Program Apollo i misja Artemis I. Zobacz porównanie rakiet i misji

We are going - tak brzmi pełne nadziei motto dla bezzałogowej misji Artemis I, co można przetłumaczyć jako "wyruszamy". Program podąża śladami legendarnych misji Apollo z lat 60. i 70. XX wieku, dzięki którym człowiek stanął na Księżycu.

Idziemy – tak brzmi pełne nadziei motto dla bezzałogowej misji Artemis I
Idziemy – tak brzmi pełne nadziei motto dla bezzałogowej misji Artemis INASA_SLSTwitter

Program Apollo opierał się na rakietach Saturn V. Powodzenie Artemisa ma zapewnić Space Launch System (SLS), który NASA nazwała mega rakietą księżycową. Zobaczmy porównanie SLS i Saturna V.

Porównanie rakiety Saturn V i Statuą Wolności.NASA/Marshall Space Flight Centerdomena publiczna

Dwie megakonstrukcje

Wyniesienie załogi w przestrzeń kosmiczną wymaga ogromnych nakładów energii. Nic więc dziwnego, że rakiety są tak niezwykle wysokie. NASA SLS, która niedługo wyniesie człowieka w kierunku Księżyca, jest nieco niższa od tej, która starowała w misjach Apollo. Ma "zaledwie" 98 m, podczas gdy Saturn V mógł się pochwalić aż 111 m. Tak czy inaczej, obie są większe od Statuy Wolności wznoszącej się na 93 m.  

Saturn V posiadał pięć silników. SLS ma ich czteryJim EvansNASA

Potężne silniki

Rakieta Saturn V startowała od 1967 roku do 1973 roku. Jak przypomina NASA: - Podczas misji na Księżyc rakieta wygenerowała 34,5 miliona niutonów (7,6 miliona funtów) ciągu podczas startu, wytwarzając więcej mocy niż 85 zapór Hoovera. - Podczas ostatniego lotu wynosiła stację amerykańską stację kosmiczną Skylab na orbitę okołoziemską.

Szczegół, który od razu rzuca się w oczy to liczba silników. Rakieta z programu Apollo była wyposażona na pierwszym etapie w pięć silników, natomiast w SLS zamontowano cztery. Mimo ich mniejszej liczby SLS wytwarza o 15 % większy ciąg niż Saturn V.

W przeciwieństwie do rakiety Saturn V, która miała trzy człony napędowe, SLS jest napędzany przez potężną rakietę z dwoma solidnymi dopalaczami na paliwo stałe przymocowanymi obok. — Górny człon, zwany Interim Cryogenic Propulsion Stage zapewnia wystarczającą moc, aby wysyłać statek kosmiczny Orion w kierunku Księżyca — powiedziała NASA.

Silniki SLS RS-25NASA/Dimitri Gerondidakisdomena publiczna

Rakieta SLS opiera się na silnikach RS-25, które sięgają czasów wahadłowców. - W przypadku SLS zostały one ulepszone o nowe kontrolery, aby działały w środowiskach SLS i z izolacją dyszy, aby chronić i zapobiegać przegrzaniu metalu podczas startu i lotu — wyjaśniła NASA w 2017 roku.

Silnik F-1NASAdomena publiczna

Zwróć uwagę na wielkość silników F-1 z misji Apollo. Są gigantyczne.

Główny człon rakiety wraz z dwoma dopalaczami na paliwo stałeNASA ArtemisTwitter

Dopalacze z symbolem z lat 70.

Na wszystkich rakietach pomocniczych Artemis I SLS znajduje się charakterystyczne logo NASA, którego historia sięga lat 70. ubiegłego wieku.

Dopalacze SLS są największymi i najpotężniejszymi dopalaczami na paliwo stałe, jakie kiedykolwiek zbudowano. Mają wysokość 17 pięter i spalają około sześciu ton paliwa na sekundę. Każdy z nich generuje większy ciąg niż 14 czterosilnikowych samolotów pasażerskich — informuje NASA.

Z lewej strony widoczny jest statek Apollo, z prawej OrionNASAdomena publiczna

Statki kosmiczne Apollo i Orion

Na zdjęciu widoczny jest statek Kosmiczny podczas misji Apollo 17, ostatniej załogowej misji z programu i szóstej załogowej misji na Księżyc. Zdjęcie zostało wykonane z pokładu modułu księżycowego. Statek Orion po raz pierwszy wyruszył na bezzałogową misję kosmiczną w 2014 roku. Teraz miejsca zajmą manekiny.

Vehicle Assembly Building

Przed nowymi misjami budynek Vehicle Assembly w Centrum Kosmicznym na Florydzie został odświeżony, dodano też logo Artemis. Obiekt został wybudowany w 1966 roku i jest jednym z największych budynków na świecie. Ma 160 metrów wysokości, 218 m długości i 158 m szerokości, a kubatura wynosi 3 664 883 m sześc. Widoczne logo NASA na zewnątrz ma aż 34 metry wysokości.

Pojazd startowy Apollo 14 jest wypuszczany z budynku montażu pojazdów, 9 listopada 1970 r po lewej i NASA SLS w marcu 2022 r. po prawejNASAWikipedia

Powrót do przeszłości

Dwie rakiety, które dzieli kilkadziesiąt lat, przed tym samym gigantycznym budynkiem w Centrum Kosmicznym Kennedy'ego na Florydzie. Widoczny z lewej strony Saturn V przeznaczony był do misji Apollo 14, która rozpoczęła się w 1971 roku. Była trzecią misją załogową, która wylądowała na Księżycu.

Po prawej stronie z budynku wyłania się SLS. Obie rakiety umieszczone są na transporterze gąsienicowym, który powoli przewozi je na miejsce startu.

Przekrój przez rakietę Saturn VNASAdomena publiczna

Przekrój rakiety Saturn V i rozwój SLS

Na historycznej ilustracji możemy zobaczyć, jak wyglądała rakieta Saturn V. Zobaczymy na niej silniki, moduły rakiety oraz moduł księżycowy i kapsułę Apollo.

Ewolucja rakiet SLSMSFCNASA

Rakiety SLS stanowią element powrotu do eksploracji Księżyca. W zależności od tego, czy w przestrzeń kosmiczną ma być wyniesiony ładunek o konkretnej wadze, czy załoga, możliwe są różne konfiguracje. Artemis 1 wykorzystuje konfigurację Block 1 widoczną z lewej strony.

Saturn V po lewej stronie i rakieta SLS po prawejNASA

Obie rakiety są niezwykle fotogeniczne. Saturn V po raz ostatni wyniósł załogową misję na Marsa w 1972 roku. Zanim kolejni kosmonauci pobudzą sobie buty pyłem księżycowym minie jeszcze trochę czasu, ale miejmy nadzieję, że misja Artemis I jest dużym krokiem w tym kierunku.

Buzz Aldrin na Księżycu sfotografowany przez Neila ArmstrongaNeil Armstrongdomena publiczna

To pierwszy od wielu lat krok człowieka do powrotu na Księżyc. We are going.

Zobacz także:

Na wagę marsz. Londyńskie zoo waży swoich podopiecznychINTERIA.TVAFP
Masz sugestie, uwagi albo widzisz błąd?
Dołącz do nas