RMF 24: Gejzery pary wodnej na Europie
Naukowcy NASA, korzystający z obrazów przesłanych przez teleskop kosmiczny Hubble'a, zauważyli ślady wskazujące na obecność gejzerów, emitujących parę wodną z okolic bieguna południowego Europy, lodowego księżyca Jowisza. Aktywność tych gejzerów mogłaby potwierdzić istnienie pod powierzchnią Europy ciekłego oceanu. Naukowcy liczą, że jeśli odkrycie się potwierdzi, dzięki tym gejzerom będzie można badać skład tego oceanu bez potrzeby przewiercania się przez lodową skorupę księżyca. Nie wykluczają, że można będzie znaleźć tam cząsteczki organiczne, a być może nawet ślady życia.
"Ocean pod powierzchnią Europy to jedno z najbardziej obiecujących miejsc Układu Słonecznego, gdzie poza Ziemią mogłoby jeszcze istnieć życie" - mówi Geoff Yoder z NASA’s Science Mission Directorate w Waszyngtonie. "Te gejzery, jeśli rzeczywiście istnieją, mogą umożliwić nam badanie tego, co się pod powierzchnią Europy znajduje" - dodaje.
Grupa pod kierunkiem Williama Sparksa ze Space Telescope Science Institute (STSI) w Baltimore dostrzegła ślady tych gejzerów, obserwując Europę, przechodzącą przed tarczą Jowisza. Badania te, podobne do badań otoczenia planet pozasłonecznych, zmierzały do ustalenia, czy Europa ma wokół siebie atmosferę, przy okazji jednak udało się zauważyć coś, co przypomina parę wodną emitowaną spod powierzchni księżyca. Obserwacje te wskazują na istnienie obłoków pary wodnej, których obserwację po raz pierwszy ogłosił w 2012 roku zespół pod kierunkiem Lorenza Rotha z Southwest Research Institute w San Antonio.
Obłoki emitowanej pary wodnej sięgają około 200 kilometrów nad powierzchnią Europy. Sam ocean po jej powierzchnią zawiera prawdopodobnie nawet dwa razy więcej wody, niż oceany na Ziemi. Ukrywa się on jednak pod warstwą twardego lodu, którego grubości nie znamy. Badania gejzerów to jedyny sposób, by czegoś o tym oceanie się dowiedzieć.
Autorzy pracy, która w tym tygodniu ukaże się w czasopiśmie "Astrophysical Journal" informują, że w ciągu 15 miesięcy obserwowali przejście Europy miedzy tarczą Jowisza a teleskopem Hubble'a dziesięciokrotnie. Ślady gejzerów zauważyli tylko przy trzech takich okazjach.
Naukowcy liczą, że więcej informacji i być może pełne potwierdzenie tego zjawiska przyniosą obserwacje w podczerwieni, które będzie mógł wykonać kolejny z teleskopów kosmicznych, teleskop Jamesa Webba, którego misja rozpocznie się w 2018 roku. Jeśli faktycznie obecność gejzerów zostanie potwierdzona, Europa stanie się drugim w Układzie Słonecznym księżycem, który może się nimi pochwalić. W 2005 roku sonda Cassini pokazała obłoki wody, cząstek lodu i pyłu emitowane z powierzchni księżyca Saturna, Enceladusa.
