Czy niewielkie zmiany w mieście pozwolą wyeliminować leki przeciwdepresyjne?
Szacuje się, że zaburzenia zdrowia psychicznego stanowią około jedną trzecią globalnego obciążenia chorobami. Dotychczasowe badania wskazują też, że większa ilość terenów zielonych może pozytywnie wpłynąć na nasz ogólny stan zdrowia. Czy tworzenie zielonych korytarzy będzie w stanie zastąpić leki przeciwdepresyjne?
Naukowcy z Barcelona Institute for Global Health (ISGlobal) postanowili ocenić wpływ strategii opracowanych przez miasto na zdrowie psychiczne. Badania obejmowały m.in. przeznaczenie większej ilości przestrzeni publicznej na zieleń i dają odpowiedź na pytanie, czy dzięki temu będzie można wyeliminować farmakoterapię z leczenia depresji.
Zwiększenie ilości zieleni miejskiej pozwoli ograniczyć stosowanie leków przeciwdepresyjnych
Badania zostały przeprowadzone w ramach realizacji projektu Green Axes w Barcelonie. Obecnie realizowany jest w centrum miasta, ale docelowo zakłada przekształcenie minimum 30 proc. ulic w zielone korytarze.
Podczas analiz określono powierzchnię gruntów przeznaczonych na tereny zielone i ilość zieleni w całym mieście w 2015 roku. Następnie obliczono wzrost powierzchni terenów zielonych po wdrożeniu planu, a wyniki zestawiono z danymi dotyczącymi zdrowia psychicznego populacji. Pozwoliło to oszacować, w jaki sposób planowane zwiększenie terenów zielonych w ramach planu Green Axes wpłynie na kilka wyników w zakresie zdrowia psychicznego w całej populacji.
Wdrożenie całego planu zwiększyłoby ilość zieleni w mieście o 5,67 proc. (przede wszystkim w obszarach mieszkalnych). To zapobiegłoby pogorszeniu 14 proc. przypadków złego stanu zdrowia psychicznego, pozwoliło ograniczyć 13 proc. wizyt u specjalistów zdrowia psychicznego i stosowania leków o 8 proc. w skali roku.
Wynika z tego, że zieleń w mieście nie będzie w stanie zastąpić leków przeciwdepresyjnych, ale może zmniejszyć ich zużycie. Choć wartości może nie wyglądają spektakularnie, to warto zauważyć, że przyniosłoby to oszczędności w wysokości 45 milionów euro w zakresie leczenia zdrowia psychicznego.
Barcelona ma problem, który należy pilnie rozwiązać. Zaledwie 20% populacji Barcelony mieszka obecnie w miejscu, które spełnia zalecenia WHO dotyczące terenów zielonych. Na poziomie europejskim tylko 40% mieszkańców miast korzysta z zalecanego dostępu do terenów zielonych, co pokazuje, że wciąż mamy dużo do zrobienia w zakresie zazieleniania naszych miast.
Zdrowie psychiczne w Polskich miastach
Chociaż badanie dotyczyło Barcelony, to wyniki można przełożyć w zasadzie na każde inne miasto, nie wyłączając polskich miast. Choć część miast zwiększa ilość zieleni, to są inwestycje, które przy okazji tę zieleń usuwają.
Wiele badań koncentrujących się na wartościach terapeutycznych krajobrazu wskazuje, że odpowiednio zagospodarowana przestrzeń, np. specjalnie stworzone ogrody przy szpitalach, nie tylko zmniejsza ilość stosowanych leków, poprawia ogólne samopoczucie pacjentów i skraca pobyt w szpitalu, a ostatecznie przynosi znaczne oszczędności, które można przeznaczyć na leczenie innych pacjentów.
Źródło: D. V. Yañez, E. Pereira Barboza, M. Cirach, C. Daher, M. Nieuwenhuijsen, N. Mueller, An urban green space intervention with benefits for mental health: A health impact assessment of the Barcelona “Eixos Verds" Plan, Environment International, 2023, 107880, https://doi.org/10.1016/j.envint.2023.107880.
