzo ciekawy obiekt, którego nigdy wcześniej nie widzieliśmy. Wygląda dziwnie i znajomo jednocześnie - powiedział astronom Tiantian Yuan z australijskiego ARC Centre of Excellence for All Sky Astrophysics in 3 Dimensions (ASTRO 3D).

Zewnętrzna krawędź pierścienia R5519 jest dość duża i ma rozmiar średnio 42 400 lat świetlnych. Otwór przebijający środek pierścienia ma średnicę ok. 17 612 lat świetlnych - nie ma w nim żadnego wykrywalnego śladu wypukłości wypełnionej gwiazdami, które to normalnie występuje w centrach galaktyk.

Niektóre galaktyki pierścieniowe miały stosunkowo spokojną przeszłość, powstawały w wyniku takich procesów jak rezonans orbitalny lub akrecja materiału z innej pobliskiej galaktyki. Jednak z R5519 jest inaczej. Proces akrecji nie powinien zakłócać jądra galaktyki, jak ma to miejsce w obiektach takich jak NGC 7742 czy Obiekt Hoaga.

Ponadto, R5519 charakteryzuje się wysokim tempem formowania się gwiazd w pierścieniu - co roku rodzi się około 80 nowych gwiazd o masach Słońca. Sugeruje to zaburzenie grawitacyjne - np. inną galaktykę przebijającą się przez R5519, wysyłającą fale gęstości rozchodzące się promieniście na zewnątrz. Gdy fale te popychają i kondensują gaz i pył w galaktyce, wyzwala to tworzenie się małych gwiazd.

W lokalnym Wszechświecie, galaktyki pierścieniowe tego typu są niezwykle rzadkie - 1000 razy rzadsze od galaktyk pierścieniowych powstałych w wyniku mniej gwałtownych procesów. Odkrycie R5519 sugeruje, że kolizyjne galaktyki pierścieniowe były równie rzadkie we wczesnym Wszechświecie, jak i w późniejszych czasach.