IoT + Software + AI = Industry 4.0 - wszystko, co warto wiedzieć

Żyjemy w czasach niezwykłego rozwoju nowych technologii, a pojawienie się sztucznej inteligencji oraz wszelkich narzędzi z nią związanych już dziś porównuje się do powstania Internetu. Chyba nikt nie wątpi w to, jak wielki wpływ w najbliższych latach będzie mieć AI m.in. na działalność przemysłową. W związku z tym warto odpowiedzieć sobie na kilka zasadniczych pytań, w tym na jakie szanse oraz wyzwania trzeba się przygotować.

Industry 4.0, czyli czwarta rewolucja przemysłu to dość obszerne zagadnienie, które łączy w sobie zagadnienia z obszaru IoT, Software i właśnie AI. Każde z nich omówimy z osobna w dalszej części tekstu, ale teraz skupmy się na Przemyśle 4.0 w ogólnym ujęciu. To nic innego jak obecny etap rozwoju przemysłu, którego charakterystycznym elementem jest integracja technologii cyfrowej i automatyzacja kluczowych działań w procesach produkcyjnych. Mówimy o połączeniu świata fizycznego (m.in. maszyn) oraz wirtualnego.

Przemysł 4.0 to nie tylko technologia, ale przede wszystkim nowy sposób myślenia o produkcji i biznesie. Automatyzacja, IoT i sztuczna inteligencja tworzą ekosystem, w którym człowiek i maszyna współpracują w harmonii, zwiększając wydajność i innowacyjność. To przyszłość, którą tworzymy już dziś – mówi Wojciech Holeksa. W całym tym procesie kluczowe jest prawidłowe wdrożenie poszczególnych rozwiązań i działanie w oparciu o indywidualnie określone cele.

Jednym z najważniejszych pojęć jeśli chodzi o Rewolucję przemysłu 4.0 jest automatyzacja, czyli pełna autonomia urządzeń, co w praktyce oznacza wykonywanie procesów bez ingerencji człowieka. Wiąże się to z szybszym podejmowaniem trafnych decyzji, co z kolei zwiększa efektywność produkcji i pozwala naprawiać przeróżne błędy już na wczesnym etapie, minimalizując tym samym straty finansowe, ryzyko przestojów, awarii i wielu innych tego typu zdarzeń. Do niewątpliwych korzyści wynikających z cyfryzacji i integracji systemów można zaliczyć m.in. redukcję kosztów, poprawę bezpieczeństwa pracy, możliwość wprowadzenia nowych modeli biznesowych, lepsze zarządzanie łańcuchem dostaw, zrównoważony rozwój, a także szybszy czas wprowadzenia produktów na rynek, wzrost ich jakości i trafienie z nimi do właściwej grupy docelowej.

Nie pozostaje nic innego, jak pokrótce omówić poszczególne elementy Przemysłu 4.0, ze wskazaniem ich roli w całym procesie. Pierwszym jest Internet Rzeczy (IoT), a więc obiekty fizyczne (maszyny, urządzenia) wyposażone w specjalne czujniki, które za pośrednictwem sieci internetowej komunikują się ze sobą i chmurą. Kolejnym elementem jest szeroko pojęta Big Data, a więc ogromny zbiór danych, które są analizowane w celu przewidywania zdarzeń oraz optymalizacji procesów. Duże znaczenie mają też systemy cyberfizyczne, a więc integracja urządzeń fizycznych i systemów komputerowych, a następnie sterowanie procesami w czasie rzeczywistym. Nie można nie wymienić poza tym druku 3D, chmur obliczeniowych, robotyki czy technologii AR/VR.

Rola większości wymienionych wcześniej elementów nie byłaby tak duża, gdyby nie stosowana na coraz większą skalę sztuczna inteligencja. AI pozwala bowiem wykorzystać je w jeszcze większym zakresie niż dotychczas, a rewelacyjnym przykładem jest użycie jej w kontekście analizy i optymalizacji danych (Big Data). Dzięki sztucznej inteligencji ogrom informacji jest analizowanych w czasie rzeczywistym, co pozwala wykrywać anomalia w procesach produkcyjnych, a także optymalizować zużycie materiałów, zasobów czy energii. AI minimalizuje też ryzyko popełnienia błędu, a także wspomaga pracowników w podejmowaniu decyzji (np. poprzez przygotowanie kilku scenariuszy działania wraz z potencjalnymi skutkami ich zastosowania). Zakłady przemysłowe, którym zależy na wykorzystaniu potencjału nowych rozwiązań powinny wzbogacić się więc o specjalistów, którzy zdobywają kwalifikacje w obsłudze AI. Zwiększy to bowiem ich konkurencyjność na rynku, co przełoży się na rozwój i lepsze wyniki finansowe.

Czwarta przemysłowa rewolucja nie jest już żadną zapowiedzią, ale etapem, która właśnie trwa. Chcąc nie chcąc w procesie tym uczestniczymy wszyscy, a więc podjęcie działania w tym zakresie nie jest już jedną z możliwości, lecz koniecznością. Wygrają ci, którzy zrobią to w porę, a w dodatku we właściwy sposób, dostosowując dostępne rozwiązania do swoich możliwości i oczekiwań. W tym kontekście najistotniejsze jest zachowanie otwartej głowy, bycie elastycznym i wdrażanie konkretnych narzędzi krok po kroku, zgodnie z wcześniej przygotowanymi założeniami. Trzeba w szczególności zrozumieć kierunek zmian, postawić na edukację, następnie wdrożyć strategię cyfryzacji (określić cele, zmapować procesy itd.). Kluczowy będzie też rzetelnie przygotowany plan inwestycyjny, skalowanie wdrożeń oraz monitorowanie efektów, a w razie konieczności - reagowanie na bieżąco na pojawiające się wyzwania. Nie obejdzie się też bez współpracy z ekspertami. Najlepiej wesprzeć się tutaj wiedzą, doświadczeniem i zasobami specjalistów, w tym na przykład reprezentujących: internetum Custom Software Development for IoT.

Industry 4.0 to jednak nie tylko poprawa efektywności, mniejsze koszty czy ogólna możliwość szybszego oraz bardziej zrównoważonego rozwoju, ale także kilka zagrożeń, z którymi trzeba się liczyć. Jak to bywa jednak w takich przypadkach, wiele minusów można przekuć w plusy lub co najmniej ograniczyć wpływ tych mankamentów na całość poprzez odpowiednie podejście do tematu. Wśród potencjalnych zagrożeń należy wymienić większą liczbę cyberataków, uzależnienie się od technologii czy ryzyko utraty prywatności. Wdrożenie nowych technologii niejednokrotnie będzie też wymagać sporych wydatków, które mogą być związane nie tylko z konieczności inwestycji z oprogramowanie, ale też z kosztami szkoleń pracowników czy modernizacją linii produkcyjnych. Warto jednak patrzeć na to jak na inwestycję, która z czasem się zwróci i to z nawiązką. Wiele mówi się też o tym, że automatyzacja procesów produkcyjnych pozbawi ludzi pracy. Eksperci prognozują jednak, że w miejsce jednych stanowisk powstaną inne, które będą czekać na fachowców specjalizujących się w takich obszarach jak Software, AI, Big Data, IoT i wielu innych. Przemysł 4.0 to szansa, którą należy w odpowiedni sposób wykorzystać i to najlepiej przed innymi.