Dwa zastrzyki w roku i się nie zarazisz. Przełom w profilaktyce HIV?

Lek stosowany w leczeniu osób chorujących na HIV okazał się mieć także inne właściwości — potrafi całkowicie ochronić przed zarażeniem się groźnym wirusem. 

Badania wykazały, że wystarczą dwa zastrzyki w roku, aby zapewnić stuprocentową ochronę przed zakażeniem.

Na łamach czasopisma naukowego „Nature” ukazał się właśnie artykuł, w którym specjaliści informują o „oszałamiających wynikach badań” z wykorzystaniem lenakapawiru. Dotychczas lenakapawir w formie leku Sunlenca firmy Gilead Sciences był zatwierdzony do użytku jako nowy rodzaj leku dla dorosłych pacjentów, którzy już zostali zakażeni ludzkim wirusem niedoboru odporności typu 1 (HIV-1).

Długotrwałe badania nad lekiem wykazały jednak także inne jego możliwości. Może on być stosowany w formie zastrzyku o przedłużonym działaniu, który całkowicie ochroni przed zarażeniem się wirusem HIV. Eksperci podkreślają, że ten przełomowy proces może zapoczątkować nową erę w zapobieganiu zakażeniom wirusem HIV na całym świecie.

Testy lenakapawiru jako zastrzyku chroniącego przed zarażeniem się wspomnianym wirusem, prowadzone były na grupie złożonej z kilku tysięcy kobiet z Afryki i Ameryki Północnej. Żadna z biorących udział w badaniach kobiet nie była zakażona HIV, wszystkie były aktywne seksualnie. Uczestniczki podzielono na trzy grupy, z których każda dostawała inne leki. 

Złożona z 2134 kobiet grupa otrzymywała lenakapawir w zastrzykach. Lek „hamuje replikację HIV-1 przez zakłócanie wielu niezbędnych etapów cyklu życia wirusa”. Niszczy otoczkę białkową, która chroni materiał genetyczny wirusa i blokuje proces jego namnarzania się w organizmie, dlatego pomaga osobom zarażonym. Natomiast okazało się, że roztwór do wstrzykiwania stosowany dwa razy w roku potrafi też w stu procentach zapobiegać zakażeniom.

Najnowsze wyniki badań dobrze rokują pod kilkoma względami — przede wszystkim w końcu pojawił się lek, który okazał się w stu procentach chronić przyjmujące go kobiety przed zakażeniem, ponadto dzięki formie oraz rzadszej konieczności przyjmowania jest on dużo wygodniejszy niż doustne leki dostępne w profilaktyce przedekspozycyjnej (PrEP). 

- Społeczność medyczna jest zachwycona dotychczasowymi wynikami. Musimy poczekać na pełne dane, ale jak dotąd leczenie lenakapawirem jest w 100 proc. skuteczne i znacznie lepsze od innych metod leczenia — powiedziała dr Monica Gandhi, dyrektor UCSF-Gladstone Center for AIDS Research.

Podobne badanie jest prowadzone także na grupie mężczyzn, jednak w tym przypadku na wyniki trzeba jeszcze poczekać. Ostateczne rezultaty tych testów spodziewane są do końca 2024 r. lub na początku 2025 r. Jeśli wyniki będą równie pozytywne, co w przypadku badań przeprowadzonych na grupie kobiet, firma złoży wnioski regulacyjne dotyczące lenakapawiru jako leku zalecanego w profilaktyce przedekspozycyjnej.

- Globalna epidemia HIV wciąż trwa — w 2022 r. przybyło 1,3 miliona nowych zakażeń, a istniejące doustne opcje PrEP, a nawet długo działający kabotegrawir do wstrzykiwań, jak dotąd nie wpłynęły na tak duży spadek liczby zakażeń. Czekaliśmy na inną opcję — wskazała Gandhi.

Na ten moment nie jest jasne, jak szybko od zakończenia badań na mężczyznach lek może zostać zatwierdzony przez organy regulacyjne i wyprodukowany, ani ile będzie kosztował — zwłaszcza w krajach o niskich i średnich dochodach. Badacze są jednak zgodni co do tego, że jeśli wszystko potoczy się zgodnie z planem, będzie to przełom w ochronie przed wirusem HIV.

***

Co myślisz o pracy redakcji Geekweeka? Oceń nas! Twoje zdanie ma dla nas znaczenie.

***

Bądź na bieżąco i zostań jednym z 90 tys. obserwujących nasz fanpage - polub Geekweek na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!