Najważniejsze wydarzenia naukowe 2016 roku!

Rok 2016 jeszcze się nie skończył, jednak już obfitował w mnóstwo odkryć i wydarzeń, które przyczyniły się już lub przyczynią w przyszłości do rozwoju różnych dziedzin nauki. Przygotowaliśmy więc dla Was 13 najważniejszych, o których informowaliśmy Was na łamach GeekWeeka:

1. Fale grawitacyjne

Oczywiście największym wydarzeniem w mijającym roku było oficjalne potwierdzenie istnienia fal grawitacyjnych. Ten fakt przewidział Albert Einstein dokładnie sto lat temu, w swojej pracy z 1916 roku, ale do tej pory były na nie tylko pośrednie dowody. Teraz mamy pewność, że one istnieją! Pomoże nam to zrozumieć istotę funkcjonowania czasoprzestrzeni i grawitacji, które odgrywają niebagatelną rolę w życiu całego kosmosu, a także każdego z nas...

2. Zawirowania w światowej nauce

Wybór Donalda Trumpa na prezydenta Stanów Zjednoczonych, a właściwie jego poglądy dotyczące spraw zmian klimatycznych i globalnego ocieplenia, doprowadziły do dużych zawirowań w światowej nauce. Trump uważa, że to wszystko jedna wielka ściema wymyślona przez Chińczyków na potrzeby osłabienia gospodarki USA. W związku z tym nowy prezydent USA chce nie tylko ograniczyć terenowe misje naukowe najróżniejszych agencji prywatnych i rządowych, ale również tych związanych z kosmosem jak np. NASA. Chodzi tutaj o badania klimatu naszej planety prowadzone z pomocą urządzeń działających w kosmosie...

3. Wirus Zika

Rok 2015 należał do Eboli (jest już w 100% skuteczna szczepionka na ten wirus), jednak w 2016 duża część świata zmagała się z epidemią wirusa Zika, który powoduje małogłowie u noworodków. W bieżącym roku Zika ogarnęła dużą część Ameryki Południowej i Ameryki Środkowej oraz wszystkie stany USA (oprócz Alaski). Na wirus przenoszony przez komary póki co nie ma skutecznego lekarstwa. Naukowcy pracują nad m.in genetycznie zmodyfikowanymi komarami, dzięki którym ograniczona zostanie populacja osobników przenoszących zarazę...

4. Życie na Proxima B?

Odkrycie bliźniaczki naszej planety, a mianowicie Proximy B, na której być może istniało, istnieje lub kiedyś będzie istniało życie, gdyż panują tam odpowiednie ku temu warunki. Poczynione obserwacje wskazują, że jest to planeta skalista i może tam występować woda w postaci płynnej. Wielu wizjonerów, w tym także fizyk Stephen Hawking, chce wysłać misję na ten fascynujący obiekt, aby ostatecznie odpowiedzieć na pytanie, czy jesteśmy sami we Wszechświecie...

5. Dziecko trojga rodziców

Na świat przyszło pierwsze w historii dziecko urodzone z trójki rodziców. Chłopiec matki, ojca i dawczyni komórki jajowej, urodził się w Meksyku w ramach eksperymentu przeprowadzonego przez naukowców z USA. Dziecko jest zdrowe, ma DNA od całej trójki i jest nadzieją dla wielu mieszkańców naszej planety na walkę z poważnymi problemami genetycznymi. Wielka Brytania zalegalizowała już "potrójne rodzicielstwo". Ten fakt ma pomóc kobietom z wadą genetyczną w mitochondriach wchodzących w skład komórki jajowej. Z pomocą zabiegu in vitro, wadliwa część komórki będzie zamieniana na zdrową, pobraną od innej kobiety. Ta technika medyczna wzbudza wiele kontrowersji i została przez wielu okrzyknięta wstępem do projektowania dzieci/ludzi...

6. Arktyka rozpływa się

Rekordowe topnienie lodu arktycznego, które odnotowano tego lata, zaczyna wpływać nie tylko na lokalną faunę, ale również na zmianę podejścia do żeglugi morskiej całego świata. Lód arktyczny skurczył się do powierzchni 4,14 mln km2, w sytuacji kiedy np. średnia powierzchnia z lat 1981–2010 wynosiła 6,22 mln km2. Z obliczeń naukowców zajmujących się tym tematem wynika jasno, że z każdym następnym rokiem lodu w Arktyce będzie coraz mniej...

7. Badania genetyczne i wędrówki ludów

Zakrojone na szeroką skalę, jeszcze dokładniejsze badania DNA wśród milionów mieszkańców naszej planety pozwalają nam stworzyć precyzyjniejszą mapę wędrówki ludów na przestrzeni ostatnich dziesiątek tysięcy lat. Badania genomu pozwoliły m.in. stwierdzić, że większość obecnych nie-Afrykanów odziedziczyła geny od ludzi, którzy opuścili Afrykę w ramach jednej fali, która trwała od 75 do 50 tysięcy lat temu. Później nie było to już możliwe, ze względu na powiększające się pustynie. Tymczasem ówcześni imigranci krzyżowali się m.in. z neandertalczykami na Bliskim Wschodzie, do Europy północnej dotarli ok. 45 tysięcy lat temu, do Azji północnej 20 tysięcy lat temu, a potem, przez Alaskę, do obu Ameryk 15 tysięcy lat temu...

8. Lek na chorobę Alzheimera

Świat medycyny znajduje się o krok od wynalezienia skutecznego leku na Alzheimera. Potworna choroba atakująca ludzi w podeszłym wieku, na którą w Polsce cierpi ponad 200 tysięcy seniorów, jest w stanie pokonać nowy lek o nazwie Aducanumab od Biogen. Testowany w tej chwili specyfik po prostu usuwa z mózgu odkładające się w nim tzw. blaszki amyloidowe, które blokują przepływ informacji przez neurony w poszczególnych częściach mózgu i powodują zaburzenia pamięci, koncentracji oraz umiejętność planowania...

9. Sztuczna inteligencja

Niesamowity postęp w rozwoju sztucznej inteligencji, w najróżniejszych płaszczyznach dziedzin nauki. Program AlphaGo ogrywa światowego mistrza w Go 4:1, najwięksi wizjonerzy tego świata tworzą inicjatywy na rzecz kontrolowania postępu AI, aby nie uznała ona ludzi za wrogów i nie doprowadziła do końca naszej cywilizacji, a koncerny coraz chętniej zastępują ludzi specjalistycznymi robotami przemysłowymi. Tymczasem w świecie globalnej sieci i na drogach pojawiają się urządzenia wyposażone w algorytmy sztucznej inteligencji, które uczą się poprawnie interpretować rzeczywistość, żeby nie tylko ułatwić nam w przyszłości życie, ale również zadbać o nasze bezpieczeństwo i komfort podróżowania po świecie...

10. Walka z dziurą ozonową

Dziura ozonowa, z których ludzkość walczy od wielu lat wdrażając nowe technologie m.in w gospodarstwach domowych czy branżach kosmetycznych, ostatecznie zaczęła się zmniejszać. We wrześniu proces ten osiągnął swoje apogeum. Dziura ozonowa miała zasięg 23,1 miliona kilometrów kwadratowych, a więc była najmniejszą od 4 lat i jednocześnie dopiero 17. najmniejszą w całej historii pomiarów, czyli od 1979 roku...

11. Najmniejsza komórka świata

Naukowcom udało się tworzyć najmniejszą na świecie sztuczną komórkę złożoną z zaledwie 473 genów, bijąc dotychczasowy rekord o aż 52 geny. Pomimo faktu zbudowania bakterii JCVI-syn3.0, która posiada jedynie geny potrzebne do życia, naukowcy w pełni nie wiedzą, do czego służy 1/3 znajdujących się w niej genów. Jednak nie przeszkadza to w prowadzeniu dalszych prac nad stworzeniem całej gamy eksperymentalnych bakterii ułatwiających tworzenie leków przyszłości, nowoczesnych środków chemicznych czy rolniczych.

12. Przełom klimatyczny

W tym roku podpisano również bardzo istotne dla walki ze skutkami zmian klimatycznych porozumienia. W Dniu Ziemi, 22 kwietnia przedstawiciele 174 krajów i Unii Europejskiej podpisali porozumienie klimatyczne, wynegocjowane wcześniej w Paryżu. Porozumienie weszło w życie 4 listopada po tym, jak oficjalnie przystąpiły do niego Stany Zjednoczone, Chny, Unia Europejska, Brazylia i 30 innych krajów, spełniając warunek, że układ musi być ratyfikowany przez co najmniej 55 krajów, odpowiedzialnych za co najmniej 55 procent emisji gazów cieplarnianych. Pozytywne zmiany wpłynęły też na Organizację Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego, a dokładnie na ograniczenia emisji związanych z ruchem lotniczym. Poprawki do porozumienia w sprawie ochrony warstwy ozonowej przyjęło aż 197 krajów. Ostatecznie utworzono też morski obszar chroniony na Morzu Rossa u wybrzeży Antarktydy...

13. Metoda edycji genów CRISPR

Chiny przeprowadziły historyczny eksperyment, w trakcie którego pierwszy raz w historii medycyny wykorzystano system edycji genów CRISPR-Cas9 na ludziach. Naukowcy z Państwa Środka chcą w ten sposób sprawdzić skuteczność modyfikacji genetycznych na ludziach, które dotychczas były testowane z powodzeniem tylko i wyłącznie na zwierzętach. Metoda ta pozwoli tworzyć szybsze i skuteczniejsze terapie antynowotworowe. W ten sposób ludzkość otrzyma ważny oręż do walki z do tej pory śmiertelnymi chorobami. W najbliższych miesiącach mają również rozpocząć się eksperymenty na ludzkich embrionach. Tymczasem CRISPR-Cas9 zainteresowane są też koncerny biotechnologiczne takie jak np. Monsanto, która chce doprowadzić do globalnego wykorzystywania systemu do edycji genów wszystkich form życia i modyfikacji ich na potrzeby wyżywienia szybko powiększającej się populacji ludzkiej świata...

Ciekawe, czym zaskoczy nas nadchodzący rok 2017 :)