Tajemnicza prehistoryczna tabliczka ujawnia katastrofalną inwazję
Archeolodzy odkryli w Turcji wyjątkową glinianą tabliczkę zapisaną pismem klinowym. Dokładna analiza tekstu ujawniła, że w Azji Mniejszej około 3300 lat temu doszło do katastrofalnej w skutkach inwazji.
Na stanowisku archeologicznym w Büklükale (około 100 km od Ankary, stolicy Turcji) badacze odnaleźli wyjątkowy artefakt, który zdradza zagadkę starożytnych wydarzeń. Odnaleziono niemal w idealnym stanie glinianą tabliczkę sprzed 3300 lat, która zawierała tajemniczy przekaz zapisany w piśmie klinowym.
Tajemnica zapisana na starożytnej tabliczce
Dokładna analiza wykazała, że zapisano na niej informacje dotyczące inwazji, która miała miejsce podczas hetyckiej wojny domowej. Badacze sugerują, że atak miał być wsparciem jednej z walczących frakcji.
Archeolodzy uważają, że Büklükale było niewielkim miasteczkiem, które funkcjonowało w okresie Imperium Hetytów. Sama tabliczka jest wielkości dłoni i została odnaleziona w maju 2023 roku, jednakże teraz dopiero teraz udało się odszyfrować inskrypcje. Odkrycia dokonał Kimiyoshi Matsumura z Japońskiego Instytutu Archeologii.
Pierwszych sześć linijek tekstu (zapisanych w języku hetyckim) ujawnia, że "cztery miasta, w tym stolica, Hattusa, są w katastrofie". Kolejne 64 linijki (zapisane w języku huryckim) to modlitwa z prośbą o zwycięstwo.
Matsumura stwierdził dla Live Science, że Hetyci używali języka huryckiego w ceremoniach religijnych. Na tabliczce znajduje się zapis świętego rytuału, który został odprawiony przez samego hetyckiego króla w Büklükale.
Język hurycki jest obecnie wymarłym językiem, który pierwotnie funkcjonował w królestwie Mitanii, które później stało się hetyckim wasalem. Język jest nadal słabo poznany, a tłumaczenie krótkiego nowo odnalezionego tekstu trwało aż kilka miesięcy. Ujawniona modlitwa została skierowana do huryckiego boga burzy Teššoba, który był z kolei "głową" hetyckiego i huryckiego panteonu.
Wychwala boga i jego boskich przodków i wielokrotnie wspomina o problemach z komunikacją między bogami a ludźmi. Modlitwa wymienia kilka osób, które wydają się być wrogimi królami i kończy się prośbą o boską radę
Tabliczka pochodzi z czasów panowania hetyckiego króla Tudhaliya II, czyli około 200 lat przed upadkiem Imperium. Wojna domowa doprowadziła do destabilizacji całego państwa.
Jak dodaje Matsumura, tabliczka: - wydaje się pochodzić z okresu wojny domowej, o której wiemy z innych tekstów [hetyckich]. W tym czasie "serce Hetytów" zostało najechane z wielu różnych kierunków jednocześnie... a wiele miast zostało zniszczonych.
Imperium Hetyckie upadło około 1200 r. p.n.e. wskutek m.in. naporu tajemniczych Ludów Morza. Jest to wojownicza grupa ludności nieznanego pochodzenia. Ich nagłe pojawienie się doprowadziło do wielkiej destabilizacji starożytnego Bliskiego Wschodu i zagroziły nawet państwu faraonów. Ich ataki doprowadziły do licznych przemian geopolitycznych, kulturowych i etnicznych.
