Jak powstaje prąd i dociera do gniazdek w domach? Droga jest długa

Większość gospodarstw domowych pobiera energię z elektrowni, czyli zakładu zajmującego się produkcją energii. W Polsce najpopularniejsze i najbardziej powszechne są elektrownie węglowe. W jaki sposób węgiel zamieniany jest w energię elektryczną?

Węgiel przywieziony do elektrowni prosto z kopalni jest rozdrabniany, a następnie spalany w bardzo wysokich temperaturach. Tę wysoką temperaturę wykorzystuje się do ogrzania wody. Pod wpływem ciepła woda zamienia się w gorącą parę wodną pod bardzo wysokim ciśnieniem. Para wodna napędza turbinę, która jest połączona z generatorem prądu zamieniającym energię mechaniczną w elektryczną.

Elektrownie węglowe od lat z powodzeniem dostarczają prąd do domów milionów Polaków, ale taki sposób produkcji elektryczności nie jest pozbawiony wad. Węgiel podczas spalania emituje duże ilości szkodliwego dla środowiska dwutlenku węgla, a zasoby samego surowca kiedyś mogą się skończyć. Właśnie dlatego coraz bardziej popularne jest wykorzystanie odnawialnych źródeł energii.

Zakłady korzystające z alternatywnych źródeł to:

• elektrownie wiatrowe - wykorzystujące ogromne turbiny przypominające wiatraki;
• elektrownie słoneczne - produkujące prąd z energii słonecznej (takie źródło można wykorzystać również samodzielnie do produkcji prądu na własny użytek);
• elektrownie wodne - wykorzystujące działanie wody (np. naturalne prądy rzeczne);
• elektrownie atomowe - produkujące energię z przemian jądrowych;
• elektrownie geotermalne - bazujące na energii cieplnej z wnętrza Ziemi. 

Niezależnie od tego, w jaki sposób energia zostanie wyprodukowana, kolejnym etapem jest rozprowadzenie jej do domów, firm, zakładów produkcyjnych, szkół i wszystkich innych miejsc, które do prawidłowego funkcjonowania potrzebują prądu.

Wytworzona w elektrowni energia zostaje przeniesiona z generatorów do transformatorów mocy. To właśnie tam prąd zostaje dostosowany do dalszej drogi przez podniesienie napięcia do 220 lub 400 kV.

Kolejnym krokiem jest przetransportowanie prądu przez napowietrzne linie przesyłowe wysokiego napięcia (czyli dobrze znane nam przewody zawieszone na wysokich słupach). W ten sposób energia trafia do Głównych Punktów Zasilania, gdzie napięcie znowu jest obniżane tak, by zaspokoić potrzeby odbiorców. Takie punkty odpowiadają za transport energii do lokalnej sieci dystrybucji.

Przesył może odbywać się dwoma drogami:

• Podziemna sieć kablowa. W większych miastach prąd transportowany jest zazwyczaj poprzez podziemną sieć kablową. To właśnie pod ziemią poprzez Wewnętrzne Linie Zasilające prąd wędruje z punktu dystrybucji prosto do poszczególnych budynków.
• Linie napowietrzne. Przewody umieszczone na słupach wykorzystywane są do transportu energii przede wszystkim na terenach wiejskich lub w mniejszych miejscowościach.

Prąd, który dotrze do poszczególnych lokalizacji drogą podziemną lub naziemną musi być jeszcze dostarczony do gniazdek w każdym budynku. Skąd prąd bierze się w domu?

Podstawą do tego, by móc korzystać z energii elektrycznej, jest przyłączenie budynku do sieci energetycznej, założenie licznika oraz podpisanie umowy z dostawcą. W budynku musi być również rozprowadzona sieć przewodów, które pozwolą dostarczyć energię elektryczną do wszystkich gniazdek. Cała instalacja powinna być zabezpieczona plombami i wykonana przez certyfikowanego elektryka.

Energia jest transportowana bezpośrednio do budynku za pomocą przyłączy elektrycznych oraz zaprojektowanych przez elektryka przewodów w ścianach. To właśnie dzięki tym kablom prąd po przebyciu bardzo długiej drogi dociera do włączników świateł i gniazdek, które umożliwiają codzienne korzystanie z energii elektrycznej.