Naukowcy odkrywają tajemnicę wieku marsjańskich meteorytów

Skały z Marsa można znaleźć na naszej planecie. Na Ziemi znalazły się one m.in. wskutek silnych uderzeń ciał niebieskich o powierzchnię Czerwonej Planety - siła uderzenia była tak duża, że wyrzuciła fragmenty planety w przestrzeń kosmiczną.

Naukowcy, którzy zbierali na Błękitnej Planecie meteoryty z Marsa, stwierdzali, że są one stosunkowo młode, co koliduje z wcześniejszymi ustaleniami, że powierzchnia naszego kosmicznego sąsiada jest bardzo stara.

Naukowcy na podstawie gęstości pokrycia kraterami powierzchni Marsa szacują, że jest ona bardzo stara, niektóre fragmenty mogą mieć miliardy lat. Badacze wskazują, że gdyby powierzchnia była młodsza, to byłaby "odświeżana" przez aktywność wulkaniczną, która z kolei doprowadzałaby do niszczenia kraterów. Zatem skoro powierzchnia Marsa jest stara, to meteoryty z Czerwonej Planety też powinny być tak samo stare. 

Jednakże dotychczasowe badania wskazywały, że meteoryty z Marsa są zdecydowanie młodsze. W ten sposób powstał paradoks wieku.

We wcześniejszych badaniach eksperci mieli problem w ustaleniu konkretnego wieku meteorytów, co było skutkiem stosowania różnych technik datowania materiału. Zespół naukowców z USA i z Wielkiej Brytanii jeszcze raz przyjrzał się marsjańskim próbkom i ustalił, że faktycznie są one wyjątkowo młode, mają "zaledwie" kilkaset milionów lat. Datowania tych próbek wskazały, że wiele z nich ma mniej niż 200 mln lat.

Określenie dokładnego wieku meteorytów pozwala na odkrycie, jakie procesy geologiczne tworzyły powierzchnię Marsa oraz jak długo skały znajdowały się w przestrzeni kosmicznej.

- Na podstawie pewnych właściwości chemicznych wiemy, że te meteoryty na pewno pochodzą z Marsa. Zostały wyrzucone z Czerwonej Planety w wyniku potężnych uderzeń, tworząc duże kratery. Jednak na Marsie znajdują się dziesiątki tysięcy kraterów uderzeniowych, więc nie wiemy, skąd dokładnie pochodzą meteoryty. Jedną z najlepszych wskazówek, jaką możemy wykorzystać do określenia krateru źródłowego, jest wiek próbek — mówi wulkanolog Ben Cohen z Uniwersytetu w Glasgow.

Na Ziemi do tej pory odnaleziono około 360 skał pochodzących z Marsa, z czego 302 z nich to shergottyty - są to kamienne meteoryty powstałe ze skał bazaltowych, które zostały przeobrażone pod wpływem silnego kosmicznego uderzenia.

Naukowcy wskazują, że wyjaśnieniem wyjątkowego wieku meteorytów jest to, że mogą one wszystkie pochodzić z jednego miejsca, lub że uderzenie innego ciała kosmicznego o powierzchnię Marsa było tak silne, że rozgrzało skały do takiego stopnia, że wiek próbek został "wyzerowany".

Eksperci, datując meteoryty, bazowali na metodzie argonowej, która polega na analizie przekształcenia radioaktywnego potasu 39 w argon 39. W nowym artykule naukowym zespół naukowców opracował metodę korygowania zanieczyszczenia argonem z Ziemi i kosmosu.

Nową metodą wydatowali siedem próbek shergottytów. Ich wiek mieścił się w zakresie od 161 milionów do 540 milionów lat.

Jak zasugerowali specjaliści, wyjaśnieniem młodego wieku skał może być częste bombardowanie Marsa. Taki proces miał rozbić starszą powierzchnię, przez co odsłonięciu uległy młodsze skały znajdujące się pod spodem, które z kolei zostały odmłodzone przez aktywność wulkaniczną. Jednocześnie meteoryty te mogą pochodzić z najmłodszych wulkanów na Marsie, które są datowane na wspomniany wcześniej okres.

Część ekspertów sugeruje, że aktywność wulkaniczna nadal może zachodzić na Czerwonej Planecie. Oszacowano także, że każdego roku na powierzchnię tej planety spada około 200 meteorytów, które tworzą kratery o średnicy ponad czterech metrów.

Wyniki badań zostały opublikowane w czasopiśmie naukowym Earth and Planetary Science Letters.