Warto spojrzeć w niebo. Koniunkcja Księżyca z Plejadami

W tym roku nie mamy tyle szczęścia co mieszkańcy Ameryki Północnej pod względem zjawisk astronomicznych. Jednak my również możemy cieszyć swoje oczy różnego rodzaju spektaklami. Może nie tak spektakularnymi, jak zaćmienie Słońca, które nastąpi 8 kwietnia i będzie widoczne w głównie w USA, Meksyku i Kanadzie, jednak w dalszym ciągu zadowalającymi.

W tym roku czekają nas aż dwa przeloty komet, które będą widoczne gołym okiem, jednak na to będziemy musieli jeszcze chwilę poczekać. Natomiast już za dwa dni możemy zaobserwować niezwykle bliskie złączenie Księżyca z najsłynniejszą gromadą otwartą, Plejadami.

Koniunkcja Księżyca z Plejadami nastąpi w nocy 16 lutego. Nasz naturalny satelita będzie widoczny już od samego zmierzchu, oświetlony w 50 proc. Można go wypatrywać w pobliżu gwiazdozbioru Byka, czyli również w pobliżu Plejad, które są jego częścią. Wysokie położenie Księżyca daje idealne warunki obserwacyjne, oczywiście o tyle, o ile pogoda nam pozwoli cokolwiek dojrzeć.

Tuż po zmierzchu Księżyc będzie znajdował się w odległości około 1,5 stopnia względem Plejad. Kulminacyjny moment natomiast nastąpi około godziny 22. Wtedy też Księżyc zbliży się na odległość 0,5 stopnia od Plejad. Takie rozstawienie powinno pozwolić uchwycić całe zjawisko w polu widzenia lornetki bądź teleskopu. Jednak biorąc pod uwagę, że do marca Plejady pozostają doskonale widoczne, powinniśmy całe zjawisko móc zaobserwować bez dodatkowej pomocy. Zjawisko będzie widoczne około 25 stopni nad zachodnim horyzontem.  

Jednak warto podkreślić, że całe piękno Plejad kryje się w charakterystycznej niebieskawej mgławicy, która je otacza. Żeby ją zobaczyć, potrzebujemy już co najmniej lornetki, a i tak dojrzymy niewiele. Poświata najlepiej uwidacznia się na długo naświetlanych zdjęciach. Widzialna z Ziemi jasność Plejad to około 1,4 mag.  

Plejady to jedna z tych gromad, o której większość z nas słyszała, a część nawet wie, gdzie jej szukać na niebie. Nic w tym dziwnego, ponieważ swoją popularność zawdzięcza właśnie swojej widoczności. Jej obserwacje można prowadzić nieuzbrojonym okiem. Jednak najlepszą widocznością gromady możemy się cieszyć w grudniu.

Plejady znajdują się w gwiazdozbiorze Byka w odległości około 444 lat świetlnych od Ziemi. Ich wiek szacuje się na około 100 milionów lat. Jak już wspomnieliśmy, Plejady otoczone są niebieską mgławicą, która sprawia, że gromada emanuje charakterystyczną niebieską poświatą.

Plejady w ogóle są niezwykle charakterystyczne, nie tylko pod względem otaczających je kolorów, ale również kształtu. Przypominają trochę swoim ułożeniem pomniejszony Wielki Wóz. Na gromadę składa się kilkaset gwiazd, a 10 najjaśniejszych zyskało nawet niepowtarzalne nazwy.  Swoją nazwę gromada zawdzięcza greckiemu mitowi o Plejadach, czyli siedmiu siostrach, które zostały przemienione przez Zeusa w gwiazdy.

O tyle, o ile ze znalezieniem Księżyca raczej nie powinniśmy mieć większych problemów, to już odnalezienie konkretnej gromady może przysporzyć trudności. Jest kilka przydatnych wskazówek, które mogą nam pomóc, jeżeli nie dysponujemy mapami nieba czy aplikacjami do śledzenia ruchu ciał niebieskich.

16 lutego powinno być łatwo, ponieważ będą się znajdowały w pobliżu Księżyca. Jednak w innych warunkach warto zlokalizować w pierwszej kolejności Bellatrix, którą łatwo wypatrzeć w gwiazdozbiorze Oriona, dokładniej w prawym górnym rogu patrząc od charakterystycznych trzech gwiazd składających się na Pas Oriona. Gdy zlokalizujesz Bellatrix, wskaż ją kciukiem prawej ręki, natomiast palec wskazujący powinien podążyć w kierunku Aldebaran, najjaśniejszej gwiazdy w gwiazdozbiorze Byka. 

Chodzi o to, aby uchwycić między palcami odpowiednią odległość. Następnie należy przesunąć dłoń w kierunku północnego zachodu, by kciuk zajął miejsce palca wskazującego na Aldebaran. Takim oto sposobem, twój palec wskazujący pokaże ci Plejady.