Dujkerczyk: Sensacja z Togo, której nikt wcześniej nie widział
To sensacyjne zdjęcia, które wykonała fotopułapka w parku narodowym Fazao-Malfakassa w Togo w zachodniej Afryce. Po raz pierwszy uwieczniono zwierzę znane nam od niedawna – dujkerczyka skrytego.
Zwierzę to znane było dotąd jedynie z czaszki i kawałków ciała znalezionych na targowiskach w dwóch krajach zachodniej Afryki - Beninie i Togo. Badania tych resztek wskazały na to, że mamy do czynienia z nowym gatunkiem dujkera.
Dujkery to nieduże ssaki kopytne, jedne z najmniejszych krewnych antylop. Szczególnie małe gatunki ważą zaledwie 4 kg, co sprawia, że nie są cięższe niż nasze zające. Mniejsze wśród parzystokopytnych są jedynie kanczyle, które zrobiły furorę pod nieoficjalną nazwą "myszojeleń".
Dujkery - mieszkańcy lasów Afryki
Jeżeli kanczyl to "myszojeleń", to dujkery można od biedy nazwać "zającojeleniami". Ich ciała są zwarte i obłe, doskonałe do szybkiego przemieszczania się w gąszczu. Antylopy te nie mają dużych rogów, które w lesie tylko przeszkadzają. To krótkie, łukowate wygięte różki obecne u obu płci.
W odróżnieniu od wielu innych antylop, dujkery są wszystkożerne - chętnie zjadają padlinę, bezkręgowce, małe kręgowce czy ptasie jaja. W gronie tych niedużych, głównie leśnych antylop (chociaż jeden z przedstawicieli, grym szary jest mieszkańcem afrykańskich sawann) najmniejsze rozmiary osiągają dujkerczyki.
Do niedawna sądzono, że mamy ich dwa gatunki, z których paradoksalnie dujkerczyk karłowaty z zachodniej Afryki bynajmniej nie osiąga najmniejszych gabarytów. On waży 5 kg, a dujkerczyk modry z Afryki Środkowej, w tym Kamerunu, Gabonu i Konga, nie wymaga odważników większych niż 4 kg.
W 2010 roku do tych dwóch zwierząt doszedł trzeci gatunek - dujkerczyk skryty. Jego nazwa wzięła się stąd, że nigdy nie widziano go żywego, a dokładniej - nie widział go nikt poza miejscowymi kłusownikami i myśliwymi. Dostarczali oni na targi mięso upolowanych różnych gatunków dujkerów, bardzo cenione przez miejscową ludność.
Według Davida Macdonalda z uniwersytetu w Oxfordzie, nawet jednak oni przyznawali, że wcześniej przez 200 lat ani oni, ani ich ojcowie, dziadowie i przodkowie nie widzieli zwierzęcia. Dopiero teraz udało się go upolować. Naukowcy zidentyfikowali nowy gatunek i opisali go na podstawie resztek z targowisk w Togo, Beninie oraz Nigerii.
Skóra i mięso zwierzęcia były na tyle świeże, że powstało podejrzenie, iż nie mówimy o zwierzęciu wymarłym, ale istotnie żyjącym w wilgotnym lesie Afryki Zachodniej. Poszukiwania za pomocą tropicieli przez 10 lat nie dały jednak rezultatu - dujkerczyk skryty istotnie jest skryty i nie tak łatwo go znaleźć. Trzeba było sięgnąć po technikę.
Pułapka na małego dujkerczyka
Wyprawa naukowa złożona z zoologów z Niemiec i Wielkiej Brytanii jako cel obrała park narodowy Fazao-Malfakassa w państwie Togo. Założony w 1975 roku park jest kombo sawanny i terenów otwartych z gęstym lasem równikowym. To oaza wielu cennych zwierząt zachodnioafrykańskich, a przyroda zachodniej Afryki jest o wiele mniej znana i opisana niż pokazywana często w telewizji przyroda sawann wschodniej i południowej Afryki. Wsparci przez miejscowych, togijskich badaczy zwierząt, umieścili w nim przeszło 100 pułapek fotograficznych.
Uwieczniły one ponad 30 rozmaitych gatunków zwierząt żyjących w parku, w wielu wypadkach rzadkich, na przykład mrównika afrykańskiego, o którym nikt dotąd nie wiedział, że żyje także w Togo. To jednak dujkerczyk skryty jest kluczową zdobyczą.
Na zdjęciach widać go całkiem wyraźnie, w tym jego charakterystyczne cechy - małą głowę i krótkie, zaokrąglone uszy, lekko podniesiony grzbiet, krótkie nogi, długi ogon i charakterystyczny pasek nad okiem.
O znalezisku poinformował w kwietniu African Journal of Ecology, istnienie dujkerczyka skrytego przynajmniej w Togo jest faktem, ale może występuje on także w Beninie i Nigerii. Na razie nie wiemy, jakie są jego rozmiary - do tego potrzeba żywego osobnika. Być może to on jest najmniejszym dujkerem świata.
