Rekordowo niski stan Wisły. Rzeka odsłania historyczne skarby w centrum Warszawy
Koniec sierpnia przyniósł ekstremalnie niski stan wody w Wiśle. Miejscami w Warszawie rzeka osiągnęła zaledwie 7 cm. Obok zagrożeń sytuacja ta niesie za sobą okazję do zobaczenia, co skrywa dno rzeki. W rejonie warszawskiego Śródmieścia Wisła odsłoniła pozostałości mostu z XVIII wieku, którego budowę zlecił podskarbi wielki koronny, książę Adam Poniński.
Rekordowo niski stan Wisły. Rzeka odsłania skarby przeszłości
Wisła, najdłuższa rzeka Polski, a także najdłuższa rzeka uchodząca do Morza Bałtyckiego, wysycha. Jak informuje IMGW, upały doprowadziły do rekordowo niskiego stanu wody - 27 sierpnia 2025 r. na stacji wodowskazowej Wisła-Bulwary zanotowano zaledwie 7 cm poziomu wody, co jest najniższym wynikiem w historii pomiarów w Warszawie.
Obok zagrożeń, jakie wiążą się z takim stanem rzeczy, pojawiają się też odkrycia. Niski poziom rzeki to bowiem także okazja, do zobaczenia, co kryje jej dno. Wśród znalezisk są m.in. ludzkie szczątki, czaszka wymarłego żubra stepowego, a także pozostałości mostu z XVIII wieku.
Z Wisły wystają drewniane pale. To pozostałości Mostu Ponińskiego
Odsłonięte przez niski poziom Wisły elementy to pozostałości tzw. mostu łyżwowego, podaje Warszawa Nasze Miasto. To rodzaj tymczasowej przeprawy, której konstrukcja opiera się na łodziach. Mosty tego typu znane były już w starożytności i służyły przede wszystkim do sprawnego przekraczania rzek, szczególnie w czasie operacji wojskowych.
W Polsce dużą popularnością cieszyły się swego czasu w Warszawie, gdzie wznoszono je głównie na czas elekcji szlacheckich. Fragmenty, które wyłoniły się z Wisły na wysokości ul. Bednarskiej w Śródmieściu, zidentyfikowano jako pozostałości Mostu Ponińskiego. Budowę zainicjował w 1755 r. podskarbi wielki koronny, książę Adam Poniński, stąd nazwa przeprawy.
Niski stan wody w Warszawie. Z rzeki wystają fragmenty mostu z XVIII wieku
Przeprawa na Wiśle składała się z drewnianych bali i 43 łodzi (staropol. łyżew) i była demontowana na zimę. Most został zbudowany przez inżyniera przez Jana Kristiana Lehmnanna, według projektu architekta Efraima Szregera. Za korzystanie z mostu pobierano opłaty, np. pieszy płacił 2 grosze, a 1 zł wynosiła opłata od bryki ładownej.
Most kilkukrotnie był uszkadzany, m.in. dwukrotnie przez lód w 1781 i 1786 r. Przeprawę podpalono w listopadzie 1794 roku, podczas jednego z najtragiczniejszych wydarzeń powstania kościuszkowskiego - rzezi Pragi. Do ostatecznego zniszczenia Mostu Ponińskiego doszło natomiast w 1806 r., gdy Prusy i Rosja cofały się przed wojskami Napoleona. Obecnie z Wisły wystają drewniane pale, elementy konstrukcji mostu, które kiedyś były jego filarami i zabezpieczającymi je izbicami.
