Odkrycie w Azji Środkowej. Schron skalny Soii Havzak zaskoczył naukowców

Niezwykłe odkrycia w dolinie Zarafszanu dostarczają cennych informacji o migracji różnorodnych gatunków ludzkich, takich jak denisowianie, neandertalczycy i Homo sapiens. To stawia nowe pytania o historię ekspansji człowieka w Azji Środkowej. Znaleziska obejmują liczne artefakty i szczątki organiczne.

Odkrycie schroniska skalnego w Azji Środkowej. Ludzie zasiedlali ten teren już w paleolicie. Zdjęcie ilustracyjne.
Odkrycie schroniska skalnego w Azji Środkowej. Ludzie zasiedlali ten teren już w paleolicie. Zdjęcie ilustracyjne.123RF/PICSEL

Wczesna osada ludzka odkryta w dolinie rzeki Zarafszan

W dolinie rzeki Zarafszan w Tadżykistanie w Azji Środkowej doszło do ciekawego odkrycia. Archeolodzy z Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie i Narodowej Akademii Nauk Tadżykistanu odkryli wielowarstwowe stanowisko archeologiczne.

Jest to schronisko skalne Soii Havzak - od nazwy płynącego w pobliżu strumienia, dopływu rzeki Zarafszan. Schronienie znajduje się w ścianie klifu, ok. 40 metrów nad strumieniem. Zawiera ślady paleolitycznego osadnictwa.

Schronisko skalne okazało się skrywać setki śladów świadczących o tym, że miejsce to przez tysiące lat zasiedlali ludzie.
Schronisko skalne okazało się skrywać setki śladów świadczących o tym, że miejsce to przez tysiące lat zasiedlali ludzie.doi.org/10.15184/aqy.2024.149materiał zewnętrzny

Niezwykle rzadkie odkrycie na obszarze Tadżykistanu

Z punktu widzenia naukowców, dolina rzeki Zarafszan jest częścią Inner Asian Mountain Corridor (IAMC, Wewnętrzny Azjatycki Korytarz Górski). Rozciągał się tu starożytny szlak handlowy, rozciągający się od gór Ałtaj na Syberii po obecne tereny Afganistanu i Pakistanu. Szlak ten ukształtował się w III tysiącleciu p.n.e.

Odkrycia takie jak Soii Havzak stanowią wielką rzadkość na obszarze IAMC, dlatego schronisko jest tym bardziej cenne. Stanowisko zawiera ślady osadnictwa z różnych faz paleolitu i obfituje w narzędzia, szczątki fauny i węgla drzewnego. Wśród znalezisk są m.in. 277 artefakty wykonane z krzemienia, łupków, kwarcu, a także setki kości.

Zachowanie w tym miejscu materiałów organicznych, takich jak szczątki spalonego drewna czy kości, jest niezwykłe - powiedzieli archeolodzy.

Wśród odnalezionych reliktów z różnych faz osadnictwa znalazły się np. ostrza.
Wśród odnalezionych reliktów z różnych faz osadnictwa znalazły się np. ostrza.doi.org/10.15184/aqy.2024.149materiał zewnętrzny

Słabo zbadany region zaskoczył naukowców

Badacze wskazują, że region ten jest nadal stosunkowo słabo zbadany, a nowe pokaźne znalezisko daje świeże spojrzenie na to, jak wyglądały początki rozwoju i migracji człowieka.

- Okazuje się, że dolina rzeki Zarafszan, znana głównie z tego, że w średniowieczu przebiegał tędy Jedwabny Szlak, była kluczowym miejsce ekspansji człowieka dużo wcześniej, w okresie między 150-20 tys. lat temu - wyjaśnił jeden z autorów badań, prof. Yossi Zaidner z Uniwersytetu Hebrajskiego.

W schronisku odnaleziono wiele śladów świadczących o intensywnym osadnictwie, które trwało przez wiele lat.
W schronisku odnaleziono wiele śladów świadczących o intensywnym osadnictwie, które trwało przez wiele lat.doi.org/10.15184/aqy.2024.149materiał zewnętrzny

Tysiące lat historii człowieka

Naukowcy wskazują, że region ten mógł służyć jako szlak migracyjny dla kilku gatunków człowieka, takich jak Homo sapiens, neandertalczycy czy denisowianie, którzy mogli przez jakiś czas współistnieć na tym obszarze. Dalsze badania tego terenu mają na celu odkrycie tego, kim dokładnie byli ludzie zamieszkujący te części Azji Środkowej i jaki był charakter ich interakcji.

Schronisko Soii Havzak, jedno z niewielu wielowarstwowych stanowisk paleolitycznych w Azji Środkowej, jest wyjątkowym przypadkiem do analizowania modeli różnorodności paleolitycznej w regionie. Trwające i przyszłe prace na tym stanowisku obejmą dalsze szczegółowe badania - wskazują naukowcy na łamach "Antiquity".

***

Bądź na bieżąco i zostań jednym z 90 tys. obserwujących nasz fanpage - polub Geekweek na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!

„Zbliżenia”. Dr Dagmara Socha. O tajemnicy Damy z Ampato i sekretach InkówINTERIA.PL
INTERIA.PL
Masz sugestie, uwagi albo widzisz błąd?
Dołącz do nas