Wierzą, że architekt wybudował je w ciągu nocy. Tajemnice Angkor Wat
Przy Angkor Wat nawet Watykan może się schować, bo nigdzie na świecie nie ma większego zabytku sakralnego, ale rozmiar to nie wszystko. Kambodżański kompleks świątynny zbudowany przez króla Khmerów Suryavarmana II to przy okazji prawdziwe arcydzieło architektoniczne, które zdaniem jego XIX-wiecznego odkrywcy jest "wspanialsze niż wszystko, co pozostawiła nam Grecja czy Rzym".
Nic dziwnego, że Angelina Jolie po zdjęciach do jednej z części Tomb Raidera zostawiła w Kambodży serce, bo chociaż mogłoby się wydawać, że przepiękne budowle i miejsca oglądane przez nas na ekranie to dzieło uzdolnionych grafików i scenarzystów, to nic bardziej mylnego. A przynajmniej w przypadku Angkor Wat, za którym faktycznie stoją wybitnie uzdolnieni projektanci, tyle że nie współcześni, ale tacy sprzed niemal 900 lat.
Angkor Wat to ogromny kompleks świątynny w północno-zachodniej Kambodży, położony ok. 6 km na północ od współczesnego miasta Siĕmréab, będący jednym z najbardziej imponujących zabytków państwa Khmerów istniejącego między 802 a 1432 rokiem.
Współcześnie nazywa się je Angkorem (i uznaje za protoplastę Królestwa Kambodży), podobnie zresztą jak zabytkowy kompleks miejski pozostały po dawnej stolicy imperium ("angkor" we współczesnym języku khmerskim to właśnie "stolica" albo "święte miasto"), który wpisany jest na listę światowego dziedzictwa kultury UNESCO i uważany za największe miasto na świecie w okresie sprzed rewolucji przemysłowej, zamieszkiwane przez ok. milion mieszkańców.
Angkor Wat, zbudowane przez króla Surjawarmana II na początku XII wieku jako rozległa świątynia grobowa, w której miały zostać złożone jego szczątki, jest bez wątpienia najlepiej zachowanym przykładem architektury Khmerów i jej największą perełką. I to nie tylko ze względu na rozmach, choć mówimy o największym zabytku religijnym na świecie, który zajmuje powierzchnię ponad 162 hektary.
Według lokalnych mitów Angkor Wat powstało na zlecenie Indry, jednego z najważniejszych bogów panteonu wedyjskiego mitologii indyjskiej i miało służyć za pałac jego synowi Precha Ket Mealei. Co więcej, jak opisuje XIII-wieczny chiński podróżnik Zhou Daguan, wykonaniem świątyni miał zająć się boski architekt, który zbudował ją w ciągu zaledwie jednej nocy. Jak jednak łatwo się domyślić, tak łatwo nie ma i w rzeczywistości Angkor Wat wznosiło się powoli przez ponad 30 lat.
Według pierwotnego projektu było też świątynią hinduistyczną, poświęconą bogu Wisznu (w samym środku świątyni znajdował się ogromny złoty posąg przedstawiający go na grzbiecie garudy, świętego ptaka o ludzkim ciele, z dziobem i szponami drapieżnika), z którym Surjawarman II jako władca-bóg się identyfikował, a prace budowlane zakończyły się najpewniej już po jego śmierci, o czym zdaniem naukowców świadczy fakt, że niektóre dekoracje nie zostały ukończone.
Z hinduizmu wywodzą się zatem wszystkie oryginalne motywy religijne widoczne w Angkor Wat, jak choćby konstrukcja z pięcioma centralnymi wieżami (najwyższa mierzy 65 metrów) oraz otaczającą fosą, symbolizujące szczyt otoczonej oceanem góry Meru, która według mitologii hinduskiej jest miejscem zamieszkania bogów.
Pod względem architektonicznym widoczne są tu takie elementy charakterystyczne dla stylu Khmerów, jak ostrołukowe wieże w kształcie pąków lotosu, rozbudowane girlandy i sceny narracyjne przedstawiające bóstwa czy płaskorzeźby - jednym z największych skarbów Angkor Wat jest kamienny "arras" o długości ponad 900 metrów, na którym znalazło się prawie 20 tysięcy postaci przedstawiających realistyczne sceny z eposów indyjskich Ramajany i Mahabharaty.