Żelazne kajdany w kopalni złota. Brutalna rzeczywistość Egiptu
Francuska Misja Archeologiczna od 1994 roku prowadzi wykopaliska na ponad 20 stanowiskach Pustyni Wschodniej, badając głównie rzymskie forty i ptolemejskie kopalnie. Najnowsze odkrycia w miejscowości Ghozza rzucają światło na trudne warunki pracy górników złota w epoce hellenistycznej.
Nowa dynastia założona przez Ptolemeusza I intensywnie eksploatowała zasoby złota, aby finansować kampanie wojenne, projekty prestiżowe oraz monumentalne budowle w Aleksandrii. Kopalnia Samut North, odkryta i przebadana w latach 2014-2015, dostarczyła nam wielu cennych informacji o tym procesie wydobywczym. Jak się okazuje, funkcjonowała zaledwie kilka lat, ale pracownicy byli tu ściśle nadzorowani, a niektórzy z nich mieszkali w strzeżonych dormitoriach.
Ghozza - górnicza osada w Wschodniej Pustyni
Badania archeologiczne w Ghozza rozpoczęły się z kolei w 2020 roku i ujawniły dwie fazy zamieszkania przypadające na drugą połowę III wieku p.n.e. W przeciwieństwie do Samut North, Ghozza miała charakter wsi z blokami mieszkalnymi, ulicami, budynkami administracyjnymi i łaźniami. Odkryte tu fragmenty ceramiki używane do zapisu sugerują, że część robotników otrzymywała wynagrodzenie, a brak strzeżonych budynków wskazuje na bardziej zróżnicowaną strukturę zatrudnienia.
Co jednak ciekawe, w styczniu 2023 roku w sektorze 44 na wschodnim skraju osady odkryto żelazne kajdany, które były przeznaczone dla ludzi, a nie zwierząt. To sugeruje, że nie wszyscy pracownicy mieli tyle szczęścia i część była do pracy zmuszana - znalezisko potwierdza relacje historyczne, jak opisy Agatarchidesa z II wieku p.n.e., który wspominał o ściśle nadzorowanych i skazanych na ciężką pracę górnikach.
Kontekst historyczny i znaczenie odkrycia
Kajdany znalezione w Ghozza są jednymi z najstarszych tego typu artefaktów w basenie Morza Śródziemnego, starszymi niż podobne znaleziska z Europy z epoki żelaza i okresu rzymskiego. Podobne kajdany odkryto w kopalniach srebra w Laurion w Grecji w latach 70. XIX wieku, co sugeruje możliwe powiązania technologiczne między greckimi i ptolemejskimi metodami wydobycia.
Choć układ osady sugeruje względną swobodę mieszkańców, warunki życia osób przymusowo zatrudnionych pozostają niejasne - kolejne wykopaliska mają na celu zidentyfikowanie potencjalnych miejsc ich zakwaterowania
***
Bądź na bieżąco i zostań jednym z 88 tys. obserwujących nasz fanpage - polub Geekweek na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!
