Odkryto niezwykłe szczątki sprzed 5000 lat. To pierwszy znany jeździec konny
Najnowsze odkrycie archeologów rzuca zupełnie nowe światło na naszą wiedzę na temat korzystania z koni. W regionie basenu Morza Czarnego znaleziono szczątki konnego jeźdźca. Ich wiek szacuje się nawet na 5000 lat, co sugerowałoby, że ludzie poruszali się przy pomocy tych zwierząt jeszcze wcześniej, niż się to wszystkim wydawało. Za szczątkami kryje się historia starożytnego ludu i kultury.
Pierwszy jeździec w historii?
Ludzie i konie kojarzą nam się jako nieodłączni towarzysze w czasach, gdy na świecie nie sposób było się doszukać innych środków transportu. Te dumne i inteligentne zwierzęta świetnie nadawały się do przemieszczania wraz z bagażem, czy uzbrojeniem - były przecież równie istotne w formacjach wojskowych w czasie bitew od wielu lat. Lecz czy wiemy, kiedy po raz pierwszy człowiek dosiadł swojego rumaka?
Wiedza w tym aspekcie (podobnie jak w wielu innych) ograniczona jest przez nasze najnowsze odkrycia archeologiczne. Tym sposobem, grupa badaczy pracująca w regionie Morza Czarnego przesunęła granicę naszego poznania i wiedzy na temat pierwszych jeźdźców. Odnalezione niedawno szczątki wskazują na to, że najstarszy znany nam podróżujący przy pomocy konia dokonywał tej sztuki nawet 5000 lat temu.
Jeździec z Morza Czarnego
Naukowcy "dokopali" się do dowodów jazdy konnej sprzed kilku tysięcy lat poprzez badania szczątków odnalezionych w jednym z kurhanów w regionie basenu Morza Czarnego. Dokładna analiza nie pozostawia wątpliwości - człowiek ten poruszał się przy pomocy wierzchowca w odległej przeszłości. Znacznie wcześniej, niż wydawało się że to w ogóle możliwe. Co więcej, był najpewniej przedstawicielem kultury Yamnaya, która w dużym stopniu odpowiada za wprowadzenie koni do życia codziennego.
Wydaje się, że jazda konna rozwinęła się niedługo po przypuszczalnym udomowieniu koni na stepach zachodniej Eurazji w czwartym tysiącleciu przed naszą erą. Była już dość powszechna wśród członków kultury Yamnaya między 3000 a 2500 rokiem przed naszą erą.
Region Morza Czarnego okazuje się kluczowym z perspektywy naukowców. Chcąc odpowiedzieć na wiele pytań dotyczących wędrówki ludów czy przyswajania nowych umiejętności, poszukiwania rozpoczynane są m.in. właśnie tam. Szczególnie że to właśnie w tym miejscu stepowe ludy słynące z mobilności zetknęły się po raz pierwszy z pasterzami i ludami wiejskimi.
To w dość prostej linii prowadzi do faktu udomowienia koni na szeroką skalę, co w dłuższej perspektywie pozwoliło cywilizacji... przejść do galopu w swoim rozwoju. Dzięki możliwościom szybszej podróży, a więc i ułatwieniu komunikacji czy działań na większym terenie, rozwój zaczął postępować coraz szybciej.
Nasze badania zaczynają teraz dostarczać bardziej szczegółowego obrazu ich interakcji. Na przykład, jak oczekiwano, znaleziska przemocy fizycznej praktycznie nie istnieją w zapisach szkieletowych. Zaczynamy również rozumieć złożone procesy wymiany w kulturze materialnej i zwyczajów pogrzebowych między przybyszami a miejscowymi w ciągu 200 lat od ich pierwszego kontaktu.
Jak poznać jeźdźca?
W jaki sposób można poznać, czy dana osoba miała na codzień kontakt z koniem? Naukowcy przygotowali zestaw cech i kryteriów, pod kątem których rozpoznawali osoby korzystające z wierzchowców. Zostały one nazwane "Zespołem jeźdźca" i składa się na niego 6 cech:
- Miejsca zaczepu mięśni na miednicy, analiza kości udowej
- Zauważalne zmiany w budowie panewek biodrowych
- Ślady ucisku na panewce biodrowej
- Rozmiary oraz kształt trzonu kości udowej
- Zwyrodnienia kręgów
- Wyjątkowe urazy wynikające z obcowania z koniem - upadki, uderzenia, ugryzienia
Co interesujące, archeolodzy mają w zanadrzu jeszcze jedną ciekawostkę. Chodzi o pewien tajemniczy grób znajdujący się na terytorium dzisiejszych Węgier. Datuje się go na 4300 rok przed naszą erą. Czy był to jeszcze wcześniejszy jeździec? To na razie pozostaje w sferze domysłów, acz będą prowadzone odpowiednie badania. Jeżeli przyniosą konkretne odpowiedzi na podstawie wymienionych kryteriów, to uzyskamy kolejną dawkę wiedzy na temat poruszania się przez starożytnych.
