Porównali dwa starożytne imperia. Wyniki zaskakują

Badacze Guido Alfani z Uniwersytetu Bocconi oraz Michele Bolla i Walter Scheidel z Uniwersytetu Stanforda postanowili zestawić ze sobą oba cesarstwa, ale pod kątem życia obywateli. Konkretnie tego, jak wyglądały nierówności społeczne i gospodarcze w poszczególnych regionach. W analizie porównano państwa w swoich złotych okresach i tych momentów, które zawierają najwięcej danych. W przypadku Cesarstwa Rzymskiego były to okolice 165 r. n.e., a Cesarstwa Han - 2 r. n.e.

Chociaż oba imperia znajdowały się na przeciwległych krańcach świata, miały dużo cech wspólnych. Przede wszystkim rozciągały się na ogromny teren, posiadając zorganizowane rządy, zdolne do gromadzenia zasobów z różnych zakątków swojego terytorium. Ta kontrola pozwoliła im na selektywną redystrybucję bogactwa, często zwiększając nierówności w regionach.

Naukowcy nie tylko porównali różnice dochodów w poszczególnych prowincjach imperiów, ale także badali różnice między nimi. To szersze podejście ujawniło, że nierówności w starożytnych Chinach mogły osiągnąć poziom wcześniej nierozpoznany przez historyków.

Badanie wykazało, że Cesarstwo Han posiadało większy poziom nierówności. Podczas gdy rzymska gospodarka była zdominowana przez właścicieli ziemskich, miała również dobrze prosperujące szlaki handlowe i ośrodki miejskie, które wspierały populacje klasy średniej. W przeciwieństwie do tego, kontrola gospodarcza w Cesarstwie Han była skoncentrowana w rękach cesarza i jego urzędników, co prowadziło do agresywnego pobierania podatków i zasobów.

Wyniki zaskoczyły badaczy, którzy spodziewali się, że to Cesarstwo Rzymskie będzie się charakteryzowało większym poziomem nierówności regionów. Jeden z wniosków łączy rosnące nierówności z upadkiem politycznym. Naukowcy twierdzą, że wysoki poziom koncentracji gospodarczej w dynastii Han mógł przyczynić się do jej ostatecznego upadku. Pogłębiające się nierówności prawdopodobnie podsycały niepokoje, konflikty wewnętrzne i bunty.