Nikon D90 - rewolucja w lustrzankach

Sercem nowego Nikona jest matryca CMOS (23,6x15 mm) o rozdzielczości 12,3 megapikseli, a za przetwarzanie obrazu odpowiada 12 bitowy procesor Expeed. Aparat wyposażono w funkcje czyszczenia matrycy i redukcji szumów, natomiast ustawianie ostrości możliwe jest dzięki 11 punktowemu autofokusowi.

W D90 zastosowano również tryb kadrowania na żywo LiveView, który umożliwił wyposażenie nowego Nikona w funkcję rejestrowania sekwencji wideo. Na odpowiedź konkurencji nie trzeba było co prawda czekać długo (funkcję nagrywania filmów i to w rozdzielczości FullHD zastosował w modelu EOS 5D Mark II także Canon), ale fakt jest faktem - to właśnie Nikon D90 był pierwszą lustrzanką, którą można wykorzystać w roli kamery.

Nasza redakcja miała okazję wypróbować ten nowatorski model aparatu wraz z obiektywem Nikkor 18-105mm f/3.5-5.6G ED VR AF-S DX. Zapraszamy do lektury testu.

Budowa i najważniejsze funkcje

Jeśli należałoby wskazać zespół cech, za które Nikonowi D90 należą się szczególne wyrazy uznania, to bez wątpienia byłyby to ergonomia i funkcjonalność połączone z bardzo wysokim komfortem użytkowania. Aparat idealnie leży w dłoniach i dzięki doskonale rozmieszczonym przyciskom sterującym pozwala na niezwykle wygodną, intuicyjną obsługę.

Z przodu D90, po lewej stronie mocowania obiektywu, umieszczono przełącznik trybu ustawiania ostrości auto/manualfocus (umieszczenie go w korpusie ma umożliwić korzystanie z obiektywów z manualnym ustawianiem ostrości) i przyciski regulacji braketingu oraz trybu pracy lampy błyskowej i kompensacji błysku. Z prawej strony obiektywu znajdziemy natomiast klawisz programowalny - Fn i przycisk podglądu głębi ostrości.

Na górze korpusu, na lewo od wbudowanego flesha, znajdziemy pokrętło wyboru trybu, a po prawej stronie lampy - kontrolny wyświetlacz LCD. Tuż obok tego ostatniego, w gripie aparatu umieszczono: spust migawki (połączony z włącznikiem zasilania) oraz przyciski: pomiaru światła, kompensacji ekspozycji, trybu wyzwalania migawki i trybu autofokusa. Dodatkowo, po obu stronach gripu znajdują się dwa pokrętła regulacyjne pozwalające obsługiwać większość ustawień aparatu.

Na tylnej ścianie aparatu znajdziemy przycisk usuwania zdjęć (na lewo o wizjera) oraz klawisz blokady ostrości i ekspozycji (strona prawa). Nieco niżej, w kolumnie na lewo od głównego ekranu LCD, umieszczono natomiast przyciski: podglądu obrazów, menu, balansu bieli, czułości oraz formatu i rozmiaru zdjęć.

Z prawej strony wyświetlacza mamy jeszcze przycisk uruchamiania funkcji LiveView i klawisz nawigacyjny oraz przyciski: wyboru pola ostrości, wyświetlania informacji o parametrach fotografowania/właściwościach zdjęcia i dostępu do menu podręcznego.

W konstrukcji aparatu nie mogło też oczywiście zabraknąć gniazda złącz (złącze zasilacza, USB, HDMI, wideo, wężyka spustowego i modułu GPS) i slotu kart pamięci (D90 obsługuje nośniki SD). Panel złącz znajdziemy po lewej stronie korpusu, a gniazdo kart - po prawej.

Wygoda obsługi jest, jak już wspomnieliśmy, jednym z głównych atutów aparatu. Mimo tego D90 nie jest wolny od pewnych konstrukcyjnych niedociągnięć. Można do nich zaliczyć położenie przycisku programowalnego i klawisza podglądu głębi ostrości (oba zostały umieszczone nieco zbyt głęboko względem gripu) oraz utrudniony (za sprawą opornej klapki) dostęp do gniazda złącz

Aparat pozwala na fotografowanie z w tradycyjnych trybach automatyki programowej, preselekcji czasu i przysłony oraz przy ustawieniach manualnych i w pełni automatycznych. Skorzystać można też z programów tematycznych - portret, pejzaż, makro, sport, portret nocny oraz trybu automatycznego z wyłączoną lampą błyskową.

Wartość czasów migawki w D90 waha się od 1/4000 do 30s, a ekspozycja korygowana może być w zakresie od -5 do +5 z krokiem co 1/3 lub 1 EV. Funkcja braketingu pozwala dodatkowo na wykonywanie serii 2 lub 3 zdjęć ze zmianą ekspozycji od 0,3 do 2 EV.

Dostępne w nowym Nikonie opcje pomiaru światła to: pomiar matrycowy, centralny - uśredniony (w polu o średnicy 8mm centrum kadru) i punktowy. Zakres czułości wynosi od 200 do 3200 ISO i może być uzupełniony o opcjonalne wartości 100, 125, 160, 4000 i 5000 ISO. Istnieje także możliwość skorzystania z automatycznego wyboru czułości.

Ustawienia balansu bieli obejmują opcje: auto, światło żarowe lub jarzeniowe, światło słoneczne, lampa błyskowa, chmury i cień. Można też wybrać temperaturę barwową w zakresie 2500 - 10 000 K lub dokonać pomiaru według wzorca.

Autofokus D90 pracować może w trybach: pojedynczym, ciągłym i automatycznym. Opcje wyboru pola ostrości obejmują natomiast ustawienia: automatyczne, pojedynczy punkt, dynamiczny wybór pola i śledzenie 3D (aparat automatycznie poszukuje nowego punktu ostrości po zmianie kompozycji kadru).

Migawkę aparatu wyzwalać będziemy w trybie pojedynczym lub ciągłym (D90 oferuje dwie prędkości zdjęć seryjnych: szybką - 4,5 kl/s i wolną - 1-4 kl/s). Dostępne są także funkcje zdalnego wyzwalania migawki pilotem, samowyzwalacza i samowyzwalacza uruchamianego pilotem.

Lampa błyskowa działać może automatycznie, w trybach synchronizacji z długimi czasami i synchronizacji na tylną kurtynę migawki, redukcji czerwonych oczu i błysku wymuszonego. Zakres kompensacji siły błysku wynosi natomiast -3 - +1 z krokiem 1/3 EV.

Zdjęcia uzyskane przy pomocy Nikona D90 zapisać będziemy mogli w formatach RAW lub JPEG (3 stopnie kompresji: fine, normal, basic), dostępny jest też równoczesny zapis RAW + JPEG (dowolny typ). Rozdzielczość zdjęć wynosić może: 4 288 x 2 848, 3 216 x 2136 lub 2 144 x 1424. Filmy rejestrowane przez aparat (format AVI) mogą mieć natomiast rozmiar 320 x 216, 624 x 424 lub 1280 x 720 pikseli. Prędkość zapisu wideo wynosi 24 kl/s.

Wizjer i wyświetlacze aparatu

Podczas fotografowania najnowszym Nikonem najczęściej wykorzystywać będziemy, rzecz jasna, wizjer i kontrolny wyświetlacz LCD umieszczony w gripie aparatu.

Wizjer zapewni nam powiększenie 0,94 x i 96 proc. krycie pola kadru. W celowniku D90 obserwować będziemy mogli m.in.: wskaźnik pól ostrości (wraz z polem centralnego pomiaru światła), wskaźnik poziomu akumulatora oraz takie standardowe wskazania jak: czas migawki i wartość przysłony, wartość kompensacji ekspozycji i siły błysku, wartość czułości, liczbę pozostałych zdjęć czy informację o gotowości lampy błyskowej.

Do regulacji najważniejszych ustawień posłuży z kolei wspomniany ekranik LCD, na którym znajdziemy wskazania odnoszące się do: czasu migawki/wartości przysłony, trybu wyzwalania migawki, ustawień balansu bieli, jakości i rozmiaru zdjęcia, trybu pracy lampy czy ustawień pomiaru światła. Do tego dochodzą jeszcze dane na temat: kompensacji błysku i ekspozycji, braketingu, czułości, liczby pozostałych zdjęć, trybu autofokusa i wybranych pól ostrości.

Większość z ww nastaw zmieniana może być (po naciśnięciu odpowiedniego przycisku - skrótu na obudowie) przy pomocy pokręteł regulacyjnych, o których wspominaliśmy przy opisie budowy D90.

Informacje z wizjera czy ekranu kontrolnego dostępne są także - po naciśnięciu klawisza INFO - na wyświetlaczu głównym aparatu (3 calowy TFT LCD, 920 tys. punktów). Dodatkowo monitor pozwoli nam także na odczytanie wskazań na temat: trybu fotografowania, aktywacji funkcji D-Lighting oraz redukcji szumów.

Korzystanie z wizjera oraz obu ekranów aparatu jest równie łatwe jak użytkowanie pozostałych elementów sterujących D90. Na pochwałę zasługują zarówno czytelność wskazań widocznych w celowniku, jak i sposób prezentacji informacji na wyświetlaczach. Wysoka rozdzielczość ekranu ułatwia też ocenę wykonanych zdjęć i jest pomocna gdy zdecydujemy się na kadrowanie LiveView lub nagrywanie filmów.

Kadrowanie na żywo i nagrywanie wideo

Funkcja Live View uruchamiana jest w Nikonie D90 przy pomocy osobnego przycisku na korpusie i działa w oparciu o detekcję kontrastu. Kadrując na żywo będziemy mogli wykorzystać jeden z trzech trybów pracy autofokusa. Są to ustawienia: "normalne pole" i "szeroki plan" (ostrość ustawiana jest odpowiednio w mniejszym lub większym polu kadru) oraz dobrze znany z aparatów kompaktowych - tryb wykrywania twarzy. Istnieje także możliwość ręcznego wyboru pola ostrości przy pomocy klawisza nawigacyjnego.

Najciekawszą z opcji związanych z trybem Live View jest jednak w testowanym Nikonie funkcja nagrywania wideo. Możliwość wykorzystania lustrzanki w roli kamery jest co prawda osiągnięciem rewolucyjnym lecz w D90 - pierwszym tego typu aparacie - funkcjonalność ta nie jest zbytnio rozbudowana.

Za największe rozczarowanie uznać można fakt, iż podczas nagrywania filmów nie można korzystać z autofokusa. Zmusi nas to ciągłego ostrzenia ręcznego, co przy równoczesnych zmianach ogniskowej nie jest zbyt wygodne i wymaga dużej wprawy. W trakcie filmowania będziemy mogli natomiast korzystać z kompensacji ekspozycji i podbijania czułości, co okaże się pomocne gdy przyjdzie nam nagrywać w trudnych warunkach oświetleniowych.

Menu aparatu

Główne menu D90 składa się z 5 zakładek oznaczonych kolejno jako: menu odtwarzania, menu fotografowania, ustawienia osobiste, menu retuszu i ostatnie ustawienia. Ze względu na dużą liczbę dostępnych regulacji i rozbudowaną strukturę menu, poniżej omówimy tylko najważniejsze z jego elementów.

W menu fotografowania znajdziemy zatem ustawienia:

- przetwarzania obrazu (Są to zdefiniowane opcje kolorystyczne oznaczone jako: standardowe, neutralne, żywe, portret, pejzaż i monochromatyczne. W pierwszych pięciu ustawieniach dostępna jest dodatkowa regulacja ostrości, kontrastu, jasności, nasycenia i odcienia. W przypadku opcji monochromatyczne regulować można ostrość, jasność i kontrast oraz skorzystać z efektów filtrów (żółty, pomarańczowy, czerwony, zielony) lub trybów zabarwienia ? np. czarno-białe, sepia, cyjanotypia)

- rozmiaru zdjęcia i stopnia kompresji

- funkcji rozjaśniania ciemnych partii obrazu ? D-Lighting (dostępne ustawienia: auto, b.wysokie, zwiększona, normalna i umiarkowana)

- przestrzeni barw (Adobe RGB, sRGB)

- redukcji szumów dla długich czasów i wysokiej czułości

- funkcji wielokrotnej ekspozycji

- nagrywania filmów (rozdzielczość, rejestrowanie dźwięku)

Film nagrany Nikonem D90

Menu ustawień osobistych obejmuje z kolei regulacje:

- trybu wyboru pola ostrości (wraz z regulacją obszaru centralnego punktu ostrości)

- sposobu wyświetlania punktów ostrości

- wyboru trybu AF podczas kadrowania Live View

- kroku zmiany ekspozycji (1/3 lub 1 EV)

- średnicy obszaru centralnego pomiaru światła (6, 8 lub 10 mm)

- wartości opóźnienia dla samowyzwalacza (2, 5, 10 lub 20 s)

- informacji wyświetlanych w wizjerze (np. ISO, linie siatki)

- czasu migawki dla synchronizacji na tylną/przednią kurtynę (1/60 - 30 s)

- trybu działania lampy błyskowej (TTL, błysk stroboskopowy, sterowanie lampami zewnętrznymi, manualna regulacja siły błysku)

- błysku modelującego

- braketingu (braketing ekspozycji i błysku, ekspozycji, błysku, balansu bieli oraz braketing ADL - zdjęcia z funkcją D-Lighting i bez)

- kolejności braketingu

funkcji przypisanych klawiszowi programowalnemu

- przycisku blokady ostrości/ekspozycji

Bardzo ciekawie prezentują się też funkcje D90 oferowane przez menu retuszu. W zakładce tej znajdziemy m.in.:

- korektę z użyciem funkcji D-Lighting

- redukcję czerwonych oczu

- kadrowanie (przycinanie) zdjęć

- funkcję tworzenia monochromatycznych kopii zdjęć

- dodawanie efektów filtrów (filtr "skylight", ocieplający, wzmocnienie czerwieni/zieleni/błękitu, dodawanie efektu promieni do źródeł światła - Cross Screen)

- balansowanie kolorów z histogramem RGB

- tworzenie miniatur

- nakładanie zdjęć

- konwersję plików RAW do JPEG (z korektą ekspozycji i balansu bieli)

- szybki retusz automatyczny

- "prostowanie" zdjęć wykonanych pod kątem

- korektę zniekształceń geometrycznych

- tworzenie kopi z efektem rybiego oka.

Bardzo czytelna, intuicyjna struktura oraz łatwość nawigacji czynią z menu D90 naprawdę wygodne narzędzie, dzięki któremu obsługa aparatu może być prawdziwą przyjemnością. Sama lista dostępnych ustawień jest oczywiście bardzo obszerna i jej poznanie zajmie użytkownikowi trochę czasu, ale to właśnie opanowanie menu pozwoli nam przekonać się w pełni, jak duży potencjał drzemie w najnowszej lustrzance Nikona.

Fotografowanie i jakość zdjęć

Nikon D90 jest aparatem przeznaczonym dla zaawansowanych amatorów i bez wątpienia spełni (i to z okładem) najbardziej nawet wyśrubowane oczekiwania tej grupy użytkowników.

Najważniejszymi zaletami lustrzanki są, o czym wspominaliśmy kilkakrotnie wcześniej, ergonomia, funkcjonalność i wygoda użytkowania. Wysoki komfort obsługi zapewniony został dzięki dobrze przemyślanemu ułożeniu przycisków sterujących (choć w tym względzie aparat nie jest wolny od drobnych mankamentów), czytelności wizjera i wyświetlaczy LCD oraz łatwości nawigacji w menu. Ważne jest też to, że regulację najważniejszych i najczęściej zmienianych ustawień ułatwiają dedykowane klawisze - skróty dostępne bezpośrednio na korpusie.

Większych zastrzeżeń nie powinna budzić również jakość zdjęć oferowanych przez D90. Bardzo cieszy zastosowanie w aparacie matrycy typu CMOS ? dzięki temu fotografie w większym stopniu wolne są od uciążliwego szumu i charakteryzują się lepszą kolorystką.

Mieszane odczucia wzbudza natomiast funkcja rejestrowania filmów. Dużym rozczarowaniem jest brak autofokusa w trybie nagrywania, ale pamiętajmy, że D90 był pierwszą konstrukcją tego typu i w dziedzinie filmowania lustrzankami wiele może się jeszcze zmienić. Już teraz widać za to, iż aparaty takie jak testowany Nikon mogą być poważną konkurencją dla amatorskich kamer cyfrowych. Filmując przy pomocy lustrzanki będziemy bowiem mogli czerpać z gigantycznej oferty wymiennych obiektywów, o czym posiadacze typowych kamer mogą co najwyżej pomarzyć.

Pomijając jednak kwestie filmowania, D90 jest bardzo solidnym narzędziem fotograficznym gwarantującym wielką swobodę obsługi i znakomitą jakość zdjęć. Z przyjemnością przyznajemy więc najnowszemu Nikonowi naszą rekomendację.

Nikon D90, specyfikacja techniczna:

Matryca: CMOS, 12,3 megapikseli

Mocowanie obiektywu: bagnet Nikon F

Wyświetlacz: 3-calowy LCD TFT, 920 tys. punktów

Czas otwarcia migawki: 1/4000 do 30s

Czułość: ISO 3200 i opcjonalne czułości 100, 125, 160, 4000 i 5000 ISO

Pamięć: karty SD

Zasilanie: akumulator litowo-jonowy EN-EL3e

Wymiary/masa: 132 x 103 x 77 mm/620 g

PLUSY:

+ solidne wykonanie

+wysoki komfort obsługi

+ duża funkcjonalność

+możliwość nagrywania filmów z dźwiękiem

+wysoka jakość zdjęć

MINUSY:

- brak autofokusa w trybie nagrywania filmów

- położenie przycisku programowalnego

- niewygodny dostęp do gniazda złącz