Utrata Progressa MS-04 – wstępne ustalenia

1 grudnia o godzinie 15:51 CET wystartowała rakieta Sojuz-U z bezzałogowym pojazdem logistycznym Progress MS-04. Pojazd miał na pokładzie ponad 2,4 tony ładunku, w tym nowe rosyjskie skafandry kosmiczne dla astronautów na pokładzie ISS.

Podczas pracy trzeciego stopnia rakiety Sojuz-U, około sześć minut i dwadzieścia sekund po starcie urwała się telemetria. Operatorzy w centrum kontroli lotu nie wiedzieli, czy lot trwał dalej i czy Progress MS-04 prawidłowo odłączył się od trzeciego stopnia, co miało nastąpić po dziewięciu minutach od startu. Około półtorej godziny po starcie pojawiła się informacja, że Progress MS-04 nie został namierzony na orbicie. Wówczas pojawiły się też doniesienia, że na Syberii, niedaleko granicy z Mongolią, zaobserwowano duży spadający obiekt i słyszano eksplozje. Kilka godzin później odnaleziono szczątki leżące wzdłuż trajektorii lotu Sojuza-U. Wniosek był jednoznaczny: Progress MS-04 nie odłączył się od górnego stopnia, częściowo spłonął w atmosferze, a jego szczątki spadły na Syberii.

Z dostępnych wstępnych informacji wynika, że około 382 sekundy po starcie doszło do awaryjnego wyłączenia silnika trzeciego stopnia rakiety. Było one spowodowane dużym odchyleniem od prawidłowej trajektorii lotu, na tyle gwałtownym, że pokładowe żyroskopy przestały funkcjonować. Możliwe jest także, że doszło do oderwania Progressa, a następnie częściowego rozerwania górnego stopnia oraz być może także zderzenia stopnia z pojazdem zaopatrzeniowym. Jest to dość podobna sytuacja do tej, w której utracono pojazd Progress M-27M.

To już kolejna awaria w rosyjskim sektorze kosmicznym, która w ostatnich latach doprowadziła do kosztownej utraty pojazdu lub satelity. Przemysł kosmiczny Rosji w ostatnich latach pogrąża się w coraz większym kryzysie, co odbija się na niższej jakości produkcji i w konsekwencji wyższym ryzyku katastrofy.

W ciągu najbliższych tygodni będzie trwać analiza dostępnych danych. Wyniki dochodzenia poznamy być może jeszcze przed końcem tego roku. Stat kolejnego Progressa (MS-05) planowany jest obecnie na nie wcześniej niż na luty 2017. Natomiast na 11 marca 2017 zaplanowano start Sojuza MS-04 z dwoma kosmonautami na pokładzie. Ta kapsuła używa rakiet Sojuz w wersji FG, wyposażonego w inny górny stopień, jednak z pewnością Rosjanie przeprowadzą analizę pod kątem bezpieczeństwa lotu człowieka.