Lucy i Psyche – dwie nowe misje NASA

Amerykańska agencja kosmiczna NASA realizuje planetarne misje bezzałogowe w kilku klasach. Największymi są klasy Flagship (np. Cassini) i New Frontiers (np. New Horizons). Mniejszą jest klasa Discovery, w której całkowity koszt projektu nie powinien przekroczyć 450 – 500 milionów dolarów.

4 stycznia NASA rozstrzygnęła trzynasty konkurs na misję Discovery. Wieloetapowa selekcja projektów trwała kilka lat. W pierwszej połowie 2015 roku NASA otrzymała aż 28 propozycji na misję tej klasy. Z tej puli NASA wybrała pięć projektów do dalszych studiów, które trwały przez kolejny rok. Wreszcie NASA ogłosiła zwycięzców, którymi zostali:

- Psyche, czyli wyprawa ku planetoidzie 16 Psyche. Jest to największa metaliczna planetoida, typ obiektu, który jeszcze nigdy nie został odwiedzony przez żadną misję kosmiczną.

- Lucy, która ma przelecieć obok sześciu planetoid trojańskich Jowisza. Ta misja łącznie mogłaby trwać aż 11 lat, gdyż ostatni przelot planowany jest na 2032 rok.

W finale odpadły dwie misje wenusjańskie oraz NEOCam – poszukiwanie planetoid i komet bliskich Ziemi. Start Lucy ma nastąpić w 2021 roku, zaś start Psyche – w 2023 roku.

Obie wybrane misje to „podróż do początków Układu Słonecznego”. Obie wyprawy będą badać obiekty, których nigdy wcześniej z bliska nie obserwowano. Przykładowo, planetoida 16 Psyche mogła być niegdyś jądrem większej planety, być może nawet wielkości Marsa – ten obiekt stracił swoje zewnętrzne warstwy wskutek serii kolizji we wczesnym Układzie Słonecznym.

Ponadto, NASA wybrała misję Imaging X-ray Polarimetry Explorer (IXPE) w ramach mniejszego programu Small Explorer (SMEX). Ten program to małe misje badawcze, których koszt nie jest większy od 120 milionów dolarów. Pomiędzy 1992 a 2013 rokiem NASA z sukcesem rozpoczęła 11 misji w ramach programu SMEX. Pięć z nich (RHESSI, AIM, IBEX, NuSTAR i IRIS) nadal zbiera dane.

Celem misji IXPE będą obserwacje spolaryzowanego promieniowania rentgenowskiego od gorącej plazmy krążącej blisko czarnych dziur czy gwiazd neutronowych. Naukowcy uważają, że obserwacje promieniowania od tej plazmy przyniesie odpowiedź na wiele zagadek związanych z tymi obiektami.

Małe bezzałogowe misje NASA, choć często „w cieniu” wielkich programów, takich jak Międzynarodowa Stacja Kosmiczna (ISS) czy wielka rakieta SLS, przynoszą dużą ilość ważnych danych naukowych o Układzie Słonecznym i wszechświecie. To częściowo dzięki misjom klasy Discovery nasza wiedza o wewnętrznym Układzie Słonecznym znacznie zwiększyła się od lat 90. XX wieku.