Jak się walczy z rakiem płuc w Europie?

7 listopada br. w Parlamencie Europejskim został zaprezentowany Raport Lung Cancer Europe (LuCE) - europejskiej organizacji zrzeszającej krajowe organizacje pacjenckie działające na rzecz pacjentów z rakiem płuca. Był to drugi Raport LuCE i w tym roku został poświęcony nierównościom w dostępie do diagnostyki, odpowiedniej opieki i leczenia w raku płuca w Europie. W spotkaniu uczestniczyli politycy pod przewodnictwem europosła Alojza Peterle’a, przewodniczącego grupy europosłów działających w obszarze walki z rakiem (Members of The EU Parliament Against Cancer - MAC), chorzy, organizacje z kilkunastu krajów Europy oraz lekarze m.in. prof. Tanja Cufer ze Słowenii i prof. Isabelle Durand -Zaleski z Francji. European Society of Medical Oncology  (ESMO) reprezentowała Malvika Vyas, Head of Public Policy.

Po pierwszym raporcie LuCE z 2016 r., w którym organizacja zwracała uwagę na główne wyzwania związane z rakiem płuca w Europie, tegoroczny, drugi raport pogłębia badania dotyczące jednego z głównych problemów: nierówności w dostępie do kompleksowej opieki w raku płuca w poszczególnych krajach Europy. Raport ujawnia bardzo duże różnice w tym zakresie.
 
Opcje nowoczesnego leczenia raka płuca szybko ewoluują. W ciągu ostatniego dziesięciolecia dokonał  się wielki postęp w poszerzaniu wiedzy i zrozumienia molekularnych czynników rakotwórczych, który przyniósł efekt w opracowaniu nowej ery leczenia raka płuc. Wprowadzenie terapii celowanych oraz immunologicznych  w leczeniu raka płuc zmienia także oblicze choroby, przedłużając zarówno trwałe remisje i przedłużając życie chorych z zaawansowanymi nowotworami a także zapewniając lepszą jakość życia.

Wg raportu wciąż istnieją znaczące przeszkody w dostępie do nowych metod leczenia. Są to bariery regulacyjne uniemożliwiające szybki dostęp pacjentów do nowych terapii, ale także problem dostępu do nowoczesnych leków na późnym etapie leczenia.  Nierówności w dostępie do leczenia dotyczą głównie krajów Europy centralnej i wschodniej.

Raport wskazuje Polskę, jako miejsce gdzie nie tylko nie ma dostępu do wielu nowoczesnych terapii. Ponadto, polscy pacjenci, którzy podejmą wysiłek, aby samodzielnie finansować leczenie, mają trudności z uzyskaniem zgody na leczenie, gdyż brak jest procedur regulujących podawanie zakupionego przez pacjenta leku. W efekcie koszt podania leku ponosi szpital a nie Narodowy Fundusz Zdrowia. Brak dostępu do nowoczesnego leczenia to jeden z najbardziej palących problemów pacjentów z rakiem płuca.  

Poza brakiem dostępu do finansowanego z budżetu państwa leczenia w Europie wschodniej, mniej pacjentów z rakiem płuca z tego regionu uczestniczy w badaniach klinicznych. Badania kliniczne są zwykle prowadzone w kilku krajach. Według strony internetowej www.clinicaltrials.gov, większość z nich została przeprowadzona w Europie Zachodniej: Francja, Wielka Brytania, Hiszpania, Włochy i Niemcy. Taka sytuacja powoduje różnice w rekrutacji, dlatego nie wszyscy pacjenci z rakiem płuca w Europie mają takie same możliwości udziału w badaniu klinicznym. Oprócz państw Europy środkowo-wschodniej także kraje nordyckie mają bardzo ograniczony dostęp do tej formy leczenia.
Problemem w dostępie do badań klinicznych jest także brak informacji o takich badaniach, podanej w dostępny dla pacjenta sposób.
 
Powrót do zdrowia pacjenta z rakiem płuca jest procesem złożonym, gdzie nie chodzi tylko o znalezienie odpowiedniego leczenia, ale także o uzyskanie najlepszej opieki i zaspokojenie różnych potrzeb związanych z leczeniem. Jednym z postulatów zawartych w Raporcie LuCE jest zapewnienie wysokiej jakości opieki zdrowotnej każdemu pacjentowi, bez względu na miejsce jego zamieszkania. Ponieważ rządy i resorty zdrowia starają się poprawiać opłacalność swoich systemów opieki zdrowotnej i ograniczać wydatki na leczenie, ważnym jest również, aby przedstawiciele Ministerstwa Zdrowia, lekarze i pacjenci uzgodnili wspólnie, co należy rozumieć pod pojęciem wysokiej jakości leczenia w raku płuca. Według autorów Raportu jakość to: bezpieczeństwo i efektywność leczenia, w tym poprawa długości przeżycia oraz zapewnienie lepszego komfortu życia pacjentów w trakcie leczenia. Raport dostrzega także potrzebę usprawnienia ścieżki terapeutycznej poprzez: rozwój przepływu informacji pomiędzy lekarzami podstawowej opieki zdrowotnej i opieki specjalistycznej oraz wzmacnianie podejścia leczenia wielodyscyplinarnego.

Pełna treść raportu dostępna  jest pod linkiem:  https://www.lungcancereurope.eu/wp-content/uploads/2017/11/II-LuCE-Report-web-version.pdf.