Ważne odkrycie paleontologiczne w Polsce. Odkopano zęby dinozaura

W kamieniołomie Owadów-Brzezinki w gminie Sławno w województwie łódzkim naukowcy z UJ i PAN odkryli cztery zęby należące do kilku plezjozaurów. Jednocześnie specjaliści zaznaczają, że są to pierwsze skamieniałości tych dinozaurów, które zostały odkryte na tym stanowisku. Szczątki mają aż 148 mln lat.

We wspomnianym kamieniołomie odnaleziono do tej pory szereg unikatowych w skali świata szczątków morskich i lądowych dinozaurów. Właśnie tutaj paleontolodzy odkopali m.in. szczątki pierwszego znanego w Polsce pterozaura, a także pozostałości ostrogonów, ryb promieniopłetwych, krokodylomorfów, żółwi, czy owadów. Odnaleziono tutaj także nieznany wcześniej gatunek morskiego gada z grupy ichtiozaurów.

Jak powiedział w 2019 r. dr Daniel Tyborowski z Muzeum Ziemi dla portalu Nauka w Polsce: - Odkrycia w Owadowie pokazują, że obszar ten był blisko 150 mln lat temu prawdziwym tyglem, gdzie mieszkała olbrzymia różnorodność gatunków zwierząt morskich, które pochodziły z różnych regionów jurajskiej Europy. Pojedyncze gatunki znane z Owadowa paleontolodzy odkrywają na przykład w Wielkiej Brytanii czy w Rosji. Ale nigdy nie odkrywano ich razem, zamieszkujących jeden rejon, co jest widoczne właśnie w Owadowie.

Badacze wskazują, że największy z ostatnio odnalezionych zębów dinozaurów ma długość 5 cm. Uzębienie gadów zostało odkryte w różnych miejscach kamieniołomu na przestrzeni ostatnich dwóch lat.

- To wyjątkowo dobrze zachowane zęby. Ich charakterystyczny wygląd: wydłużony, stożkowaty kształt, zakrzywienie pod odpowiednim kątem oraz widoczne bruzdy na powierzchni pozwoliły nam założyć, że należą one do plezjozaurów, prawdopodobnie z rodziny Cryptoclididae zamieszkującej głównie dzisiejsze tereny północnej Europy, szczególnie Anglii - powiedział doktorant Łukasz Weryński z Instytutu Nauk Geologicznych Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie dla portalu Nauka w Polsce.

Naukowcy jak na razie nie są w stanie określić, z której części szczęki pochodziły zęby. Jak dodał Weryński: - Określenie tego jest dość problematyczne, ponieważ w zależności od rodzaju plezjozaura występuje uzębienie homodontyczne tzn. jednolite albo heterodontyczne, czyli zróżnicowane w kształcie, w zależności od pozycji w szczęce. Bez dodatkowego materiału pozostaje to w wymiarze spekulacji.

Specjaliści uważają, że nie należy spodziewać się odkrycia kompletnego szkieletu plezjozaura, gdyż szczątki tak dużych gadów bardzo rzadko się zachowują do naszych czasów.

Plezjozaury żyły na Ziemi od 240 do 65 mln lat temu (między triasem a kredą). Stworzenia te zamieszkiwały niemal wszystkie morskie regiony ówczesnego świata - niektóre mogły częściowo żyć w środowiskach słodkowodnych. Co ciekawe, gady te mogły utrzymywać wysoką (nawet do 39 stopni Celsjusza) i stałą temperaturę.

W zależności od gatunku dorosłe osobniki miały długość od 1,5 m do 15 m. Miały korpulentne ciało, długą szyję, cztery płetwy oraz krótki ogon. Żywiły się większymi morskimi organizmami, a także amonitami (głowonogi o płaskospiralnej skorupie), czy belemnitami (głowonogi posiadające wydłużone i kocopodobne rostrum).