Jak wyginęli neandertalczycy? Jeden z powodów był we krwi

Badania nad neandertalczykami wykazały, że podobnie jak inni krewni homo sapiens, wymarli tysiące lat temu, pozostawiając współczesnych ludzi jako jedyną populację, która przetrwała do czasów współczesnych. Pomimo licznych badań nad przyczynami wyginięcia, nauka wciąż pozostaje bez odpowiedzi.

Zespół francuskich naukowców postanowił wziąć na warsztat czerwone krwinki i ich antygeny, aby dowiedzieć się, czy na tym polu występowały różnice w stosunku do współczesnych ludzi, które mogły spowodować, że neandertalczycy byli w większym stopniu podatni na choroby. Praca zespołu obejmowała sekwencjonowanie genów dwóch typów wczesnych krewnych człowieka: neandertalczyków i denisowian. Przyjrzeli się genom odpowiadającym za kodowanie cukrów i białek. Wyniki zostały opublikowane 23 stycznia 2025 r. w czasopiśmie Scientific Reports.

Prawdopodobnie dość dobrze orientujecie się, że człowieka może mieć kilka grup krwi: A, B, AB i 0. Decydują o tym właśnie specjalne białka: antygeny grup krwi. Ale na ich powierzchni może się także znajdować antygen D, który odpowiada za układ Rh.

Gdy badacze przyjrzeli się antygenom Rh (odpowiedzialnym za atrybuty „ujemne” i „dodatnie” przypisane do każdej grupy krwi) trzech typów hominidów odkryli pewną istotną niezgodność. Chodzi o „haplotyp neandertalczyka RHD”, który obecnie występuje u ludzi, ale jest rzadko spotykany i, jak czytamy w artykule, ograniczony do mieszkańców Oceanii.

Ta niezgodność mogłaby doprowadzić do chorób hemolitycznych u potomstwa, gdyby samiec Homo sapiens lub denisowianina odbył stosunek z samicą neandertalczyka. To z kolei doprowadziłoby do licznych problemów zdrowotnych uniemożliwiających potomstwu dojrzewanie i rozmnażanie się. Jeśli taka praktyka okazałaby się powszechniejsza, byłaby czynnikiem przyczyniającym się do wyginięcia neandertalczyków.

Więcej informacji: Stéphane Mazières et al, Rapid change in red cell blood group systems after the main Out of Africa of Homo sapiens,Scientific Reports (2025).DOI: 10.1038/s41598-024-83023-0