Ogromna czarna dziura w galaktyce. Takiej naukowcy jeszcze nie widzieli
W Drodze Mlecznej odkryto największą czarną dziurę pochodzenia gwiazdowego. Jest to najmasywniejszy twór tego typu wśród wszystkich odkrytych w naszej galaktyce. Masa czarnej dziury jest kilkadziesiąt razy większa od Słońca i pod tym względem obiekt pobił dotychczasowego rekordzistę w postaci Cygnus X-1.
Czarne dziury mają różne pochodzenie. W naszej galaktyce znajdują się także obiekty gwiazdowe. Naukowcy przez przypadek odkryli największy taki twór w Drodze Mlecznej.
Największa gwiazdowa czarna dziura w Drodze Mlecznej
Naukowcy znaleźli nowy obiekt tego typu i jest to przy okazji największa gwiazdowa czarna dziura wśród wszystkich odkrytych do tej pory w Drodze Mlecznej. Dotychczas status ten miał twór z układu podwójnego o nazwie Cygnus X-1 i masie około 21 razy większej od Słońca.
Nowy rekordzista znajduje się 1926 lat świetlnych od nas i ma masę około 33 mas Słońca. Czarna dziura została sklasyfikowana pod nazwą Gaia BH3. Wokół niej krąży gwiazda w odległości około 16 jednostek astronomicznych (jedna określą średnią odległość Ziemi od Słońca). Okres wynosi 11,6 lat.
Zaskakujące jest to, że skład chemiczny towarzyszki jest podobny do tego, który znajdujemy w starych, ubogich w metale gwiazdach w galaktyce.
Przypadkowe odkrycie w danych z Gaia
Nowe odkrycie było przypadkowe. Udało się go dokonać w trakcie weryfikacji poprawności danych do kolejnego katalogu misji Gaia Europejskiej Agencji Kosmicznej. Wtedy natrafiono na tajemniczy obiekt i okazało się, że jest to czarna dziura pochodzenia gwiazdowego.
Gaia BH3 to duży obiekt. Przeciętne czarne dziury pochodzenia gwiazdowego w Drodze Mlecznej mają masę około 10 mas Słońca.
Przy masie trzydzieści razy większej niż ta, którą ma Słońce, obserwujemy wyniki typowe dla pomiarów mas bardzo odległych czarnych dziur obserwowanych przez eksperymenty fal grawitacyjnych. Pomiary Gaia stanowią pierwszy niepodważalny dowód na istnienie tak ciężkich czarnych dziur.
To nic w porównaniu z centralną czarną dziurą galaktyki
Tego typu obiekty, choć mogą być spore, tak bledną w porównaniu do czarnej dziury z centrum Drogi Mlecznej, gdzie znajduje się Sagittarius A*. Jest to prawdziwy behemot mający masę około 4,3 mln większą od Słońca.
Sagittarius A* jest supermasywną czarną dziurą i są to inne obiekty względem gwiazdowych. W przypadku tych drugich najbliższym Ziemi jest Gaia BH1, czyli uśpiony obiekt znajdujący się około 1600 lat świetlnych od nas w gwiazdozbiorze Wężownika. Jego masę oszacowano na 10 mas Słońca i odkrycia dokonano w 2022 r. m.in. z użyciem Obserwatorium Gemini.
