Paradoks w Pompejach. Niewolnicy jedli lepiej niż wolni mieszkańcy

Najnowsze wykopaliska w Pompejach ujawniają, jak złożone i pełne paradoksów było życie w starożytnym świecie. Badania prowadzone w willi w Civita Giuliana na północnych obrzeżach miasta pokazały, że część lokalnych niewolników miała dostęp do lepszej jakości pożywienia niż wielu formalnie wolnych mieszkańców.

Na pierwszym piętrze kwater służby znaleziono amfory z bobem oraz dużą miskę pełną gruszek i jabłek. Taki zestaw, bogatszy niż standardowa dieta ówczesnych rzemieślników i robotników, zaskakuje tym bardziej, że tuż pod nim znajdowały się ciasne, ciemne i pełne szczurów cele o powierzchni zaledwie 16 metrów kwadratowych, zamieszkane często przez trzy osoby.

Archeolodzy uważają, że wyjątkowo dobra dieta była elementem chłodnej kalkulacji: dobrze odżywiony niewolnik pracował wydajniej. Ministerstwo zwróciło jednak uwagę na paradoksalny wymiar tego odkrycia, ponieważ zwykli ludzie z klasy robotniczej zazwyczaj polegali na prostej diecie opartej na pszenicy, a wiele rodzin wolnych obywateli żyło wręcz w skrajnym ubóstwie:

Mogło się zatem zdarzyć, że niewolnicy z willi wokół Pompejów byli lepiej odżywieni niż wielu formalnie wolnych obywateli, których rodzinom brakowało minimum do życia i w związku z tym zmuszeni byli żebrać u miejskich notabli.

---

Gabriel Zuchtriegel, dyrektor Parku Archeologicznego w Pompejach, podkreślił, że odkrycia te ujawniają "absurdalność starożytnego systemu niewolniczego", w którym ludzi sprowadzano do roli "mówiących narzędzi". Wszelkie oznaki troski o ich zdrowie nie wynikały bowiem z humanitarnego podejścia, lecz z konieczności ekonomicznej.

Pompeje, zniszczone przez erupcję Wezuwiusza w 79 r. n.e., wciąż odsłaniają swoje tajemnice. Dzięki pokryciu miasta grubą warstwą popiołu i lawy, wiele struktur i przedmiotów zachowało się w niezwykłym stanie. Co pewien czas nowe znaleziska pozwalają spojrzeć na ostatnie chwile mieszkańców, jak choćby wcześniejsze tegoroczne badania w Domu Elle i Frisso, które odsłoniły dramatyczną scenę walki z popiołem. Mieszkańcy próbowali ostatkiem sił powstrzymać jego napływ, więc ukryli się w sypialni i zatarasowali wejście łóżkiem - archeolodzy, znajdując odciski drewnianej ramy w zastygłym pyle, byli w stanie odtworzyć kształt mebla.