Prehistoryczni ludzie jedli bardzo mało mięsa. Ich dieta była lepsza od naszej?

Zmniejszenie rozmiaru mózgu zbiegło się w czasie z istotną zmianą w naszej diecie. Około 150-200 tysięcy lat temu ludzie zaczęli spożywać coraz więcej zbóż i ziaren. Choć obecnie stanowią one podstawę naszej diety, to miały spory wpływ na zdrowie człowieka w początkowych fazach tej zmiany.  

Badania szkieletów z wczesnych społeczeństw rolniczych, które zaczęły opierać swoją dietę na zbożach, ukazują liczne problemy zdrowotne. Przykładem mogą być szczątki znalezione na wschodnim wybrzeżu USA, datowane na około 1000 rok n.e., kiedy to rdzenni Amerykanie przeszli na dietę opartą na kukurydzy. Szkielety te są mniejsze w porównaniu do swoich przodków i wykazują oznaki niedoborów żywieniowych, m.in. anemii, która we wczesnych latach życia może mieć negatywny wpływ na rozwój mózgu.

Podobne wyniki uzyskano w badaniach innych społeczności, które przechodziły na dietę zbożową. Clark Larsen, antropolog fizyczny, podkreśla, że tam, gdzie dochodziło do tej zmiany, jakość ludzkiego rozwoju ulegała pogorszeniu. Sugeruje to, że wcześniejszy sposób odżywiania, bardziej oparty na żywności dostępnej w lesie mógł być bardziej odpowiedni dla ludzi.

Choć nasza średnia długość życia wzrosła w ciągu ostatnich wieków, współczesny człowiek często spędza ostatnie lata życia, zmagając się z chorobami takimi jak cukrzyca czy nowotwory. Jednak istnieją społeczności, w których długowieczność idzie w parze z doskonałym zdrowiem. 

Wysoko w Andach, w Ekwadorze, mieszkają ludzie, którzy według doniesień mogą dożywać nawet 140 lat, zachowując sprawność fizyczną i umysłową do końca życia. Choć brakuje oficjalnych dowodów potwierdzających te twierdzenia, ich sposób życia i dieta budzą zainteresowanie badaczy.

David Davies - badacz gerontologii, przeanalizował życie andyjskich społeczności. Okazało się, że zdrowie i długość życia są ściśle związane z aktywnością fizyczną i umysłową, a także dietą opartą na niskokalorycznych posiłkach, bogatych w naturalne składniki, takie jak dzikie ziemniaki, kukurydza, sery, owoce i rośliny strączkowe. Mięso spożywane jest tam stosunkowo rzadko.

Inną długowieczną społecznością są natomiast Hunzowie z Kaszmiru, ich dieta jest bardzo podobna i cechuje się dużą zawartością świeżych warzyw, owoców i roślin strączkowych. Hunzowie spożywają także niewiele mięsa, a większość posiłków gotują na parze, co minimalizuje straty wartości odżywczych. 

Choć nie można jednoznacznie stwierdzić, że dieta tych społeczności jest idealna, z pewnością różni się ona od tego, co spożywamy w krajach wysoko rozwiniętych. Coraz więcej badań sugeruje, że bardziej naturalna, mniej przetworzona dieta może być kluczem do lepszego zdrowia.

Richard Leakey, znany paleoantropolog, zauważa, że w przeszłości, przez tzw. błąd próbkowania przestrzennego, zbyt duży nacisk kładziono na rolę mięsa w diecie wczesnych hominidów. Analizy zębów australopithecus robustus czy homo habilis wskazują, że ich dieta opierała się głównie na owocach, podobnie jak u współczesnych szympansów. Nawet jeśli homo erectus rozszerzył swoją dietę o bulwy i korzenie, to owoce nadal stanowiły istotną część ich pożywienia.

Dzisiejsze małpy nadal preferują owoce jako główne źródło pokarmu, co sugeruje, że nasi przodkowie przed upowszechnieniem się zbóż w diecie również mogli jeść podobnie. Choć nie byli całkowitymi wegetarianami, ich dieta była bogata w rośliny, co mogło mieć istotny wpływ na rozwój ich mózgu oraz zdrowie.

***

Bądź na bieżąco i zostań jednym z 90 tys. obserwujących nasz fanpage - polub Geekweek na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!