Rzadki minerał spotykany tylko w meteorytach znaleziony nad Morzem Martwym
Niezwykle rzadki minerał, spotykany do tej pory tylko w meteorytach, został znaleziony w osadach skalnych niedaleko brzegów Morza Martwego. Skąd się tam wziął?
Allabogdanit, minerał z grupy fosforytów, był nieznany nauce jeszcze kilkadziesiąt lat temu. Zmieniło się to, gdy z rzeki Bołszoj Dołguchan we wschodniej Jakucki w Rosji wydobyto fragmenty niewielkiego meteorytu żelaznego. Próbka ujawniła obecność nowej struktury mineralnej, występującej w postaci cienkich warstw kryształów rozmieszczonych w mieszaninie plessytu. Nazwano ją na cześć rosyjskiej geolog Ałły Bogdanowej.
Później allabogdanit został znaleziony również w innych meteorytach, co sugeruje, że ten rzadki minerał może nie być tak ekskluzywny, jak sądzono. Teraz okazuje się jednak, że alabogdanit ma również ziemskie pochodzenie, o którym nigdy nie wiedzieliśmy.
W nowym badaniu naukowcy donoszą o odkryciu alabogdanitu na pustyni Negew w Izraelu, położonej na południowy-zachód od Morza Martwego.
- Odkrycie wysokociśnieniowego polimorfu (Fe,Ni)2P, allabogdanitu w powierzchniowych skałach pirometamorficznych formacji Hatrurim (Strefa Cętkowana) otaczającej basen Morza Martwego w Izraelu jest pierwszym ziemskim wystąpieniem minerału, który wcześniej znajdowany był tylko w meteorytach żelaznych - powiedział Sergey Britvin, krystalograf z Uniwersytetu Petersburskiego.
Mimo iż allabogdanit z Morza Martwego nie pochodzi z kosmosu, nadal jest możliwe, że narodził się w wyniku jakiegoś pozaziemskiego wydarzenia. Analiza próbki z Hatrurim sugeruje, że ziemski allabogdanit tworzy się tylko pod bardzo wysokim ciśnieniem - ponad 25 gigapaskali (GPa).
- Tak wysokie ciśnienie na Ziemi może być osiągnięte podczas uderzeń dużych meteorytów lub w warunkach panujących w płaszczu Ziemi, na głębokości ponad 500 km - dodał Britvin.
Jednakże, ponieważ nie ma dowodów na duże zderzenia meteorytów w tym regionie, ani żadnych oznak, że tamtejsze skały mają głębokie powiązania z płaszczem Ziemi - nie jest do końca jasne, jak powstał ziemski allabogdanit.
- Jeśli uda nam się zlokalizować inne przypadki ziemskiego alabogdanitu, będziemy mieli więcej informacji na ten temat. Ale dopóki nie znajdziemy innego źródła tego niezwykłego minerału na Ziemi, trudno powiedzieć coś więcej - podsumował Britvin.
