Ekstremalnie Wielki Teleskop nabiera kształtów. Powstaje potężne obserwatorium

Ekstremalnie Wielki Teleskop (ELT) to projekt realizowany przez Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO) od kilku lat. W momencie oddania do użytku będzie to najpotężniejszy teleskop optyczny na Ziemi, który pozwoli astronomom odkrywać tajemnice skrywane przez kosmos. Obserwatorium nie jest jeszcze gotowe, ale nabiera kształtów.

ELT budowany jest na chilijskim Cerro Armazones, szczycie góry na pustyni Atakama. Ekstremalnie Wielki Teleskop potrzebuje jeszcze kilku lat. Ma być gotowy najwcześniej w 2028 r., ale już teraz przypomina to, z czego astronomowie będą mogli korzystać w przyszłości.

W kwietniu ukończono prace związane z wiechą teleskopu ELT. Europejskie Obserwatorium Południowe pochwaliło się wtedy umieszczeniem sklepienia, na którym zostaną umieszczone elementy dachu. Na miejscu są wielkie dźwigi, które ułatwiają budowę kolosa. Całość zostanie zamknięta w półsferycznej kopule, która będzie otwierana na czas badań. Pozwoli to chronić delikatne instrumenty Ekstremalnie Wielkiego Teleskopu przed warunkami środowiskowymi.

Kopuła ELT będzie wielka na 85 metrów. Jej budowa oraz głównej konstrukcji rozpoczęła się blisko dekadę temu - w 2017 r., na co Europejskie Obserwatorium Południowe przeznaczyło 400 mln euro. Wcześniej zbudowano drogę do Cerro Armazones, które znajduje się na wysokości aż 3060 metrów n.p.m.

Ekstremalnie Wielki Teleskop ESO ma być najpotężniejszym obserwatorium optycznym na naszej planecie. Jego główne zwierciadło zostanie wykonane z 798 sześciokątnych elementów. Łącznie pozwoli to na uzyskanie średnicy aż 39 metrów. Ponadto znajdą się tu cztery lustra wtórne.

Europejskie Obserwatorium Południowe przeznaczy na cały projekt ELT ogromne pieniądze. Szacuje się, że budowa Ekstremalnie Wielkiego Teleskopu pochłonie łącznie około 1,4 mld dolarów. Ogromne lustro pozwoli przechwytywać dużo światła. ESO twierdzi, że uzyskane obrazy powinny być 15 razy ostrzejsze w porównaniu do zdjęć z Kosmicznego Teleskopu Hubble'a.

ELT pozwoli szczegółowo badać nocne niebo i zostanie przeznaczony m.in. do prac związanych z szukaniem egzoplanet, czyli planet pochodzących spoza Układu Słonecznego.

Polska jest członkiem ESO, a więc Ekstremalnie Wielki Teleskop zostanie udostępniony także rodzimym astronomom. Kto wie, a może to właśnie polscy naukowcy dokonają przełomowych odkryć z wykorzystaniem ELT?

Warto dodać, że w budowę Ekstremalnie Wielkiego Teleskopu również zaangażowane są polskie firmy, które biorą czynny udział w pracach związanych z powstawaniem tego obserwatorium.