"Był królem starożytnego egipskiego lasu". W tajemniczy sposób wyginął
Zespół międzynarodowych paleontologów dokonał przełomowego odkrycia, które może pomóc w rozwiązaniu zagadki wymarcia jednej z dominujących grup sprzed milionów lat. W egipskim Fajum znaleziono niemal kompletną czaszkę, nieznanego dotąd gatunku hienodonta (nazwanego Bastetodon syrtos) - prehistorycznego drapieżnika, który stał kiedyś na szczycie łańcucha pokarmowego.
Hienodonty to wymarła rodzina ssaków z rzędu pradrapieżnych, które pojawiły się w paleocenie i radziły sobie świetnie aż do miocenu. Charakteryzowały je długie czaszki, smukłe szczęki, szczupłe ciała oraz tendencja do chodzenia bardziej na palcach (palcochodność) niż na całych stopach (stopochodność).
I chociaż ich skamieniałości znajdowane na całym świecie - od Ameryki Północnej po Afrykę - znacznie różniły się wielkością, bo niektóre były wielkości łasic, a inne osiągały rozmiary nosorożców, to naukowcy uznają, że większość nich ważyła 5-15 kg, czyli mniej więcej tyle, co średniej wielkości pies. Te niewielkie gabaryty mogą być jednak mylące, bo jako szczytowi mięsożercy hienodonty bez problemu radziły sobie z przodkami słoni i hipopotamów.
Wyobrażam sobie te zwierzęta jako masywnie zbudowane rosomaki albo pitbulle prehistorii. Ich głowy były ogromne, pokryte potężnymi mięśniami, co czyniło je śmiertelnie groźnymi drapieżnikami
Siła jego szczęki była niewiarygodna
Warto jednak pamiętać, że mięsożerców w tym ekosystemie było znacznie mniej niż roślinożerców, co czyni ich skamieniałości trudniejszymi do znalezienia - niemal kompletne czaszki drapieżników są rzadkością, dlatego odkrycie z Egiptu jest tak cenne. Szczątki nowego gatunku opisane w czasopiśmie Journal of Vertebrate Paleontology mogą dostarczyć nowych informacji na temat budowy i sposobu życia tych zwierząt.
Dodajmy, że na cześć egipskiej bogini Bastet, przedstawianej jako kobieta z głową kota, nowy gatunek został nazwany Bastetodon syrtos. Analiza czaszki pozwoliła naukowcom lepiej zrozumieć jego anatomię – wielkość przyczepów mięśniowych, rozwój zmysłów oraz budowę zębów. Porównano go także z innymi hienodontami, w tym z gatunkiem Sekhmetops, odkrytym ponad 120 lat temu. Okazało się, że oba należą do tej samej grupy mięsożerców, pierwotnie pochodzących z Afryki.
Badacze zauważyli jednak, że w przeciwieństwie do innych hienodontów, Bastetodon syrtos miał krótszy pysk, który w połączeniu z ostrymi zębami zapewniał mu niewiarygodną siłę szczęki. Na tej podstawie twierdzą, że był on jednym z najgroźniejszych drapieżników lasów Egiptu sprzed 30 milionów lat!
To było niesamowite odkrycie. Czaszka nie tylko jest niemal kompletna i trójwymiarowa, ale także dostarcza nowych informacji o tej wymarłej grupie mięsożerców
Dlaczego hienodonty wyginęły?
Pod koniec epoki oligocenu hienodonty zaczęły znikać, a ich miejsce zajęli przodkowie współczesnych kotów, psów i hien. Ich wymarcie zbiegło się z globalnym ochłodzeniem i zmianami w faunie, ale konkretna przyczyna nie jest znana. Zdaniem autorów nowej publikacji mogło chodzić o wyspecjalizowaną budowę uzębienia, ograniczającą zdolność tych zwierząt do przystosowania się do zmieniającego się środowiska, ale potwierdzenie tej teorii wymaga jeszcze wielu kolejnych badań.
***
Bądź na bieżąco i zostań jednym z 88 tys. obserwujących nasz fanpage - polub Geekweek na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!
